Tahtköy, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
Taht köyünün eski adı Tahti'dir. Farsçadan Gürcüceye girmiş olan Tahti (ტახტი), aynı dilden Türkçeye girmiş olan "taht" kelimesine kıyasla daha geniş anlama sahiptir.[5] Bu yer adı Türkçeye Taht şeklinde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde de "Taht" (تخت) olarak geçer.[6] Göle ilçesindeki Tahtakran köyüyle adının benzerliği dikkat çekicidir.
Tahti veya Taht köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Tahti veya Taht köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Gürcistan Vilayeti içinde Penek livasının Penek nahiyesine bağlıydı. Nüfusu, 7'si Hristiyan ve 1'i Müslüman 8 haneden oluşuyordu. Hane reislerinin adları ve baba adları, buranın bir Gürcü köyü olduğuna işaret etmektedir. Ali adını taşıyan Müslüman hane tesisinin baba adının "Abdullah" olarak yazılması, onun yeni Müslüman olduğunu göstermektedir. Osmanlı idaresi yeni Müslüman olmuş kişinin babasının Hristiyan adını yazmıyor, onun yerine "Allah'ın kulu" anlamına gelen Abdullah olarak kaydediyordu. Köyde buğday, arpa ve darı tarımı ile şarapçılık ve arıcılık yapılıyor, koyun besleniyordu.[6][7]
Tahti veya Taht köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından savaş tazminatının bir parçası olarak Çarlık Rusya'sına bırakıldı. 1886 nüfus sayımında Rus idaresince Taht (Тахтъ) biçiminde kaydedilmiş olan köy, Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. Köydeki 9 hanede, 17'si erkek ve 29'u kadın olmak üzere 46 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Kaskanlı aşiretine bağlı Kürtlerden oluşuyordu.[8] Taht köyünün nüfusu 1896 yılında 56 kişi, 1906 yılında ise 80 kişi olarak tespit edilmiştir.[9]
Taht köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı. Ancak köyün adı bir harf hatasıyla Taht (تخت) yerine Sahs (ثخث) yazılmıştır.[10] Taht, 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 169 kişiden oluşuyordu.[11] 1946 yılında Şenkaya kazası kurulunca, Kosor nahiyesi ve Taht köyü bu ilçeye bağlandı. 1965 genel nüfus sayımında da "Taht" biçiminde kaydedilmiş olan köyde 251 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 66 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 152 km, Şenkaya ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[14][15] Mahalle, Şenkaya'nın kuzeyinde olup, 25.14 numaralı Akşar-Şenkaya il yolu kenarındadır.[16]
Nüfus
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Tahtköy Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tahtkoy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "ტახტი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt ISBN 0-9535878-3-5
- ^ a b "Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt (1958): s. 565". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 343". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 706". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, ISBN 9786052100271.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Tahtköy Mahallesi". YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
|
---|
Kentsel Mahalleler | |
---|
Kırsal Mahalleler | |
---|