Tapetum lucidum

Bir ineğin gözünden koyu mavi, deniz mavisi ve altın rengi tapetum lucidum

Güçlü bant refleksine sahip melez köpeğin retinası

Tapetum lucidum (Latince tapetum lūcidum, parlak goblen, örtü anlamındadır),^[1] birçok omurgalının gözünün içindeki bir doku tabakasıdır. Retina'nın hemen arkasında yatan bir geriyansıtıcıdır (İngilizce: retroreflector).

Görünür ışığı retinadan geri yansıtır ve fotoreseptörler için mevcut olan ışığı arttırır (görüntüyü biraz bulanıklaştırsa da).

Tapetum lucidum, bazı hayvanların üstün gece görüşüne katkı yapar. Bu hayvanların çoğunluğu gececil etobur, diğerleriyse derin deniz hayvanlarıdır.

Örümceklerin bazı türlerinde de benzer uyum vardır.^[2]

İnsanlar dahil Haplorhine primatları, gündüzcüldür ve "tapetum lucidum"dan yoksundurlar.^{[Not 1]}

Fonksiyonu ve mekanizması

Bir buzağı gözünden kesilen koroid, yanardöner mavi görünen tapetum lucidum

"Tapetum lucidum"un varlığı, hayvanların mümkün olandan daha az ışıkta görmelerini sağlar. yanardöner olan tapetum lucidum, ışığı kabaca diğer yanardöner dokularda görüldüğü gibi ince film optiği girişim ilkelerine yansıtır. Ancak "tapetum lucidum" hücreleri, iridofor değil lökofor’dur.

Tapetum, ışığı doğrudan ışık yolu boyunca geri yansıtan bir geri yansıtıcı işlevi yapar. Bu, orijinal ve yansıyan ışığı eşleştirmeye hizmet eder, böylece görüntünün retina üzerindeki keskinliğini ve kontrastını korur. Tapetum lucidum ışığı yapıcı girişim^[4] ile yansıtır, böylece retinadan geçen ışık miktarını arttırır. Kedide bulunan tapetum lucidum görme hassasiyetini %44 oranında artırarak kedinin insan gözünün algılayamayacağı ışığı görmesini sağlar.^[5]

Bazı el feneri balıklarının (Anomalopidae) diğer el feneri balıklarını hem tespit etmek hem de onlarla iletişim kurmak için göz kamaştırıcı olarak kullandığı tahmin edilmektedir.^[6]

Notlar

1. Bu genellemenin tek istisnası, neotropik gece maymunu cinsi Aotusdur; bazen tapetum lucidum kollajen fibrillerine sahip olarak tanımlanırlar ancak gece strepsirrhine primatların gözlerindeki yansıtıcı riboflavin kristallerinden yoksundurlar.^[3]

Kaynakça

1. "Latin Word Lookup". Archives.nd.edu. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014. 
2. Ruppert, E. E.; Fox, R. S.; Barnes, R. D. "Chelicerata: Araneae". Invertebrate Zoology (7.7yıl=2004 bas.). Brooks/Cole. ss. 578-81. ISBN 978-0-03-025982-1. 
3. Ollivier, F. J.; Samuelson, D. A.; Brooks, D. E.; Lewis, P. A.; Kallberg, M. E.; Komaromy, A. M. (26 Ocak 2004). "Comparative morphology of the tapetum lucidum (among selected species)". Veterinary Ophthalmology. 7 (1): 11-22. doi:10.1111/j.1463-5224.2004.00318.x. PMID 14738502. 
4. Locket NA (July 1974). "The choroidal tapetum lucidum of Latimeria chalumnae". Proceedings of the Royal Society B. 186 (84): 281-90. Bibcode:1974RSPSB.186..281L. doi:10.1098/rspb.1974.0049. PMID 4153107. 
5. Gunter R, Harding HG, Stiles WS (August 1951). "Spectral reflexion factor of the cat's tapetum". Nature. 168 (4268): 293-4. Bibcode:1951Natur.168..293G. doi:10.1038/168293a0. PMID 14875072. 
6. Howland HC, Murphy CJ, McCosker JE (April 1992). "Detection of eyeshine by flashlight fishes of the family Anomalopidae". Vision Res. 32 (4): 765-9. doi:10.1016/0042-6989(92)90191-K. PMID 1413559.