Лагос

Лагос
	Лагос
	Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-yo" does not exist.
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1472
Рәсми исем	Lagos
Демоним	Lagosian, Lagotien һәм Lagotienne
Рәсми тел	инглиз теле
Дәүләт	Нигерия
Нәрсәнең башкаласы	Нигерия, Южная Нигерия[d], Нигерия федерациясе[d], First Nigerian Republic[d] һәм Колониальная Нигерия[d]
Административ-территориаль берәмлек	Лагос[d]
Сәгать поясы	UTC+01:00
Хөкүмәт башлыгы	Babajide Sanwo-Olu[d] һәм Рилван Акиолу[d]
Халык саны	15 070 000 (21 март 2022)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	34 метр
Кардәш шәһәр	Бүкрәш, Атланта, Брюссель, Каһирә, Котону[d], Фукуока, Истанбул, Җайпур, Монтего-Бей[d], Ньюкәсл-апон-Тайн, Nürnberg, Архея-Олимбия[d], Порт-оф-Спейн[d], Раанана[d], Рио-де-Жанейро, Зальцбург, Тайпей, Тбилиси, Тулуза, Мапуту[d], Белу-Оризонти һәм Гери
Мәйдан	1171,28 км²
Почта индексы	100001–112005
Рәсми веб-сайт	lagosstate.gov.ng(ингл.)
Һәштәге	Lagos
Җирле телефон коды	010
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
	Лагос Викиҗыентыкта

Лагос (ингл. Lagos, йоруба Èkó) — Нигериянең көньяк-көнбатышындагы порт шәһәр, илнең иң зур шәһәре. 7 миллионнан артык кешегә ия (метрополиядә 12 800 000) булып Лагос Африкадагы иң зур икенче кала (Каирдан соң) дип исәпләнә.

Тарихы

Йоруба, авори халыкларының торлагы булган вакытта Лагосны Эко дип атаганнар, бу сүз «ферма» яки «лагерь» дигәнне аңлата.

1472 елда португаль диңгезчесе Руй де Секейра (Rui de Sequeira) килеп утыра һәм бу өлкәне Лагос дип атый, бу «күл» дигәнне аңлата.

1704-1851 елларда Лагос коллар сату үзеге була.

1841 елда Оба Акитое тәхеткә килгәч, коллар белән сату итүне тыя. Коллар белән сату итүчеләр бунт күтәрәләр һәм корольне бәреп төшерәләр, тәхеткә энесе Оба Касоконы утырталар.

Куылган Оба Акитоега инглизләр кире властька әйләнеп кайтырга ярдәм итәләр. Ул 1851 елда тәхеткә утыра һәм коллар белән сату итүне тыя.

1861 елда Лагос Британия колониясе буларак аннексияләнә. 1914 елда протекторат башкаласы дип игълан ителә.

Лагос корольләре

(карагыз: en:Oba of Lagos)

- King Ado
- King Gabaro (1720—1730)
- Erelu Kuti(female)
- King Ologun Kutere
- King Adele (1806—1813), (1834—1836)
- King Eshinlokun (1836—1841)
- Oba Idewu Ojulari
- King Oluwole
- King Akintoye
- Oba Kosoko

Географиясе һәм климаты

Кала Атлантик океанның Бенин култыгында утрауларда урнашкан.

Лагос климаты — субэкваториаль. Марттан июльгә кадәр яңгырлар еш күзәтелә, аннары — августта кыска вакытлы коры сезон, сентябрьдән октябрь аена кадәр кыска яңгырлар, ноябрьнең икенче яртысыннан март аена кадәр коры сезон (явым-төшемнәр сирәгрәк күзәтелә).