Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5
Görev beyanı	"Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve tüm kadınlar ile kız çocuklarını güçlendirmek"
Konum	Küresel
Kurucu	Birleşmiş Milletler
Kuruluş Tarihi	2015
Web sitesi	turkiye.un.org/tr/sdgs

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5 (SKA 5 veya Küresel Hedef 5 ), cinsiyet eşitliğiyle ilgilidir ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacının beşincisidir. 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı, bir alandaki eylemin diğer alanlardaki sonuçları etkileyeceğini ve kalkınmanın sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği dengelemesi gerektiğini kabul ediyor.^[1]

Hedefler

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5'in dokuz hedefi ve 14 göstergesi var. Hedeflerden altısı sonuç hedefleridir :

• Her yerde tüm kadınlara ve kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılığa son verilmesi
• Kamu alanları ve özel alanlarda, bütün kadınlara ve kız çocuklarına yönelik, kadın ticareti, cinsel ve her türlü istismarı da kapsayan şiddetin her türünün ortadan kaldırılması
• Çocuk evliliği ve zorla evlilik ile kadın sünneti gibi zararlı uygulamaların ortadan kaldırılması
• Ücretsiz bakımın değerini artırmak ve ev içi sorumlulukların paylaşılmasını teşvik etmek
• Kadınların liderlik ve karar alma süreçlerine tam katılımının sağlanması
• Evrensel cinsel sağlık ve üreme hakkına erişimin sağlanması.

Uygulama hedeflerinin üç yolu ^[2] şunlardır:

• Kadınlar için ekonomik kaynaklara, mülk sahipliğine ve finansal hizmetlere ilişkin eşit hakların teşvik edilmesi
• Kadınların teknoloji yoluyla güçlendirilmesini teşvik etmek
• Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik politikaların benimsenmesi, güçlendirilmesi ve bunun uygulanmasına yönelik mevzuatların desteklenmesi.^[3]

Ülkeler, "Kimseyi Geride Bırakma" taahhüdü aracılığıyla, en geride kalanlar için ilerlemeyi hızlandırmayı taahhüt ettiler.^{[4] :54}SKA 5, kadınlara ve kız çocuklarına işyeri de dahil olmak üzere şiddet ve ayrımcılıktan uzak yaşamaları için eşit haklar ve fırsatlar sunmayı amaçlamaktadır.

COVID-19 salgını, daha savunmasız olmaları ve tedaviye erişimlerinin azalması nedeniyle kadınları etkiledi.^[5] Kanıtlar, salgın sırasında kadına yönelik şiddetin arttığını gösteriyor.^[6]

Arka plan

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen 17 küresel hedefin bir derlemesidir.^[7] Amaçların geneli tematik olarak bağlantılıdır, ancak her birinin ulaşılması gereken kendine özgü hedefleri vardır. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, yoksulluk, açlık, sağlık, eğitim, iklim değişikliği, cinsiyet eşitliği, su temini, temizlik, enerji, kentleşme, çevre ve sosyal adalet dahil olmak üzere çok çeşitli sosyal ve ekonomik kalkınma konularını kapsıyor.^[8]

Kaynakça

1. "A Systems Approach to Global Sustainability" (İngilizce). Future Earth. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
2. Bartram, Jamie; Brocklehurst, Clarissa; Bradley, David; Muller, Mike; Evans, Barbara (26 Nisan 2018). "Policy review of the means of implementation targets and indicators for the sustainable development goal for water and sanitation". npj Clean Water (İngilizce). 1 (1). doi:10.1038/s41545-018-0003-0. ISSN 2059-7037. 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
3. "Goal 5: Gender Equality - SDG Tracker". Our World in Data (İngilizce). 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
4. Sustainable development goals report 2016. New York: United Nations. 2016. ISBN 978-92-1-101340-5. OCLC 959869696. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
5. Leal Filho, Walter; Brandli, Luciana Londero; Lange Salvia, Amanda; Rayman-Bacchus, Lez; Platje, Johannes (1 Temmuz 2020). "COVID-19 and the UN Sustainable Development Goals: Threat to Solidarity or an Opportunity?". Sustainability (İngilizce). 12 (13): 5343. doi:10.3390/su12135343. ISSN 2071-1050. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
6. Onyango, Monica Adhiambo. "Sexual and gender-based violence during COVID-19: lessons from Ebola". The Conversation (İngilizce). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
7. "Decisions of the United Nations Commission on International Trade Law, adopted on 18 July 2013 and 15 July 2019, and General Assembly resolution 68/107 B". dx.doi.org. 30 Nisan 2020. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
8. "Transforming governance for the 2030 agenda for sustainable development". dx.doi.org. 31 Aralık 2015. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)