|
Şevket Pamuk
Osman Şevket Pamuk (d. 9 Ekim 1950, İstanbul) Türk iktisat tarihçisi.
Osmanlı İmparatorluğu, Modern Türkiye ve Ortadoğu iktisat tarihi uzmanıdır. 1994 -2017 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü Modern Türkiye Tarihi Kürsüsü öğretim üyesi olarak görev yapan Pamuk, Türkiye'de ve dünyada birçok üniversitede ders verdi. Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye ekonomi tarihindeki kurumları ve uzun dönemli eğilimleri konusundaki çalışmaları ve ortaya koyduğu bulgular nedeniyle birçok ödüle değer görülmüştür. Yazar Orhan Pamuk'un ağabeyidir.
Yaşamı
1950 yılında İstanbul'da doğdu. Ortaöğrenimini İstanbul'da Robert Kolej'de (1968) tamamladı. Yale Üniversitesi'nde önce mühendislik, ardından ekonomi okudu (1972) Berkeley Üniversitesi'nde iktisat dalında doktora derecesi aldı (1978).
Ankara Üniversitesi (1978-1983), Pennsylvania Üniversitesi (1980-1981), Villanova Üniversitesi (1983-1993) Ekonomi bölümlerinde ders verdi. 1994 -2017 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü Modern Türkiye Tarihi Kürsüsü öğretim üyesi olarak görev yaptı. Bu kurumda Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürlüğü (1998-2001) ve rektör yardımcılığı (2000-2004) gibi idari görevler de üstlendi.[1] 1996-2003 yılları arasında Tarih Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı. Princeton Üniversitesi Yakın Doğu Çalışmaları bölümünde (1990-1991 ve 1993-1994), ODTÜ Ekonomi bölümü (1990 1991), Michigan Üniversitesi Tarih bölümü (1997), Northwestern Üniversitesi Ekonomi ve Tarih bölümlerinde (2007) de ders veren Pamuk, 2008-2013 arasında Londra Ekonomi Okulu'da öğretim üyeliği yaptı ve aynı kurumda ilk başkanı olarak Çağdaş Türkiye Çalışmaları Kürsüsünü yönetti[2]. 2024 yılında Harvard Üniversitesi Yakın Doğu Çalışmaları bölümünde iktisat tarihi dersleri verdi.
Osmanlı ekonomisi üzerine yazdığı ilk kitap olan Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme, 1820-1913 (1984) İngiltere'de de yayımlandı. Daha sonra tamamladığı Osmanlı İmparatorluğu'nda Paranın Tarihi (1999) başlıklı kitabı Türkiye'de, ABD'de ve İngiltere'de ödüller kazandı. Bu kitap Arapçaya da çevrilerek Lübnan'da yayımlandı (2004). Prof. Dr. Süleyman Özmucur ile birlikte hazırladıkları "Osmanlı İmparatorluğu'nda Ücretler, 1489-1914" başlıklı çalışma ABD İktisat Tarihçileri Derneği’nin 2002 yılı En İyi Makale Ödülü'nü kazandı. Bu çalışmalarda Pamuk Osmanlı ekonomisinin kurumlarını ve uzun dönemli eğilimlerini karşılaştırmalı olarak inceledi.
2014 yılında ‘Türkiye’nin 200 yıllık İktisadi Tarihi’ adlı kitabı yayımladı.[3] Bu kitapta 19. ve 20. yüzyılı ayrı değil birlikte ele alarak, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde önemli siyasal değişiklikler gerçekleşirken, iktisadi açıdan önemli süreklilikler de yaşandığını gösterdi. Kitap İngiltere'de 2018’de "Uneven Centuries, Economic Development of Turkey since 1820 " adıyla yayımlandı ve İngiliz-Kuveyt Dostluk Derneği tarafından verilen “Ortadoğu Çalışmaları Kitap Ödülü"ne değer görüldü.[4]
Pamuk 1998 - 2006 yılları arasında Dünya İktisat Tarihi Derneği Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. 2003-2005 döneminde Avrupa İktisat Tarihçileri Derneği'nin başkanlığına, 2012-2014 dönemi için de Asya İktisat Tarihçileri Derneği başkanlığına seçildi. Pamuk ayrıca Bilim Akademisi kurucu üyesi,[5] Türkiye ve Academia Europea (Avrupa Bilimler Akademisi) üyesidir. 2011 - 2014 yıllarında Avrupa İktisat Tarihi Dergisi'nin( European Review of Economic History) editörlüğünü yaptı.[6]
Pamuk, Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihi çalışmalarında yeni bulgular ortaya koyması ve her iki alanda yürüttüğü karşılaştırmalı çalışmalarla ekol oluşturması nedeniyle Kadir Has Üstün Başarı Ödülü'ne[7] değer görüldü. 2018 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde gerçekleşen Dünya İktisat Tarihi Kongresinde Dünya Tarihinde Küreselleşme Dalgaları başlıklı açılış konuşmasını, İngiltere İktisat Tarihi Derneği’nin Manchester’deki Yıllık Kongre’sinde ise kapanış konuşması yaptı. 2021 yılında Britanya Akademisi tarafından Uluslararası Üye seçildi[8]
Boğaziçi Üniversitesi siyaset bilimi emekli öğretim üyesi Yeşim Arat Pamuk ile evlidir. Kızları Zeynep Pamuk Oxford Üniversitesi’nde siyaset teorisi dalında öğretim üyesidir.
Kitapları
- Türkiye'nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, Büyüme, Kurumlar ve Bölüşüm, İş Bankası Kültür Yayınları, Birinci Baskı, 2014.
- Seçme Eserler, Cilt I, Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları, İş Bankası Kültür Yayınları, Birinci Baskı, 2007.
- Seçme Eserler, Cilt II, Osmanlıdan Cumhuriyete Türkiye Ekonomisi, İş Bankası Kültür Yayınları, Birinci Baskı, 2008.
- Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi, 1500-1914, Gerçek Yayınları, İstanbul, Birinci Baskı, 1988, Altıncı Baskı (K Kitaplığı), 2003, 314 s.
- Osmanlı İmparatorluğu'nda Paranın Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1999; 3.baskı, 2003.
- 20. Yüzyılda Orta Doğu Ekonomileri Tarihi, Sabancı Üniversitesi Yayınevi, 2002 (Roger Owen ile birlikte).
- İstanbul ve Diğer Kentlerde 500 Yıllık Fiyatlar ve Ücretler, 1469-1998, Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 218 s., 2001.
- Osmanlı Devleti'nde Bilgi ve İstatistik, Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 2001, 179 s.; (Halil İnalcık ile birlikte derleme).
- Artık Herkes Milyoner, Türkiye Ekonomisinin 50 Yılı, Hürriyet Yayınları, 2001, 302 s. (Ercan Kumcu ile birlikte).
- 19. Yüzyılda Osmanlı Dış Ticareti, Devlet İstatistik Enstitüsü, Tarihi İstatistikler Dizisi, Cilt 1, Ankara, 1995, 83 s..
- Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1984; İkinci Baskı: 1994, 267 s..
- Türkiye'de Tarımsal Yapılar (1923-2000), Yurt Yayınları, Ankara, 1988, 271 s. (Zafer Toprak ile birlikte derleme)
- Kriz, Gelir Dağılımı ve Türkiye'nin Alternatif Sorunu, Kaynak Yayınları, İstanbul: Birinci Baskı, 1984, 108 s., Genişletilmiş İkinci Baskı, 1988, 199 s. (Korkut Boratav ve Çağlar Keyder ile birlikte)
Bazı Ödülleri
- 2021 - Britanya Akademisi Uluslararası Üyeliği,
- 2019 - İngiliz-Kuveyt Dostluk Derneği Ortadoğu Çalışmaları Kitap Ödülü, "Uneven Centuries, Economic Development of Turkey since 1820 (2018) kitabı ile
- 2018 - XVIII. Dünya İktisat Tarihi Kongresi açılış konuşması, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
- 2018 - Kadir Has Üstün Başarı Ödülü.
- 2012- Avrupa Akademisi üyeliği.
- Ocak-Şubat 2006 - Küresel İktisat Tarihi Ağı (GEHN) Araştırma Bursu, Londra Ekonomi Okulu İktisat Tarihi Bölümü,
- 2002 - Amerikan İktisat Tarihi Derneği Thomas H. Cole Ödülü, “Real Wages and Standards of Living in the Ottoman Empire, 1489-1914” başlıklı makalesinin 2001-2002 döneminde "The Journal of Economic History" dergisinde yayımlanan en iyi makale seçilmesi nedeniyle.,
- 2002 - Kuzey Amerika Türkçe Araştırmalar Derneği Fuat Köprülü Ödülü, "A Monetary History of the Ottoman Empire" kitabının 2000-2001 döneminde en iyi Osmanlı ve Türk Çalışmaları alanında yayımlanan en iyi kitap seçilmesi nedeniyle.
- 2001 - İngiltere Ortadoğu Araştırmaları Derneği (BRISMES) Ortadoğu Araştırmaları Kitap İkincilik Ödülü, "A Monetary History of the Ottoman Empire" kitabı ile.
- 1999 - Türkiye Gazeteciler Derneği Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü, Osmanlı İmparatorluğu'nda Paranın Tarihi kitabı ile
- 1992 - Mustafa Parlar Araştırma Teşvik Ödülü, Osmanlı-Türk iktisat tarihi alanındaki yayınları nedeniyle.
- 1986-87- “Türkiye'de Savaş, Ekonomi ve Toplum, 1939-1945” projesi için New York Sosyal Bilimler Araştırma Konseyi tarafından Doktora Sonrası Araştırma Bursu.
Dış bağlantılar
Kaynakça
|
|
