Velibayraktar, Ordu ilinin Ünye ilçesine bağlı bir köydü. Bugün kırsal bir mahalle olan Tekkiraz'ın sınırları içinde yer alır.
Tarihçe
Velibayraktar köyünün eski adı Ginahor'dur. Nitekim 1642 tarihli avarız defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Gina Hor (كنە خور) şeklinde yazılmıştır. Bununla birlikte köyün adı Ginehor, Kenehor, Genahor, Ginafur ve Ginapur olarak da bilinir.
Ginahor köyü, 1642 tarihli avarız defterinde Ünye'ye tabi Fenaris kazasının köylerinden biriydi. 1834 tarihli nüfus defterinde de aynı idari konuma sahipti. 1837 yılında köyün muhtarı Çaviş oğlu Hasan ve imamı Mehmed Efendi idi.[2][3]
Ginahor köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından tarihsel topraklarından göç eden Gürcülerin Ünye kazasında yerleştirildiği köylerden biridir. 1882 yılına gelindiğinde, Çürüksu bölgesinin Dagva (დაგვა) köyünden gelen 70 kişi (37 kadın ve 33 erkek) ve
Sameba (სამება) köyünden gelen 77 kişi (37 kadın ve 40 erkek), Çürüksu (Kobuleti) kasabasından gelen 55 kişi (29 kadın ve 26 erkek), aynı bölgenin Kvirike (კვირიკე) köyünden gelen 33 kişi (19 kadın ve 14 erkek), Batum bölgesinin Çakvi (ჩაკვი) köyünden gelen 20 kişi (9 kadın ve 11 erkek), Batum şehrinden gelen 48 kişi (21 kadın ve 27 erkek) Ginahor köyünde kalıcı veya geçici olarak iskan edilmişti. 1910 yılında yapılan nüfus sayımında Ginahor köyünün nüfusu, 172'si kadın ve 168'i erkek olmak üzere, 54 hanede yaşayan 340 kişiden oluşuyordu.[4] Bu sırada Ginahor köyü, Trabzon vilayetinin dört sancağından biri olan Canik sancağına bağlı Ünye kazasının sınırları içinde yer alıyordu.
Ginahor köyü, 1923 yılında yapılan nüfus tespitinde Ünye kazasının "İkinci Nahiye Dairesi"ne bağlıydı. Bu tarihte köyün nüfusu, 278'i erkek ve 202'si kadın olmak üzere, 54 hanede yaşayan 480 kişiden oluşuyordu.[5] 1928 yılında ise bu yerleşim, Ünye kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte Ünye kazası Merkez ve Karakuş nahiyelerinden oluşuyordu.[6] 1935 genel nüfus sayımında köy "Velibayraktar" şeklinde kaydedilmiştir. Köyün adının değiştirilmiş olduğu bu kayıttan da anlaşılmaktadır. Bu sırada aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 345 kişiden oluşuyordu.[7] 1965 genel nüfus sayımında Velibayraktar köyünün nüfusu 560 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde 119 kişi okuma yazma biliyordu. Bu sırada Velibayraktar köyü Ünye ilçesinin Tekkiraz bucağına bağlıydı. Ünye ilçesi de Merkez, Çaybaşı ve Tekkiraz bucaklarından oluşuyordu.[8] Velibayraktar köyü, daha sonra Tekkiraz beldesine mahalle olarak bağlandı. Tekkiraz belde olmaktan çıkınca da bu köyün (kırsal mahalle) sınırları içinde kaldı.
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Tuğba Topçu - 19. Yüzyılın İlk Yarısında Ünye Kazasının Nüfusu, s. 11. 7 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek Lisans Tezi
- ^ Mehmet Yavuz Erler, "Defter-i Liva-i Canik", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research , Volume 2 / 8 Summer 2009
- ^ Murat Kasap, Batum Muhacirleri, İstanbul, 2018, s. 280, 289, ISBN 978-605-63115-7-4
- ^ Burcu Kara, XIX. Yüzyılda Ünye Kazasında Göçler, Ordu, 2021, s. 45. 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 194.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 379.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 520.
|
|---|
| Merkez Mahalleler | |
|---|
| Kırsal Mahalleler | |
|---|
| Eski köyler | |
|---|
