Одеські катакомби

Одеські катакомби
46°32′48″ пн. ш. 30°37′50″ сх. д. / 46.546666666667° пн. ш. 30.630555555556° сх. д. / 46.546666666667; 30.630555555556
Країна Україна
РозташуванняОдеська область
Типгеологічна пам'ятка природи
Площа4,67 га

Одеські катакомби. Карта розташування: Україна
Одеські катакомби
Одеські катакомби
Одеські катакомби (Україна)
Мапа
CMNS: Медіафайли у Вікісховищі

Оде́ські катако́мби — мережа підземних ходів і лабіринтів під Одесою. Більша частина катакомб були каменоломнями, з яких видобували будівельне каміння. Загальну довжину Одеських катакомб оцінюють приблизно у 2,5 тис. км[1].

Наприкінці XX століття катакомби стали причиною різкого ускладнення інженерно-геологічних умов. Понад 40% старої частини міста збудовано на підробленій території, де відбулося понад 100 провалів.

Загальний опис

Одеські катакомби — мережа штучно створених підземних ходів і лабіринтів під Одесою. Більша їх частина (95-97%) — це каменоломні, з яких видобувалося будівельне каміння. Сьогодні довжина Одеських катакомб оцінюється приблизно у 2,5 тис. км (описано близько 1,7 тис. км) — це один з найбільших підземних лабіринтів на Земній кулі.

Історія катакомб починається у 1830-х. Бурхливе будівництво Одеси у той час потребувало багато будівельного матеріалу, яким був вапняк — Одеса, власне, стоїть на шарах (так званого «понтійського вапняку»). Спершу вапняк добували на схилах балок, але згодом видобуток його набув справді промислових масштабів і вівся шахтним способом за допомогою спеціальних пилок, завезених з Англії. Вже у 1960-х розгалужена мережа покинутих вапнякових шахт під містом стала великою проблемою.

У систему катакомб входять і порожнини природного походження — карстові та дилатаційні печери, геологорозвідувальні та будівельні шурфи, підвали (в Одесі їх називають «мінами»), бункери, дренажні тунелі, зливові колектори та інші підземні порожнини.

Перші дослідження Одеських катакомб почалися у 1846 (палеонтолог Олександр Нордманн).

У 1869 печери дослідив геолог Микола Барбот-де-Марні. Збереглися описи каменоломень від 1830–1870-х. Перша експедиція по вивченню «мін» (катакомб) організована міською управою у 1875. Потім дослідження продовжилися вже у радянські часи (1929) — експедиція Т. Г. Грицая. Було досліджено 49 катакомб, виконане знімання 40 км виробок, сфотографовано 45 об'єктів.

У 1960-і роки в Одесі створене протизсувне управління, одним із завдань якого було вивчення катакомб і усунення їх негативного впливу на місто.

У 1965 організована молодіжна експедиція «Пошук», яка уже понад 40 років вивчає катакомби. Крім того, вивчають їх спелеологи міста (керівник Л. Суховій), Одеський національний університет, Центр інженерних пошуків НАН України та ін. У 2001 р. фірма «Гідрогеосервіс» (Ю. Г. Діденко) розпочала комплексні дослідження катакомб із застосуванням сучасних методів геофізики, буріння, телеметрії. Є цікаві знахідки, зокрема, написи та малюнки на стінах каменоломень, яким понад 100 років. Це і написи гірників тих часів, зроблені червоною вохрою та зеленою крейдою, і військові й побутові написи та малюнки, виконані деревним вугіллям, графітом, крейдою.

Глибина каменоломень — від 4 до 30-35 м. Частина каменоломень — одноярусні виробки, хоча зустрічаються 2- і 3-ярусні. Перепади висот між ярусами — до 2,2 м. Габарити виробок сильно варіюють, в середньому вони становлять 1,8 м у висоту і 3,5 м в ширину. Найвищі — зал «Сергія Березового» і галерея «Пасаж» — мають висоту до 5 м. Найбільша ширина виробок становить 5,2 м. Але багато ходів у результаті обвалів та осипів перетворилися в лази висотою 25-30 см і шириною 50-70 см.

По суті, Одеські катакомби — це велетенське підземне місто зі своїми проспектами, вулицями, провулками, тупиками, площами.

Походження катакомб

Переважно на 95—97% одеські катакомби є підземними каменоломнями, в яких видобували будівельне каміння — вапняк, що використовували для спорудження міста. Окрім того, в систему катакомб входять порожнини природного походження — карстові печери, геологорозвідувальні та будівельні шурфи, підвали, бункери, дренажні тунелі, зливові колектори та інші підземні порожнини.

Сучасні входи в катакомби

Нерубайське

Усатове

Одеса

вул. Картамишівська, 27/29 (р-н Михайлівської площі)

Історія

Перші підземні каменоломні почали виникати в першій половині XIX століття, під час бурхливого будівництва Одеси, як джерело недорогого будівельного матеріалу — черепашнику, вірніша назва — «понтичний вапняк»). Видобуток каміння здійснювався за допомогою спеціальних пилок, і був таким інтенсивним, що вже у другій половині XIX століття значна мережа підземних порожнин стала завдавати незручностей місту.

У післяреволюційні роки через те, що почастішали випадки просідання ґрунту та обвали будівель, була оголошена заборона на видобуток каміння в межах міста (у межах вулиць Старопортофранківська — Новорибна).

Під час радянсько-німецької війни катакомби слугували укриттям для радянських партизан — зокрема, загону В. О. Молодцова. Є інформація по 1,7 тис. км підземних порожнин.

1961 року для вивчення історії партизанського руху створили спелеологічний клуб «Пошук», який значно розширив межі картографованих районів катакомб.

На початку XXI століття видобуток вапняку продовжується в шахтах, розташованих в Дофінівці, Булдинці, Фоміній Балці. Таким чином протяжність одеських катакомб зростає і до сьогодні.

Галерея

Посилання

Див. також

Джерела та література

Література

  • Гайко Г. , Білецький В. , Мікось Т., Хмура Я. Гірництво й підземні споруди в Україні та Польщі (нариси з історії). — Донецьк: УКЦентр, Донецьке відділення НТШ, «Редакція гірничої енциклопедії», 2009. — 296 с.

Примітки

  1. ОДЕСЬКІ КАТАКОМБИ. resource.history.org.ua. Процитовано 29 квітня 2021.

Read other articles:

Vanitha ViththiTypeWeekly newspaperOwner(s)Times of Ceylon LimitedFounded1957 (1957)LanguageSinhalaCityColomboCountryCeylonSister newspapersCeylon Daily MirrorLankadeepaMorning TimesSri LankadeepaSunday MirrorSunday Times of CeylonThe Times of CeylonList of newspapers The Vanitha Viththi was a Sinhala language weekly newspaper in Ceylon published by Times of Ceylon Limited (TOCL).[1] It was founded in 1957 and was published from Colombo.[1] In 1966 it had an average net s...

 

Anti-Semitic attack in Seattle Seattle Jewish Federation shootingPart of mass shootings in the United States and antisemitism in the United StatesFlowers placed outside the Jewish Federation building to memorialize the shooting.LocationBelltown, Seattle, Washington, United StatesCoordinates47°36′46″N 122°20′32″W / 47.61278°N 122.34222°W / 47.61278; -122.34222DateJuly 28, 2006 c. 4:00 p.m.-4:15 p.m. (UTC-7)Attack typeMass shooting, hostage crisisWeapons Smit...

 

Esta página ou se(c)ção precisa ser formatada para o padrão wiki. Por favor ajude a formatar esta página de acordo com as diretrizes estabelecidas. (Julho de 2016) Esta página cita fontes, mas que não cobrem todo o conteúdo. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Julho de 2016) Coordenadas: 19°52'17S 43°56'27W Santa Cruz Nome Sant...

Gereja Katolik di PrancisPrancis: Église catholique en FranceKatedral Notre-Dame de ParisJenisKebijakan nasionalPenggolonganGereja Katolik RomaOrientasiLatinKitab suciAlkitabTeologiTeologi KatolikBadanpemerintahanCEFPausFransiskusPresidentÉric de Moulins-BeaufortPrimat GaliaOlivier de Germay[1]Nunsius ApostolikCelestino Migliore[2][3]Wilayah Prancis   MonakoBahasaPrancis, LatinKantor pusatKatedral Notre-Dame de ParisPendiriSanto RemigiusDidirikanki...

 

Untuk penerus dari perusahaan ini, lihat Renfe.Logo RENFE (2000–2005) Red Nacional de los Ferrocarriles Españoles (Perusahaan Jaringan Kereta Api Nasional Spanyol) disingkat RENFE, atau dengan merek dagang Renfe, adalah sebuah perusahaan milik negara Spanyol yang mengoperasikan jaringan kereta api nasional dengan sepur Iberia antara tahun 1941 dan 2005. Selama lebih dari enam dekade, perusahaan ini memonopoli pengangkutan kereta penumpang dan barang di jalurnya, serta untuk pengelolaan inf...

 

International maritime signal flag For the microprocessor Z flag, see Zero flag. The Z flag is a diagonally quartered square consisting of four isosceles triangles with their apexes meeting in the center of the square – a yellow triangle on the top, blue at the fly (right), red on the bottom, black at the hoist (left). It is the only flag in the international maritime flag set to use four colors. The Z flag is one of the international maritime signal flags. International maritime signal fla...

Finnish ice hockey linesman You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Finnish. (February 2010) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Do not translate text ...

 

Nama ini menggunakan cara penamaan Spanyol: nama keluarga pertama atau paternalnya adalah di María dan nama keluarga kedua atau maternalnya adalah Hernández. Angel Di Maria Di Maria bersama Argentina di Piala Dunia FIFA 2018Informasi pribadiNama lengkap Ángel Fabián di María HernándezTanggal lahir 14 Februari 1988 (umur 35)Tempat lahir Rosario, ArgentinaTinggi 180 cm (5 ft 11 in)[1]Posisi bermain Gelandang sayapInformasi klubKlub saat ini BenficaNomor 11...

 

Ayu Bulantrisna DjelantikBulantrisna Djelantik menarikan sendratari Bali Calon Arang, berdasarkan cerita versi Toeti Heraty.LahirAyu Bulantrisna Djelantik(1947-09-08)8 September 1947Deventer, BelandaMeninggal24 Februari 2021(2021-02-24) (umur 73)Jakarta, IndonesiaKebangsaanIndonesiaPekerjaanDokter spesialis THTstaf pengajar di Fakultas Kedokteran Universitas PadjajaranPenari tradisional Ayu Bulantrisna Djelantik (8 September 1947 – 24 Februari 2021) adalah seorang maestro...

У этого термина существуют и другие значения, см. Красная армия (значения). Красная армия Япониияп. 日本赤軍ЯКА Лидер Фусако Сигэнобу Основана 1972 Упразднена 2000 Штаб-квартира Ливан, Париж Идеология Коммунизм Союзники и блоки Объединённая Красная Армия, НФОП Количество чл...

 

Town in the state of Utah, United States For other uses, see Boulder (disambiguation). Town in Utah, United StatesBoulder, UtahTownFrom the Hogsback of Highway 12, the ranching and farming community of Boulder nestles amidst rugged terrain.Location in Garfield County and state of Utah.Coordinates: 37°55′28″N 111°25′34″W / 37.92444°N 111.42611°W / 37.92444; -111.42611CountryUnited StatesStateUtahCountyGarfieldSettledc. 1890Named forBoulder MountainGovernment...

 

For other people named Adam Kennedy, see Adam Kennedy (disambiguation). American baseball player (born 1976) Baseball player Adam KennedyKennedy with the Los Angeles DodgersSecond basemanBorn: (1976-01-10) January 10, 1976 (age 47)Riverside, California, U.S.Batted: LeftThrew: RightMLB debutAugust 21, 1999, for the St. Louis CardinalsLast MLB appearanceSeptember 7, 2012, for the Los Angeles DodgersMLB statisticsBatting average.272Home runs80Runs batted in571 ...

French business school SKEMA Business SchoolFormer nameESC Lille (est.1892) & CERAM Business School (est.1963)MottoAt Home WorldwideTypeGrande école de commerce et de management(Private research university Business school)Established2009; 14 years ago (2009)[1]AccreditationEQUIS[1] & AACSB[1]Academic affiliationsConférence des Grandes écoles[1]DeanAlice Guilhon[2]Academic staff180[1]95% PhD.;[3]37% female; ...

 

American actor (1924–1996) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Mark Lenard – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2013) (Learn how and when to remove this template message) Mark LenardLenard (left) as SarekBornLeonard Rosenson(1924-10-15)October 15, 1924Chicago, Illinois, U.S.Died...

 

Turkish basketball player Şaziye İveginPersonal informationBorn (1982-02-08) 8 February 1982 (age 41)Niksar, TurkeyNationalityTurkishListed height5 ft 11 in (1.80 m)Listed weight152 lb (69 kg)Career informationPlaying career2000–2019PositionSmall forwardCareer history2000–2004Botaşspor2004–2007Fenerbahçe2007Montigarda Basket2007–2008Beşiktaş2008Spartak Moscow2008–2009Galatasaray2009–2010Mersin Büyükşehir Belediyespor2010–2011Fenerbahçe2011...

Valley in Gilgit Baltistan, Pakistan. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Nagar Valley – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2018) (Learn how and when to remove this template message) Place in Gilgit Baltistan, PakistanNagar ValleyThe 7,788 m (25,551 ft) tall Rakaposhi as seen...

 

Not to be confused with KYMA-DT. Television station in Arkansas, United StatesKMYA-DTCamden–Little Rock, ArkansasUnited StatesCityCamden, ArkansasChannelsDigital: 18 (UHF)Virtual: 49BrandingMeTV ArkansasProgrammingAffiliations49.1: MeTVfor others, see § SubchannelsOwnershipOwnerLR Telecasting, LLCHistoryFoundedSeptember 4, 1998First air dateJune 7, 1999 (24 years ago) (1999-06-07)Former call signsKKYK-TV (1999–2001)KYPX (2001–2006)KKYK-DT (2006–2011)Former channel ...

 

Filipino dish of rice and pickled fish Burong isdaCourseMain dishPlace of originPhilippinesRegion or stateCentral LuzonVariationsburong dalag (snakehead);burong bangus (milkfish);burong hito (catfish);burong gurami (gourami), etc.Similar dishesTinapayan, Balao-balao, Narezushi, Pla ra Burong isda (literally pickled fish) is a Filipino dish consisting of cooked rice and raw filleted fish fermented with salt and angkak (red yeast rice) for around a week. The dish is common in central Luzon, mos...

Coppa di Lega 2021-2022Λιγκ Καπ Νίκος Σαμαράς 2021-22 Competizione Coppa di Lega Sport Pallavolo Edizione 11ª Organizzatore ESAP Luogo  Grecia Partecipanti 8 Risultati Vincitore  Panathīnaïkos(2º titolo) Secondo  PAOK Statistiche Miglior giocatore Athanasios Prōtopsaltīs Incontri disputati 14 Cronologia della competizione 2020-2021 2022-2023 Manuale La Coppa di Lega 2021-2022, 11ª edizione della Coppa di Lega, si è svolta dal 5 novembre 2021...

 

Soviet general (1948–2012) In this name that follows Eastern Slavic naming conventions, the patronymic is Sergeyevich and the family name is Grachev. Pavel GrachevПавел ГрачёвMinister of DefenceIn office18 May 1992 – 17 July 1996PresidentBoris YeltsinPrime MinisterBoris Yeltsin Yegor Gaidar (acting) Viktor ChernomyrdinPreceded byBoris Yeltsin (acting)Succeeded byMikhail Kolesnikov (acting) Personal detailsBorn(1948-01-01)1 January 1948Rvy, Tula Oblast, RSFSR, USSRD...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!