Армияләрнең «Көньяк» төркеме - (алман Heeresgruppe Süd) — Алман Кораллы көчләренең (вермахтның) эчендәге гаскәрләрнең оператив-стратегик берләшмәсе.
Тарих
1939 елның 1 сентябрьдә Алмания Польшага һөҗүм итә. 2 сентябрьдә Бөекбритания һәм Франция Алмания сугышны игълан иткәннәр; Икенче бөтендөнья сугышы башлана. 17 сентябрьдә көнчыгыштан Польшага Советлар Берлеге бәреп керә.
1940 елның 18 декабрьдә Гитлер СССРга һөҗүм итү турындагы «Барбаросса» планны кабул иткән. Шул план буенча 1941 елның 22 июньдә ССРБ чикләр буенда өч армия төркеме (181 дивизия, шул исәптән 19 танк төмәне, 14 моторлаштырылган дивизия һәм 18 бригада), өч һава флоты булган.
1941 елның 22 июненә хәл
Полесьедан Кара диңгезгә кадәр 1 300 километрлы фронтта Герд фон Рундштедт җитәкчелеге астында армияләрнең «Көньяк» төркеме (44 алман, 13 румын дивизиләре, 9 румын һәм 4 маҗар бригадасы, 4-нче һава флоты һәм румын авиация ярдәме белән) урнашкан. Берләшмә 1-нче танк төркеме (Эвальд фон Клейст) , 6-нче (ком. Фридрих Паулюс), 11-нче (ком. Ойген фон Шоберт) һәм 17-нче (ком. Карл-Хайнрих фон Штюльпнагель) алман армиясе, 3нче (ком. Петре Думитреску) һәм 4-нче (ком. Никлоае Чуперка) румын армияләре һәм маҗар корпусы. Төркемнең бурычы: Киевны алу, Галициядә һәм Украинаның көнбатышында дошманнаың гаскәрләрне бетерергә, көньякта һөҗүм итүне тәэмин итәргә.
12 августны «Көньяк» армия төркеменең 11-нче армиясының алдынгы отрядлары Николаев алдында туктадылар.
17 августны «Көньяк» армия төркеменең гаскәрләре Николаевны басып алдылар. 17 августны Днепропетровскка якынлашу юлынарда сугышлар башландылар.
1943 елның 12 февралендә Армияләрнең «Дон» төркеменнән яңадан оештырала.
1943—1944 елның кыш-яз кампаниясе
1943—1944 елның кыш-яз кампаниясен Кызыл Армия Украинаның Уңъягында зур һөҗүм (Днепр-Карпаты опреациясе, 24 декабрь 1943 — 17 апрель 1944) белән башлый. Дүрт айлы һөҗүм нәтиҗәсендә алман «Көньяк» һәм «А» армияләр төркемнәре тар-мар ителәләр; Кызыл Армия Украина Уңъягын һәм кайбер көнбатыш өлкәләрен азат итәләр, ә көньякта ССРБ дәүләт чигенә чыгалар; 28 мартта, Прут елгасы аша чыккач, совет гаскәрләре Румыния территориясенә керәләр.
Һөҗүмдә 1-нче, 2-нче, 3-нче һәм 4-нче Украина фронтларның гаскәрләре, Кара диңгез флоты һәм Азак хәрби флотилиясенең кораблары һәм партизаннар катнашканнар; һөҗүм нәтиҗәсендә фронт 250—450 километрга көнбатышка, Ковель — Тернополь — Черновцы — Бельцы сызыгына күчкән.
Командирлар
Армияләрнең «Көньяк» төркеменәң сәргаскәрә
Сугыш составы
1939 елны армияләрнең «Көньяк» төркеме эчендә
1941 елның 22 июненә армияләрнең «Көньяк» төркеме эчендә
Искәрмәләр