İslam felsefesi

İslam felsefesi, İslâm dinine mensup kişilerce gerçekleştirilen felsefe etkinliğidir. Müslüman felsefesi ve Arapça felsefe olarak da adlandırılır. İslam felsefesi adlandırması sadece İslam'a dair bir felsefe olarak anlaşıldığından tartışmaya açıktır.[1]:13 İslam dünyası felsefeyle 8. yüzyıldan itibaren sistematik hale gelen Bağdat merkezli tercüme hareketiyle tanışmıştır. 3. yüzyılda Plotinos'un öncülük ettiği, Yeni Platonculuk adlı felsefi akımın Eflâtun ve Aristoteles'i uzlaştırma çabaları İslam dünyasına aktarılan felsefenin temeli olmuştur. Müslüman filozoflar bu iki filozofun eserlerini şerh etme yoluna gitmişlerdir.[1]:17

İslam dünyasında felsefenin Orta çağ batı dünyasından çok daha müsamahalı karşılandığı düşünülür. Bunun nedeni hakim anlayışın İslâm dininin temel esasları dışında ferdi düşünceye serbestlik tanıması, imani esasları alenen zedelememek şartıyla düşünceye verdiği özgürlük, diğer bir nedeni de akli ilimlerin gerek siyasi otoriteler gerekse dini otoriteler tarafından sürekli desteklenmiş olmasıdır. Bu sayede İslam coğrafyasında ve özellikle Arap dünyasında felsefe gelişmiş, gelişen felsefe de formel, doğa ve insani bilimlere katkılar sağlamıştır. İslam dünyasında felsefenin üstün konumu 14. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir.

Hacı Bektaş-i Veli; Mistik, seyyid ve İslam filozofudur. Öğretisinin temeline insan-hayvan-doğa-tanrı sevgisini yerleştirmiştir. İslam'ın kaynağının tanrı korkusuna değil, tanrı sevgisine dayandığını savunmuştur.

Tarih

Müslümanlar, modern anlamdaki felsefeyi teşkil eden Yunan felsefesi ile ilk defa Emevî bilgini Hâlid b. Yezîd b. Muâviye ile Ca'fer es-Sâdık aracılığıyla temasa geçmişlerdir. O zamanlar uğraşı alanları "gizli bilgiler" denilen sihirli ve sırlı bilgilerdi. Yine de felsefî çalışmaların başlamasına ve bu sahadaki eserlerin tanınmasına sebep oldular. Emevîler zamanında bu şekilde başlayan felsefî çalışmalar ağır da olsa devam etti. Abbasîler zamanında ise Yunan felsefesini çeviri ve yakından tanıma işi hızlandı. 832 yılında Halife Me'mûn tarafından kurulan Dâru'l hikme (Felsefe Akademisi) bu sahada önemli görevler ve hizmetler ifa etti.[2][3]

5 ve 6. yüzyıllarda İskenderiye'de geliştirilmeye başlayan Aristoteles araştırmaları İslam'ın buraya yayılması ile Yeni Platoncu çalışmalara katılmış ve uzlaştırmacı bir felsefe anlayışı sürdürülmüştür. İlk aşamada Yunanca, Süryanice ve Arapça bilen Hristiyanlar felsefenin İslam dünyasına aktarılmasında önemli bir rol oynamış, Yahudi, Sabi ve Hristiyan mütercimler de buna destek vermiştir.[1]:20

İslamî Felsefe

Tarih boyunca felsefenin konusu olan insanın kendisi, başkaları ve kainatla olan ilişkisini ve doğaüstü güçlerin varlığı/yokluğunu, İslâmın temel esaslarını zedelemeden, yahut onlardan yola çıkarak akli delillerle sistemli bir şekilde yorumlama ve izah etme temelinde gelişmiş İslam düşünce akımlarına İslami felsefe denilebilir. İslami felsefe tarihi süreç içerisinde pek çok dal ve okullara ayrılmıştır.

İslam dininin itikadi esaslarının akıl temelinde ele alınarak incelenmesi, değerlendirilmesi ve izahı İslami felsefenin önemli bir rüknünü oluşturur ki bunun sistemli hale getirilmiş haline ilm-i kelâm denilmektedir.

İtikada ait meselelerin akıl perspektifinde değerlendirilmesinde farklı okullar oluşmuştur. Bunlara itikadi mezhepler denilmektedir. Başlıcaları:

olarak sıralanabilir.

İslam felsefesinde daha çok tasavvufi konuların ele alındığı ve değerlendirildiği saha, yer yer tasavvuf felsefesi olarak isimlendirilmişse de, tasavvufun tanımı gereği bu tabirin genel kabul gördüğü söylenemez.

İslam Dünyasında Gelişen Felsefî Akımlar

İslâmiyet'in Hicri 1. asırda hızla gelişmesi ve yayılması ile birlikte önceden müslümanların kendilerine yabancı olan kültürlerle etkileşimi artmıştır. İslamiyet'in akla verdiği önem ve serbesti, bu yeni kültürlerde mevcut felsefi birikimin tercümeler vasıtası ile hızla müslüman ilim adamları arasında yaygınlaşmasını da beraberinde getirmiştir. Henüz sistematik felsefe kültürü gelişmemiş olan Müslüman Arapların Yunan felsefesi ile bu ilk tanışıklıkları daha ziyade edilgen nitelikte ve etkilenme şeklinde olmuştur denebilir.

Her ne kadar, farklı bir kültürde yeni gelişen bu felsefenin içerdiği ekoller İslami temel esaslardan uzaklaşmamaya çalışmış olsalar da, Yunan felsefesi etkili olmuş ve itikadi esaslarla çelişen çeşitli ekoller de ortaya çıkmıştır. Fakat bu ekoller İslami esasları kabul eden ekollere göre azınlıktadırlar. İslam filozofları Yunan felsefesinde özellikle Platon ve Aristo gibi düşünürlerin görüşlerini benimsemişler ve bunu İslam düşüncesiyle birleştirmişlerdir. Geneli itibarıyla bu sistemi kuran 2. Öğretmen de denilen "Fârâbî" dir. Farabi'den sonra İslam'ın Tanrı anlayışıyla rasyonalizmi diğer İslam filozofları da birleştirmişlerdir.

İslami felsefe ile kelam bir süre birlikte yürümüş. Daha sonra genel olarak felsefe ekolü ile kelam ekolü arasında önemli görüş ayrılıkları çıkmış ve İslami ilimlerde felsefeden ayrı bir yere sahip olmuştur. İtikadi konularda felsefe ekolü ile kelam ekolü arasında görüş ayrılıkları mevcuttur. Her ne kadar bu iki farklı grubun düşünceleri diğer grup ve mezheplere oranla daha akli bir bazda olsa da, kelam felsefeye oranla klasik dini itikada ve nakile daha yakındır. İslam filozofları ve felsefi ekoller ise itikadi konularda daha çok aklı baz alırlar ve akıl ile naklin çeliştiği yerlerde aklı tercih eder, çoğu kez nakli tevil ederler.

İslam dunyasında ortaya çıkan felsefi yaklaşımlar ve pek çok hususiyetleri ve özellikle dine bakışları açısından farklılık arzederler. Fakat Maddeciler hariç tüm ekoller İslam'ın tevhit anlayışı esaslarına çok yakınlardır. Bu ekoller geneli itibarıyla Tanrı, ruh, vahiy, peygamber, kutsal kitap vb. dinsel varlık ve kavramları kabul ederler.

Başlıcaları:

Ayrıca İslam felsefesi tarihinde ekol kurmamış ve bir ekole de bağlanmamış birçok önemli filozof ve felsefe vardır, buna İbn Haldûn'un tarih felsefesini ve Ebû Bekir Râzî'nin felsefesini örnek olarak verebiliriz. Ayrıca Ebü'l-Berekât el-Bağdâdî de diğer bağımsız filozoflara örnek olarak gösterilebilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Kaya, M. Cüneyt (2016). İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. İstanbul: İSAM. 
  2. ^ Süleyman Uludağ, İslam Düşüncesinin Yapısı, s.219
  3. ^ A. Weber; Felsefe tarihi, s. 123 (İst. 1964).

Dış bağlantılar


Read other articles:

Don Hany Don durante la entrega de los premios AACTA en el 2012.Información personalNacimiento 18 de septiembre de 1975 (48 años)Sídney, AustraliaNacionalidad AustralianaFamiliaCónyuge Alin Sumarwata (2011 – presente)Hijos Tilda Hany (2011)EducaciónEducado en Western Sydney University Información profesionalOcupación Actor, actor de cine y actor de televisión Años activo desde 1998[editar datos en Wikidata] Don Hany es un famoso actor australiano, conocido por haber ...

 

TV series or program Secrets of the WhalesGenreNature documentaryCreated by Brian Armstrong Andy Mitchell Written by Brian Armstrong Andy Mitchell Directed by Brian Armstrong Andy Mitchell Narrated bySigourney WeaverComposerRaphaelle ThibautOriginal languageEnglishNo. of seasons1No. of episodes4ProductionExecutive producerJames CameronProducerBrian SkerryCinematography Brian Armstrong Andy Mitchell Production companyRed Rock FilmsOriginal releaseNetworkNational Geographic ChannelDisney+ Secre...

 

Pour les articles homonymes, voir Sénat. Conseil législatif 1867 - 1968 Présentation Type Chambre haute du Parlement du Québec Structure Membres 24 conseillers législatifs Données clésDonnées clésÉlection Système électoral Nomination par le lieutenant-gouverneur Salle du Conseil législatif, Hôtel du Parlement Québec, Québec Photographie du lieu de réunion. modifier Le Conseil législatif du Québec est la chambre haute du Parlement du Québec. Il a existé de 1867 à 1968 et ...

Видається за доцільне перенесення цього файлу до Вікісховища у категорію: Ukrainian Wikipedia statistics. Перенесення зображень до ВікісховищаЗверніть увагу, що в Україні відсутня свобода панорамної зйомки, а отже для перенесення фотографії із зображенням пам'ятника, будівлі, мемор

 

У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Шульженко. Микола Семенович Шульженко Народження 21 грудня 1913(1913-12-21)ІчняСмерть 17 квітня 1980(1980-04-17) (66 років)Одеса, Українська РСР, СРСРПоховання Другий християнський цвинтарКраїна  СРСРПриналежність  Радянська арміяВи

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أبريل 2016) يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. ...

Sporting event delegationCuba at the2015 Pan American GamesIOC codeCUBNOCCuban Olympic Committeein Toronto, Canada10–26 July 2015Competitors213 in 30 sportsFlag bearer (opening)Mijaín LópezFlag bearer (closing)Mijaín LópezMedalsRanked 4th Gold 36 Silver 27 Bronze 34 Total 97 Pan American Games appearances (overview)1951195519591963196719711975197919831987199119951999200320072011201520192023 Cuba competed at the 2015 Pan American Games in Toronto, Ontario, Canada, from July 10 ...

 

أبل فالي     الإحداثيات 37°05′23″N 113°07′28″W / 37.08971°N 113.12439°W / 37.08971; -113.12439  [1] تاريخ التأسيس 2004  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2]  التقسيم الأعلى مقاطعة واشنطن، يوتا  خصائص جغرافية  المساحة 102.959841 كيلومتر مربع105.529759 كيلومتر مربع (1 أبري

 

Sistem sosial budaya Indonesia adalah sebagai totalitas nilai, tata sosial, dan tata laku manusia Indonesia harus mampu mewujudkan pandangan hidup dan falsafah negara Pancasila ke dalam segala segi kehidupan berbangsa dan bernegara.[1] Asas yang melandasi pola pikir, pola tindak, fungsi, struktur, dan proses sistem sosial budaya Indonesia yang diimplementasikan haruslah merupakan perwujudan nilai- nilai Pancasila dan Undang-Undang Dasar 1945, transformasi serta pembinaan sistem social...

UFC mixed martial arts event in 2007 This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (August 2022) (Learn how and when to remove this template message) UFC Fight Night: Stout vs. FisherThe poster fo...

 

The topic of this article may not meet Wikipedia's notability guidelines for companies and organizations. Please help to demonstrate the notability of the topic by citing reliable secondary sources that are independent of the topic and provide significant coverage of it beyond a mere trivial mention. If notability cannot be shown, the article is likely to be merged, redirected, or deleted.Find sources: Paku Divinity School – news · newspapers · books · schol...

 

Governing body of karate This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Asian Karate Federation – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2010) (Learn how and when to remove this template message) Asian Karate FederationAbbreviationAKFFormation1973[1]TypeSports federationHeadquartersHeadqua...

Olympic athletics event Women's discus throwat the Games of the XXXII OlympiadOlympic AthleticsVenueJapan National StadiumDates31 July 2021 (qualifying)2 August 2021 (final)Competitors31 from 19 nationsWinning distance68.98mMedalists Valarie Allman  United States Kristin Pudenz  Germany Yaime Pérez  Cuba← 20162024 → Athletics at the2020 Summer OlympicsQualificationTrack events100 mmenwomen200 mmenwomen400 mmenwomen800 mmenwomen1500 mmenwomen5000...

 

Pub in Battersea, London Melanzana, formerly the Raven Inn, in 2011 The Raven Inn is a former pub at 140 Westbridge Road, Battersea, London SW11. It was a pub until at least 2009, but is now Melanzana, an Italian restaurant.[1][2] It is a Grade II listed building, dating back to the late 17th century.[3] References ^ Raven Inn, 140 Bridge Road west, Battersea North West. Pubshistory.com. 1 June 2015. Retrieved 22 November 2016. ^ Munro, Ewan (21 July 2011). Melanzana, ...

 

1950 memoir by Jade Snow Wong Fifth Chinese Daughter AuthorJade Snow WongCountryUnited StatesLanguageEnglishSubjectMemoirPublication date1950Media typePrint (hardcover)Pages264ISBN9780295968261 (hardcover) Fifth Chinese Daughter is a 1950 memoir by Chinese American writer and ceramist Jade Snow Wong. The name of the book refers to Wong being the fifth child born to immigrant parents from China. The book has been considered as an early classic of Asian American literature.[1] Syno...

American television series This article is about the television series. For other uses, see Star Trek: The Next Generation (disambiguation). Star Trek: The Next GenerationGenre Science fiction Drama Mystery Action adventure Created byGene RoddenberryStarringPatrick StewartJonathan FrakesLeVar BurtonDenise CrosbyMichael DornGates McFaddenMarina SirtisBrent SpinerWil WheatonTheme music composerAlexander CourageJerry GoldsmithComposers Dennis McCarthy Jay Chattaway Ron Jones Country of originUni...

 

Body of water in Antarctica Location of Nelson Island in the South Shetland Islands. Edgell Bay (62°16′05″S 58°58′37″W / 62.26797°S 58.97700°W / -62.26797; -58.97700) is a bay 1.5 nautical miles (3 km) long and wide, indenting the northeast side of Nelson Island, in the South Shetland Islands. Spiro Hill overlooks the bay. This bay appears in rough outline on Powell's chart of the South Shetland Islands published in 1822. It was recharted during 1934...

 

1963 single by Bee GeesThe Battle of the Blue and the GreySingle by Bee GeesB-sideThe Three Kisses of LoveReleased22 March 1963RecordedFebruary 1963 Festival Studios, Sydney, AustraliaGenreCountry pop[1]Length2:05LabelLeedonSongwriter(s)Barry GibbProducer(s)Col JoyeBee Gees singles chronology The Battle of the Blue and the Grey (1963) Timber! (1963) The Battle of the Blue and the Grey is a debut single by the Bee Gees, backed by The Three Kisses of Love and released on March 22, 1963....

British actor (born 1946) For other people named Tim Curry, see Tim Curry (disambiguation). Tim CurryCurry at the 47th Emmy Awards in 1995BornTimothy James Curry (1946-04-19) 19 April 1946 (age 77)Grappenhall, Cheshire, EnglandAlma materUniversity of BirminghamOccupationsActorsingerYears active1968–present Timothy James Curry (born 19 April 1946) is an English actor and singer. He played Dr. Frank-N-Furter in the film The Rocky Horror Picture Show (1975), reprising the role h...

 

Library of the United States House of Representatives United States House of Representatives Library38°53′13″N 77°00′25″W / 38.88694°N 77.00694°W / 38.88694; -77.00694LocationWashington, D.C., United StatesTypeLaw libraryEstablished1792Reference to legal mandate[1]Branch ofLegislative Resource CenterOther informationWebsitehttps://clerk.house.gov/About#LRCDetails The United States House of Representatives Library (the House Library) is the libr...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!