Tanju Okan (27 Ağustos 1938, İzmir - 23 Mayıs 1996, İzmir), Türk şarkıcı, müzisyen ve sinema oyuncusu.
Hayatı
27 Ağustos 1938 tarihinde Tire'de doğan Tanju Okan, ilköğrenimini Manisa'da, lise öğrenimini Balıkesir'de tamamladı. Müziğe ilgisi ailesinden gelen Okan'ın babası müzik öğretmeniyken, annesi de iyi keman çalmaktaydı. İlkokulda şarkı söylemeye başlayan Okan, lisede ve askerlikte de sahnelere çıktı.[2] Daha sonra İtalya'da şan eğitimi alarak Türkiye'ye döndü. İlk önce 1961'de, Ankara'da profesyonel müzik hayatına başlasa da, bir yıl sonra İstanbul'a döndü.
İlk çalışmaları
1964'te Erol Büyükburç ve Tülay German ile beraber vokalistliğini yaptığı Milli Orkestra'yla Yugoslavya'da düzenlenen Balkan Müzik Festivali'ne katıldı. Burada dört parça söyleyen Okan, seyircilerden büyük bir ilgi gördü ve yarışmayı Türkiye kazandı.[3] Bu yarışmada söylediği ilk şarkı olan "Kundurama Kum Doldu", Yugoslavya'da çıkan bir EP'de yayınlandı ve bu plak, Okan'ın piyasaya sürülen ilk çalışması oldu. 1965'te "Kundurama Kum Doldu" isimli ilk plağı Sahibinin Sesi firmasından yayımlandı. Aynı dönemde Türkiye'nin ilk futbol plaklarından biri olan "Maça Dolmuş"u yayınladı.[4] 1967'de Frank Sinatra hiti "Strangers in the Night"ı Türkçe sözlerle yorumladığı "İki Yabancı" kırkbeşliğini çıkardı. Ancak bu plak, aynı eseri, aynı isim fakat farklı sözlerle yorumlayan Ajda Pekkan'ın gölgesinde kaldı.[4] Bu sırada Nur Erbay'la hayatını birleştirdi, Tansu ismini verdikleri bir oğulları dünyaya geldi. Bu evlilik yaklaşık 8 ay sürdü.
Bu dönemde sinemayla da ilgilenen sanatçı, ilk olarak 1964 yılında Cüppeli Gelin adlı filmde beyaz perdede gözüktü. 1966 tarihli İçimdeki Alev sanatçının ilk baş rolü oldu. Aynı yıl Cüneyt Arkın ile oynadığı Fakir Bir Kız Sevdim filminde seslendirdiği "Deniz ve Mehtap" ile popülerliğini artırdı.
1960'ların sonunda Türkiye'de plak yapmaya başlayan Fransız sanatçı Patricia Carli'nin dikkatini çeken sanatçı, Fransa'ya gidip Fransızca kayıtlar yaptı. Bu kayıtlardan ikisi (Le Sourire De Mon Amour ve S'il N'y Avait Que Toi Au Monde) 45'lik olarak Fransa'da yayınlandı. Ancak plağın yayınlanması sırasında yaşanan sıkıntılar, plak çıktıktan sonra da devam etti. Okan'ın yurt dışında tanıtımı için bir türlü adımlar atılamazken, sanatçının Türkçe plaklarının da büyük başarı kazanması nedeniyle Tanju Okan yurt dışı kariyerini başlamadan bitirdi ve müzik hayatına Türkiye'de devam etti.[5]
Şöhret yılları
1970 yılında Georges Moustaki’nin “Le Métèque” parçasını Şükran Akannaç ve Nino Varon'un yazdığı Türkçe sözlerde "Hasret" adıyla yorumladı. Bu plak Tanju Okan'ı geniş kitlelere tanıtan bir eser oldu. Bu kırkbeşliğin ikinci yüzündeki "Ah Bir Zengin Olsam" da benzer bir başarıyı yakaladı. 1972 yılında Tuğrul Dağcı'nın yazdığı "Koy Koy Koy" ve Güzin Gürman'ın yazdığı "Öyle Sarhoş Olsam Ki" kırkbeşlikleriyle şöhretini perçinledi. 1973'te Philips için Nilüfer ve Modern Folk Üçlüsü ile "Arkadaş Dur Bekle / Kim Ayırdı Sevenleri" çalışmasını yayınladı. Bu sırada Carli ile bir kez daha çalışmaya karar veren Okan, ünlü şarkı "Samanyolu" bestesini Fransızca sözler ile Avrupa'ya açma projesine girişti. Ancak finansal sıkıntılardan dolayı Tanju Okan, Fransa'ya gidemedi. David-Alexander Winter'ın "Oh Lady Mary" adıyla okuduğu şarkı ise Avrupa'da birçok ülkede hit oldu.[4] 1974'te ise bu sefer Mehmet Teoman ile çalışan sanatçının çıkardığı "Kadınım" şarkısı, Okan'ın en çok satan kırkbeşliklerinden biri oldu.
Sanatçının 1970-1974 yılları arasında çıkardığı popüler şarkıların toplandığı Bütün Şarkılarım 1975'te piyasaya çıktı ve sanatçının ilk longplayi oldu. Aynı yıl çıkardığı ve düzenlemelerini Onno Tunç'un yaptığı iki kırkbeşlikteki şarkılar Tanju Okan'ın son hitleri oldu. Bunlardan Mehmet Yüzüak ve Rıfat Şanlıel bestesi olan "Kemancı", ötekisi ise Selami Şahin bestesi "Dostlarım"dı. "Benim en iyi dostum içkim, sigaram" sözleri ile bilinen "Dostlarım" şarkısını Tanju Okan, Selami Şahin'den özel olarak yapmasını istemişti.[6] Aynı yıl Tanju Okan, "Kadınım" şarkısına ilham veren Zerrin Erdoğan[7] ile evlenerek ikinci kez nikâh masasına oturmuş oldu. Bu evlilik 14 ay sürdü.
1980'ler ve 1990'lar
Okan, 1980'de son longplay'i olan ve Kent firmasından çıkan Yorgunum albümünü yayınlayarak 1980'lere giriş yaptı. Orijinal şarkılardan oluşan bu albümden sonra birkaç kez televizyon programlarına çıktıktan sonra arabeskin daha fazla ilgi görmeye başlamasıyla Urla'ya çekilen Okan, uzun süre yeni eserler üretmedi. 1989 Türkiye yerel seçimlerinde politikaya atılmaya karar veren Okan, önce Urla'da bağımsız adaylığını açıkladı. Daha sonra ise ANAP'a geçme kararı aldı. ANAP, Urla'da %30.76 ile ikinci parti olurken, Belediye Başkanlığı'nı SHP adayı Bülent Baratalı kazandı.
1990'ların başında Türk pop müziğinin tekrar ana akıma yerleşmesi ile müziğe geri dönen Okan, 1991'de uzun süreli bir sessizlikten sonra Emre Plak etiketi ile Kadınım / İyi Düşün albümünü çıkardı. Bu albümü bir sene sonra Nokta Müzik'ten çıkan Yıllar Sonra - Kırlangıç albümü izledi. 1995'te Marş Müzik'ten çıkan İşte Tanju Okan 95 son albümü oldu.
Son yılları
1990'lı yılların ortalarında Tanju Okan'a siroz teşhisi konuldu. 1995 yılının Aralık ayının sonlarına doğru kangren olma tehlikesi yaşayan sanatçının sol bacağı diz üzerinden kesildi. Yeni yılı hastanede geçiren sanatçı, Ocak ayının başında taburcu oldu. 26 Ocak 1996'da son kez sahne alan sanatçı, Urla'da düzenlenen bir gecede seyircilerin isteği üzerine "Kadınım" şarkısını söyledi.[8] Ancak hastalığına rağmen sigarayı bırakamayan sanatçının durumu tekrar kötüleşti. 15 Nisan 1996'da Kültür Bakanlığı ve POPSAV, sanatçı için özel bir gece düzenledi ve Sezen Aksu, Barış Manço ve Cem Karaca gibi isimler Okan için sahne aldı. Bu konserden kısa bir süre sonra, 23 Mayıs 1996'da Tanju Okan hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Urla'daki İskele Kabristanı'na gömüldü. Bu ilçede bir Tanju Okan Parkı ve Tanju Okan Heykeli bulunmaktadır. 1997'de 3. Kral TV Video Müzik Ödülleri'nde kazandığı Yekta Okur özel ödülünü adına oğlu Tansu Okan (?-2022) aldı.[9]
Diskografi
45'likler
- 1965: İnan Yağcı Değilim / Maça Dolmuş (Sahibinin Sesi)
- 1965: Kundurama Kum Doldu / Sta Sera Pago Io (Sahibinin Sesi)
- 1966: Küçük Fatoşum / Ben Sokak Adamı (Sahibinin Sesi)
- 1967: İki Yabancı / Sarhoş (Sahibinin Sesi)
- 1968: Babam Gibi / Yaşanmaz Aynı Evde (Rüçhan Çamay ve Durul Gence 5'le birlikte.) (Regal)
- 1968: Hayat Üç Perdedir / Haydar Haydar (Regal)
- 1970: Hasret / Ah Bir Zengin Olsam (Yonca)
- 1970: Le Sourire De Mon Amour / S'il N'y Avait Que Toi Au Monde (Riviera)
- 1971: Annem / Şansın Varsa (Arya)
- 1971: O Gün Gelse / Hayat Bu Nermin (Arya)
- 1971: Bir Falcı Vardı / Ağlayan Gözler (Balet)
- 1971: Karadeniz Türküsü / Benim De Canım Var (Odeon)
- 1972: Başlık Parası / Gelme Ölüm (Odeon)
- 1972: Seni Hayatımca Sevdim / Öyle Sarhoş Olsam Ki (Fonex)
- 1972: Koy Koy Koy / Çık Git İçimden (Philips)
- 1972: Darla Dırlada / Yalancı (Fonex)
- 1972: Birisi / Olamaz (Balet)
- 1972: Darla Dırlada / Çağırdın Sana Koştum (Ayten Alpman'la birlikte.) (Melody)
- 1973: Arkadaş Dur Bekle / Kim Ayırdı Sevenleri (Modern Folk Üçlüsü ve Nilüfer'le birlikte.) (Philips)
- 1973: Güzel Yok Mu İnsafın / Seni Sevdim Ben (Philips)
- 1973: Ben Ağlarken Gülümserim / Her Gün Her Gece (Sinyal)
- 1973: Bir Dost Bulamadım / İç İç Unutursun (Fonex)
- 1974: Ben Bir Hiçmişim / Yolla Yolla (Diskotür)
- 1974: Gözünde Yaşlarla / Sevince (Philips)
- 1974: Kadınım / Yolculuk (Diskotür)
- 1974: Şerefe / Aşkı Bulacaksın (Philips)
- 1975: Benim Halkım / Biz Doğuştan Sanatçıyız (Diskotür)
- 1975: Ayyaş / Var Mısın İçelim (İstanbul)
- 1976: Kemancı / Gülünce Gözlerinin İçi Gülüyor (Gönül)
- 1976: Dostlarım / Kaderim (Nova)
- 1976: Yıldönümü / Deli Gibi Sevdim (Philips)
- 1978: Parkta Yatıyorum / Çocukluğum (Philips)
Albümler
- 1975: Bütün Şarkılarım (Philips)
- 1980: Yorgunum (Kent)
- 1991: Kadınım / Kime Ne (Emre)
- 1992: Yıllar Sonra / Kırlangıç (Nokta)
- 1995: İşte Tanju Okan 95 (Marş)
Ölümünden sonra da Odeon Plak'tan Bir Zamanlar, Best Of Tanju Okan ismiyle iki albüm çıktı.
Filmografisi
Kaynakça
Dış bağlantılar
