Çarpışmaya bağlı ayrışma (Collision-induced dissociation/CID), gaz fazında seçilen iyonların parçalanmasını indüklemek için bir kütle spektrometresi tekniğidir.[1][2] Seçilen iyonlar (tipik olarak moleküler iyonlar veya protonlanmış moleküller) genellikle iyon kinetik enerjisini artırmak amacı ile bir elektrik potansiyeli uygulanarak hızlandırılır ve daha sonra nötr moleküllerle (genellikle helyum, nitrojen veya argon) çarpışmalarına izin verilir. Çarpışmada kinetik enerjinin bir kısmı iç enerjiye dönüştürülür, bu da bağ kırılmasına ve moleküler iyonun daha küçük parçalara parçalanmasına neden olur. Bu fragman iyonları daha sonra ardışık kütle spektrometresi ile analiz edilebilir.
CID ve CID tarafından üretilen fragman iyonları birkaç amaç için kullanılmaktadır. Kısmi veya tam yapısal tanımlama sağlanabilir. Bazı durumlarda, yapı belirlenmeden önceki bilgilere dayalı olarak kimlik oluşturulabilir. Başka bir kullanım, basitçe daha hassas ve spesifik tespit elde etmektir. Benzersiz bir fragman iyonu tespit edilerek, öncü iyon, aynı m/z değerine (kütle-yük oranı) sahip diğer iyonların varlığında tespit edilebilir, bu da arka planı azaltır ve tespit limitini arttırır.
