Turkmaniston — Afgʻoniston munosabatlari

Turkmaniston — Afgʻoniston munosabatlari

Turkmaniston	Afgʻoniston

Turkmaniston — Afgʻoniston munosabatlari — Afgʻoniston va Turkmaniston oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar. Mamlakatlar oʻrtasidagi davlat chegarasining uzunligi 804 km^[1].

Qiyosiy tavsif

	Turkmaniston	Afgʻoniston
Aholi	5 240 502	31 108 077
Hudud	491 200 km²	652 864 km²
Aholi zichligi	10 km²	43,5 km²
Poytaxt	Ashxobod	Kobul
Katta shahari	Ashxobod	Kobul
Boshqaruv shakli	Prezidenlik respublikasi	Prezidentlik respublikasi
Til	turkman	pushtu va dari
Asosiy din	Sunniy islom	Sunniy islom
YIM	33,679 mlrd AQSH dollari	21,39 mlrd AQSH dollari
IRCHP	0,698	0,374

Tarixi

Turkmaniston va Afgʻoniston Islom Respublikasi oʻrtasida diplomatik aloqalarni oʻrnatish toʻgʻrisida protokol 1992-yil 21-fevralda imzolandi. Somoniylar, Gaznevidlar va Temuriylar sulolalari davrida ushbu mamlakatlarning hududlari umumiy nazorat ostida edi. 1750-yilda Afgʻonistonning hukmdori Ahmad Shah Durrani va Buxoro amiri Muhammad Murod Bek oʻrtasida doʻstlik shartnomasi imzolandi, Amudaryo Afgʻonistonning rasmiy chegarasiga aylandi. 2007-yil 11-iyulda ikki mamlakat oʻrtasidagi ikki kilometrlik chegara yoʻli qayta tiklandi. Yoʻlni tiklash xarajatlari tomonlarga 550 ming dollarga tushdi. Turkmaniston Prezidenti Gurbanguli Berdimuhamedovning aytishicha, uning mamlakati koʻp yillik fuqarolik urushi davrida Afgʻoniston iqtisodiyotini tiklashga yordam beradi^[2].

Diplomatik vakolatxonalar

Afgʻoniston Islom Respublikasidagi Turkmanistonning elchixonasi Kobul shahrida, Hirot va Mozori Sharifda Turkmanistonning konsulliklari faoliyat koʻrsatmoqda^[3].

Ashxobodda Afgʻoniston Islom Respublikasi elchixonasi mavjud, Favqulodda va Muxtor elchi — Muhammad Fozil Sayfi faoliyat koʻrsatmoqda^[4].

Turkmanistonning Afgʻonistondagi elchixonasi

2002-yil 11-martda Turkmanistonning Afgʻonistondagi (Kobul) elchixonasi ochildi. Elchixona quyidagi manzilda joylashgan: Kobul koʻchasi, Vazir Akbar Xon, 13/3.

2012-yil iyun oyidan beri elchixonani Turkmanistonning Afgʻonistondagi favqulodda va muxtor elchisi Xemra Togʻalakov boshqarib kelmoqda.

Elchilar

1. Yaranov, Amanmamed (2002-2007)
2. Movlamov, Otajon (24.04.2008 — 26.06.2012)
3. Togalakov, Hemra (26.06.2012 — hozirgi kungacha)

Afgʻonistonning Turkmanistondagi elchixonasi

Elchilar

1. Shahmardankul (2000-2003)
2. Abdul Kerim Xaddam (2003-2009)
3. Muhammad Fazel Sayfi (2009—2016)
4. Mirvays Nab (2016 - hozirgacha)

Manbalar

1. The World Factbook, 2016-07-09da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2020-06-17
2. „Afghan rebuild underway — Railway Gazette“. 2015-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-iyun.
3. Туркменистан за рубежом (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan)
4. посольства в Туркменистане (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan)