Vinísius Xose Paixão de Oliveira Júnior (2000-yil 12-iyulda tugʻilgan), odatda Vinícius Júnior yoki Vini Jr. (portugalcha talaffuzi: [viˈnisjus ˈʒũɲoʁ]),[4] – braziliyalik professional futbolchi, Ispaniyaning „Real Madrid“ klubi va Braziliya terma jamoasiyarimhimoyachisi. Mohir, tezkor va kuchli futbolchi, u koʻpincha jahon futbolidagi eng yaxshi hujumchilaridan biri sifatida eʼtirof etiladi[5][6].
San-Gonsaloda tugʻilgan Vinisius oʻzining professional faoliyatini „Flamengo“ klubida boshlagan, u yerda 2017-yilda 16 yoshida debyut qilgan. Bir necha hafta oʻtgach, Vinisius La Liga klubi „Real Madrid“ga transfer mavzusi boʻldi va u uchun 38 million funt sterlingga shartnoma imzoladi, bu U-18 oʻyinchisi uchun milliy rekord edi[7]. Transfer 18 yoshga toʻlganidan keyin kuchga kirdi, Vinisius klub uchun 2018-19 mavsumida debyut qilgan. oʻzining toʻrtinchi mavsumida Vinisius oʻzini „Real Madrid“ jamoasining taniqli aʼzosi sifatida koʻrsatdi va klubga 2021-22 La Liga chempionligini[8] qoʻlga kiritishda yordam berdi va „Real Madrid“ning 2022-yilgi UEFA Chempionlar Ligasi finalida gʻalaba golini kiritdi[9].
Jamoalardagi faoliyati
Ilk faoliyati
Vinisius Juniorning futbolchilik faoliyati 2006-yilda, otasi uni oʻzi yashagan San- Gonsalodagi Mutua mahallasidagi Flamengo filialiga olib borganida boshlangan. Uning klubi hujjati uni chap qanot himoyachisi sifatida tasvirlagan.
Kambagʻal oilada tugʻilgan Vinisius amakisi Ulisses bilan Ninho do Urubu („Qalxushlar uyasi“)gacha boʻlgan masofani qisqartirish uchun Abolisao shahrida yashashga bordi. U Flamengodan moliyaviy yordam, shuningdek, tadbirkorlardan yordam ola boshladi[10].
2007 va 2010-yillar oraligʻida Vinisius Flamengoning San-Gonsalodagi maktabida futzal boʻyicha mashgʻulotlarda qatnashgan, Niteroni markazida joylashgan mashhur klub Canto do Rio.
2009-yilda, Vinisius toʻqqiz yoshga toʻlganida, u „Flamengo“ uchun futzal sinovini oʻtkazdi. Klub uning salohiyatini qayd etdi, ammo yoshligini hisobga olib, keyingi yil unga qaytishni soʻrashdi. Biroq u futzal emas, futbol oʻynashni xohlaydi va qaytib kelmadi. 2010-yil avgust oyida Vinisius Flamengoda futbol sinovlaridan oʻtdi.
Flamengo
Vinisius „Flamengo“ safida 2017-yilning 13-mayida „Atletiko Mineiro“ ga qarshi (1:1) Braziliya A seriyasining 82-daqiqasida zaxiradan maydonga tushgan[11][12]. Ikki kundan soʻng u klub bilan shartnomasini 2019-yildan 2022-yilgacha uzaytirdi, maoshi sezilarli darajada oshadi va sotib olish toʻlovi 30 mln evrodan 45 million yevrogacha oshdi[13].
2017-yilning 10-avgustida Vinisius faoliyatidagi birinchi professional golini Copa Sudamericana 2-tur 2-taymda Palestinoga qarshi oʻyinda „Flamengo“ 5:0 hisobida gʻalaba qozonganida kiritdi. U 72-daqiqada almashtirilganidan 30 soniya oʻtib bitta gol urdi. 19-avgust kuni u „Flamengo“ safida „Atletiko Goyaniense“ ga qarshi oʻyinda (2:0) oʻzining Braziliya A Seriyasidagi ilk gollarini kiritdi[14][15][16][17][18].
Real Madrid
2017-yilning 23-mayida Ispaniyaning „Real Madrid“ klubi Vinisiusni sotib olish boʻyicha shartnoma imzoladi, bu shartnoma uning 2018-yil 12-iyulida 18 yoshga toʻlganidan keyin amal qiladi (chunki 18 yosh xalqaro transfer uchun minimal yosh hisoblanadi)[19]. U 46 mln yevro evaziga transfer qildi, bu oʻsha paytda Braziliya futboli tarixidagi oʻyinchining ikkinchi eng qimmat sotuvi (faqat Neymardan keyin), Braziliya klubining transfer uchun olgan eng katta summasi va klub tomonidan toʻlangan eng yuqori summa edi[20][21]. Dastlab u 2018-yilning iyul oyida ijara asosida Braziliyaga qaytishi kerak edi[19].
2018-2021: rivojlanish va Ispaniyaga moslashish
2018-yilning 20-iyulida u rasman „Real Madrid“ futbolchisi sifatida taqdim etildi[22]. Unga 28 raqami berildi[23]. U 29-sentabr kuni „Atlético Madrid“ ga qarshi oʻyinda 87-daqiqada zaxiradan maydonga tushib, debyut qildi[24]. Vinisius oʻzining ilk startini 31-oktabr kuni Ispaniya kubogi bahsida Melilyaga qarshi 4:0 hisobida gʻalaba qozongan[25] Marko Asensio va Alvaro Odriozolaning golli uzatmalari bilan Marca tomonidan „oʻyinning eng yaxshi odami“ deb tan olingan[23]. U oʻzining birinchi golini 3-noyabr kuni, „Real Valyadolid“ga qarshi oʻyinda, 2:0 hisobida zaxiradan maydonga tushganidan 10 daqiqa oʻtib kiritdi[26]. U 2019-yil 29-sentabrdan 7-fevralgacha boʻlgan debyuti oraligʻida toʻrtta gol urdi[27] 6-mart kuni u „Ayaks“dan uchralgan magʻlubiyat paytida bogʻlamini yirtib tashladi va bu oʻz mavsumini yakunladi[28].
2019-yilning 11-dekabrida u UEFA Chempionlar ligasidagi ilk golini 2019-20-yilgi mavsumda „Bryugge“ ustidan mehmonda 3:1 hisobida gʻalaba bilan urdi[29]. 2020-yilning 1-martida u „Barselona“ga qarshi „El-Klassiko“da „Real“ga 2:0 hisobida gʻalaba qozongan oʻyinda ilk golini kiritdi[30]. U liga mavsumida 29 ta oʻyinda maydonga tushib, 3 ta gol urdi va „Real Madrid“ 2019-20 La Ligada gʻolib chiqdi[31].
2021-yil 6-aprelda Vinisius UEFA Chempionlar Ligasi 2020/21 chorak finalining birinchi oʻyinida „Liverpul“ ga qarshi oʻyinda (3:1) ikkita gol urdi[32]. „Real Madrid“ yarim finalga yoʻl oldi va u yerda boʻlajak chempion „Chelsi“ga yutqazdi[33].
2021-2022: Birinchi jamoaning muvaffaqiyati, UEFA Chempionlar Ligasi gʻolibi
Vinisius 2021/22 yilgi mavsumni La Liganing birinchi kunida „Real Madrid“ning „Alaves“ ustidan 4:1 hisobida gʻalaba qozongan toʻrtinchi golini kiritish bilan boshladi[34]. 22-avgust kuni u „Levante“ga qarshi oʻyinda zaxiradan maydonga tushgan holda 3:3 hisobida dubl qayd etdi va bu Eden Azarni ortda qoldirib, birinchi oʻrinni egalladi[35]. 30-oktabr kuni u ikki bor gol urdi va „Real“ „Elche“da 2:1 hisobida gʻalaba qozonib, La Liga turnir jadvalida peshqadamga aylandi[36]. Gollar uning liga mavsumidagi oltinchi va yettinchi va umumiy hisobda sakkizinchi va toʻqqizinchi gollari boʻlib, 2020—2021-yilgi mavsumda atigi 14 oʻyinda barcha musobaqalardagi oltita goldan oshib ketdi[36]. 2022-yilning 12-mayida u „Real“ safida „Levante“ga qarshi oʻyinda (6:0) oʻzining ilk xet-trikini qayd etdi.[37] 28-may kuni u Chempionlar ligasi finalida „Liverpul“ ustidan 1:0 hisobida gʻalaba qozongan yagona golni urdi va „Madrid“ 14- marta UEFA Chempionlar Ligasi gʻolibligini qoʻlga kiritdi.[38] Vinisius 2021-22 yilgi mavsumni barcha musobaqalarda 22 ta gol urib, Real Madridning ikkinchi eng yaxshi toʻpurari sifatida yakunladi, faqat hujumdagi sherigi Karim Benzemadan ortda qoldi.[39]
Xalqaro martaba
2015-yil 30-oktabrda Vinisius Junior Braziliyaga murabbiy Guilherme Dalla Déa tomonidan Janubiy Amerika U-15 chempionatiga chaqirildi. Vinisius va Braziliya U-15 chempionligini qoʻlga kiritdi va u yetti gol bilan turnirning ikkinchi toʻpurari boʻldi. U turnirning eng yaxshi oʻyinchisi deb topildi va oʻz faoliyatini davom ettirdi, bu unga Flamengoni 16 yoshida uni sotib olishga ishontirishga yordam berdi[40]. 2016-yil 24-iyun kuni Vinisius Chili U-17 termasiga qarshi oʻrtoqlik oʻyiniga chaqirildi va 4:2 hisobidagi gʻalabada ikkita gol urdi va ikkita golli uzatmani amalga oshirdi.
2017-yilning mart oyida Vinisius Braziliya terma jamoasi safida Janubiy Amerika U-17 chempionatida Peru ustidan 3:0 hisobida gʻalaba qozongan kuni gol bilan debyut qildi[41]. Yakuniy bosqichda u Ekvador ustidan 3:0 hisobidagi gʻalabada ikkita gol va Kolumbiya ustidan 3:0 hisobidagi gʻalabada ikkita gol urdi va Braziliya terma jamoasini 2017-yilda Hindistonda boʻlib oʻtgan FIFA U-17 Jahon chempionatida (Vinisius Juniorsiz) uchinchi oʻrinni oʻrinni egalladi[42][43][44]. Braziliyani 17 yoshgacha boʻlganlar oʻrtasidagi Janubiy Amerika chempionatida gʻalaba qozonganidan soʻng, Vinisius Junior turnirning eng yaxshi oʻyinchisi deb topildi va yetti gol bilan eng yaxshi toʻpurar boʻldi[45].
2019-yilning 28-fevralida Vinisius ilk bor Braziliya terma jamoasiga Panama va Chexiyaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinlariga chaqirildi[46]. Ammo u „Real“da oʻynab jarohat oldi va mart oyida uning oʻrniga David Neres chaqirildi[47]. May oyida u murabbiy Tite tomonidan Braziliyaning 2019-yilgi Amerika kubogi uchun yakuniy 23 kishilik tarkibidan chiqarib tashlangan edi[48]. U terma jamoadagi debyutini 10-sentabr kuni Braziliyaning Peruga 0:1 hisobida magʻlubiyatga uchratgan uchrashuvida 72-daqiqada zaxiradan maydonga tushiboʻtkazdi[49].
Vinisius 2021-yil 9-iyun kuni Tite tomonidan Braziliyaning 2021-yilgi Kopa Amerika tarkibiga kiritildi, bu oʻz uyida oʻtkaziladi[50]. U 10-iyul kuni boʻlib oʻtgan finalda oʻz terma jamoasi raqibi Argentinaga qarshi oʻyinda (1:0) zaxiradan maydonga tushdi[51].
2022-yilning 24-martida Vinisius „ Marakana“ stadionida boʻlib oʻtgan JCh-2022 saralash oʻyinida Chili ustidan 4:0 hisobida gʻalaba qozonib, milliy terma jamoadagi debyut golini kiritdi[52]
Oʻyin uslubi va qabul qilish
2018-yil iyul oyida „Real Madrid“ga kelganidan koʻp oʻtmay, ESPN jurnalisti Dermot Korrigan Vinisiusni „chap qanot himoyachisi yoki ikkinchi hujumchi“ deb taʼrifladi[53]. U ajoyib sifatga ega futbolchi"[54] Koʻp qirrali oʻyinchi, garchi u odatda chap qanotda joylashgan boʻlsa-da, u oldingi chiziqning istalgan joyida oʻynashga qodir, shuningdek, oʻngda yoki markazda ham ishlatilgan[55]. Tezlashuv va mukammal sur’at, chaqqonlik, muvozanat, texnika, qobiliyat, dribling mahorati va tezlikni yaqin nazorat qilish, shuningdek, nozik tuzilishiga qaramay, sezilarli kuch, jismoniy kuch va toʻpni yaxshi boshqarish hislatiga ega[56][57][58][59][60][61] u oʻzining harakati, gʻayrati, himoyada yugura olishi, yoʻnalishini tez oʻzgartirishi, toʻpga egalik qilgan holda yakkama-yakka vaziyatlarda raqibni magʻlub etishi bilan ajralib turadi[59][62][63][64].
Istiqbolli yosh futbolchi sifatida[65][66][67] u kichik, dinamik, aqlli, mehnatsevar va chaqqon vinger hisoblanadi, ogʻirlik markazi past, shuningdek, taʼsirchan uzatma va ogohlik. Qolaversa, u yakuniy toʻpga koʻzi va jamoadoshlariga assistentlik qilish qobiliyati bilan tanilgan; Garchi u oʻzi ham gol urishga qodir boʻlsa-da[65][68][69], uning zarbasi va gol urishi ekspertlar tomonidan yaxshilashga muhtoj sohalar sifatida tilga olingan[68][70] va uning yakuniy natijasi yoʻqligi koʻpincha „Real Madrid“dagi ilk mavsumlarida ommaviy axborot vositalarida tanqidlarga uchragan[71]. 2017-yilning iyun oyida Vinisius The Telegraph nashri tomonidan 21 yoshgacha boʻlgan dunyoning eng yaxshi futbolchilari roʻyxatida 39-oʻrindan joy oldi. U oʻsha paytda Janubiy Amerikada oʻynagan yagona oʻyinchi edi[72]. 2018-yil noyabr oyida Argentina terma jamoasining sobiq solisti Xose Luis Kalderon Vinisiusning „umumiy ishtiyoqi, narsalarni amalga oshirish qobiliyati, u uzatadigan quvonch va yaxshi harakatlari, tezligi, oʻziga xosligi va jasoratliligi“ni baholadi. Xulosa qilib aytadigan boʻlsak, unda soʻnggi oʻyinlarda oddiy jamoa foydalanishi mumkin boʻlgan uchqun bor"[73]. Botafogo bilan yoshligida u bir qancha futbol arboblari, muxlislar va matbuot tomonidan „juda koʻp nayranglar qilgani“ va „juda koʻp individualizm, jamoaviy ish yetarli emasligi“ uchun tanqid qilingan[74].
2021-22 yilgi mavsumda Vinisius „Real Madrid“ bilan ajoyib mavsumni oʻtkazdi va uning gollari va golli uzatmalari keskin oshdi, bu esa unga chap qanotdan hujumchi Karim Benzema bilan samarali hujumkor hamkorlikni yoʻlga qoʻyish imkonini berdi[75]. oʻzining formadagi oʻzgarishi haqida Vinikus 2021-yil dekabr oyida shunday dedi: „Men koʻp narsada yaxshilandim deb oʻylayman, lekin birinchi navbatda oʻyindagi xotirjamligim tufayli men ham ishlarni yanada xotirjam va sifatli bajaryapman“[76]. Klub menejeri Karlo Anchelotti ham uning ijodiy qobiliyatlari[77] va iqtidoridan tashqari himoyadagi ishi va joylashuvi uchun ham uni maqtab, mavsum davomida taktik bilimi va jismoniy holatini yaxshilashga muvaffaq boʻlganini taʼkidladi[78]. Uning oʻyinlari ispan matbuoti uni vatandoshi Neymar bilan solishtirishga sabab boʻldi[79]. 2022-yilgi Chempionlar ligasi finalida „Real Madrid“ning gʻalabasidagi golidan soʻng Neymarning oʻzi Vinisiusni „dunyoning eng yaxshi futbolchisi“ deb taʼrifladi[80]. oʻsha oyning oxirida FourFourTwo vakili Ed Makkembrij Vinisiusni dunyoning ikkinchi eng yaxshi chap qanot himoyachisi deb topdi[81].