Ủy ban Nghiên cứu Vũ trụ, viết tắt là COSPAR (Committee on Space Research) là một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận, khoa học quốc tế hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu Vũ trụ.[1]
Trụ sở COSPAR đặt tại Paris, Pháp. Chủ tịch nhiệm kỳ từ 2014 đến 2021 là Lennard A. Fisk từ Hoa Kỳ.[2]
Lịch sử
Sau khi Liên Xô phóng vệ tinh đầu tiên của Trái Đất vào năm 1957, mở ra thời đại không gian vũ trụ, Hội đồng Quốc tế các Liên hiệp Khoa học (ICSU), nay là Hội đồng Khoa học Quốc tế, thành lập Ủy ban Nghiên cứu Vũ trụ (COSPAR) trong một cuộc họp quốc tế ở London năm 1958.
Hội nghị Chuyên đề Khoa học Vũ trụ đầu tiên của COSPAR được tổ chức tại Nice tháng 1 năm 1960.
Mục tiêu
Mục tiêu của COSPAR là thúc đẩy nghiên cứu khoa học vũ trụ trên cấp độ quốc tế, với sự nhấn mạnh về tự do trao đổi kết quả, thông tin, ý kiến, và cung cấp một diễn đàn, mở cửa cho tất cả các nhà khoa học, cho các cuộc thảo luận về vấn đề có thể ảnh hưởng đến nghiên cứu vũ trụ. Các mục tiêu này đạt được thông qua việc tổ chức các hội nghị chuyên đề, xuất bản, và các phương tiện khác.
COSPAR đã tạo dựng một số chương trình nghiên cứu về các chủ đề khác nhau, trong đó có sự hợp tác với các Liên hiệp khoa học khác.
Dự án dài hạn của COSPAR là dự án Khí quyển Tham chiếu Quốc tế CIRA (COSPAR International Reference Atmosphere), bắt đầu năm 1960, từ đó cho ra phiên bản mã CIRA cho "khí quyển tầng cao" (High Atmosphere Code). Mã Tầng điện ly Tham chiếu Quốc tế IRI (International Reference Ionosphere) của nhóm làm việc URSI-COSPAR được chỉnh sửa đầu tiên vào năm 1978 và được cập nhật hàng năm.
Tổ chức
COSPAR có 8 ủy ban chuyên môn đảm trách các lĩnh vực cụ thể.[3]
Ban
Nội dung
Tên gốc
Ban A
Nghiên cứu không gian về bề mặt, khí tượng và khí hậu của Trái Đất.
Space Studies of the Earth's Surface, Meteorology and Climate
Ban B
Nghiên cứu không gian về Hệ thống Trái Đất-Mặt Trăng, các hành tinh, và các tiểu hành tinh của hệ thống mặt trời
Space Studies of the Earth-Moon System, Planets, and Small Bodies of the Solar System
Ban C
Nghiên cứu không gian về thượng tầng khí quyển của Trái Đất và các hành tinh, bao gồm cả khí quyển tham chiếu.
Space Studies of the Upper Atmospheres of the Earth and Planets Including Reference Atmospheres
Ban D
Plasma không gian trong Hệ mặt trời, bao gồm cả từ quyển của hành tinh
Space Plasmas in the Solar System, Including Planetary Magnetospheres
Ban E
Nghiên cứu trong vật lý học thiên văn từ vũ trụ
Research in Astrophysics from Space
Ban F
Khoa học sự sống trong liên quan đến không gian vũ trụ
Life Sciences as Related to Space
Ban G
Khoa học vật liệu trong không gian
Materials Sciences in Space
Ban H
Vật lý cơ bản trong không gian
Fundamental Physics in Space
Hoạt động
Hai năm một lần COSPAR tổ chức họp Hội đồng (còn gọi là hội khoa học). Đây là hội nghị hiện tập hợp hơn một nghìn nhà nghiên cứu không gian tham gia. Các Kỳ họp gần đây nhất được liệt kê dưới đây.[4].