Saadet Partisi, 20 Temmuz 2001'de Necmettin Erbakan ve Recai Kutan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SAADET" şeklindedir. Simgesi hilal ve beş adet yıldızdır. TBMM'de 20 milletvekili ile grubu bulunmaktadır. Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu'dur.
Saadet Partisi, Fazilet Partisi'nin (FP) Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasının ardından FP'nin gelenekçi kanadı tarafından partinin devamı olarak kurulmuştur. Fazilet Partisi'nin yenilikçi kanadı Adalet ve Kalkınma Partisi'ni (AK Parti) kurmuştur. Partinin ideolojik duruşu büyük ölçüde Necmettin Erbakan'ın fikir ve felsefesine dayanmaktadır.
Millî Görüş lideri Necmettin Erbakan (sol) ve Saadet Partisi ilk genel başkanı Recai Kutan (sağ)
Fazilet Partisi 22 Haziran 2001'de kapatıldıktan sonra Saadet Partisi kuruldu. Parti, kısa sürede teşkilatlanmasını yeterli seviyeye getirerek seçimlere girmeye hak kazandı. Saadet Partisi, siyasi yasaklarına rağmen Milli Görüş lideri Necmettin Erbakan mitinglerine katıldı ve 784.087 oy ve %2,49 oy oranıyla en çok oyu alan sekizinci parti oldu. Ancak, katıldığı ilk genel seçimde %10 seçim barajının gerisinde kaldı.[17]
11 Mayıs 2003'te yapılan 1. Olağan Kongre'de aday olmayan Recai Kutan'ın yerine Necmettin Erbakan genel başkanlığa seçildi ancak 29 Aralık 2003'te Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Erbakan'ın kesinleşmiş hapis cezası nedeniyle parti üyeliğinden ayrılmasını istedi, bunun üzerine Erbakan 30 Ocak 2004'te parti üyeliğinden ve genel başkanlıktan istifa etti. Recai Kutan bu tarihten itibaren genel başkanlık görevini vekaleten idare etmeye başladı. Saadet Partisi, 2004 yerel seçimlerinde %4,77 oy oranına ulaşarak, 63 belediye başkanlığı kazandı. Genel başkanlık görevini vekaleten yürütmekte olan Kutan, 8 Nisan 2006'da yapılan 2. Olağan Kongre'de, genel başkanlık görevini bu sefer seçimle üstlendi. Parti 2007 genel seçimlerinde %2,34 oy aldı.[18]
Kurtulmuş dönemi: 2008–2011
Numan Kurtulmuş, 26 Ekim 2008'de yapılan 3. Olağan Kongre'de genel başkanlığa seçildi. İki yıl boyunca Saadet Partisi genel başkanı olarak görev yapan Kurtulmuş, 1 Ekim 2010'da yaptığı basın toplantısında Saadet Partisi'nden ve genel başkanlık görevinden istifa ettiğini duyurdu. Daha sonraki dönemde Halkın Sesi Partisi'ni kurdu.
Erbakan'ın cenazesi, 2011
Kurtulmuş'un istifası üzerine 2003-2004 döneminde 8 ay süreyle genel başkan olan Necmettin Erbakan, 17 Ekim 2010'da ikinci kez genel başkan seçildi. Necmettin Erbakan görevindeyken 27 Şubat 2011'de vefat etti.[19]
Kamalak dönemi: 2011–2016
Necmettin Erbakan'ın ölümünün ardından parti, genel seçimlere Mustafa Kamalak'ın başkan vekilliğinde gitme kararı aldı. Seçimden önce sağda ittifak arayışları gündeme geldi ancak Saadet Partisi seçimlere tek başına katıldı. Saadet Partisi, 2011 seçimlerinde %1,24 oy alarak 4. parti oldu. Seçimin ardından yapılan kongrede Mustafa Kamalak genel başkan olarak seçildi.
Saadet Partisi, 12 Hazirandaki seçimlere eski genel başkan Necmettin Erbakan'ın vefatının ardından genel başkan olan Mustafa Kamalak ile katıldı. Saadet Partisi, Milletin Görüşü sloganını kullandığı bu seçimde 543.454 oy ve %1,27'lik oy oranıyla %10'luk seçim barajını aşamadı.[20]
Saadet Partisi 7 Haziranda düzenlenen 2015 genel seçimlerineBüyük Birlik Partisi ile ortak olarak girme kararı aldı ve Millî İttifak kuruldu. BBP adayları Saadet Partisi listelerinden aday gösterildi. Adayları arasında eski cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal gibi önceden tanınan kişiler de vardı.[21] Saadet Partisi bu seçimde Saadet'e Gel sloganıyla ve Saadete Gel ile Birlikteyiz parçalarını kullandı.
Saadet Partisi, önceki genel seçime göre oylarını neredeyse iki katına çıkardı ve 950.359 oy ve %2,06 oy oranıyla beşinci parti oldu, ancak %10'luk seçim barajını aşamadı.[22]
7 Haziran seçimlerinde AK Parti'nin hükûmeti kuramaması üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan seçimlerin 1 Kasım'da yeniden yapılmasına karar verdi. 1 Kasım'daki seçimlere tek başına giren Saadet Partisi 325.975 oy ve %0,68 oy oranıyla beşinci parti oldu ancak %10'luk seçim barajını geçememesi üzerine milletvekili çıkartamadı.[23]
Karamollaoğlu dönemi: 2016–günümüz
Eski Sivas belediye başkanı Temel Karamollaoğlu, 30 Ekim 2016'da partinin 6. Olağan Kongresi'nde 891 oyun 871'ini alarak genel başkan oldu.[24] Karamollaoğlu, 2019'da partinin 7. Olağan Kongresinde ikinci, 2022'de partinin 8. Olağan Kongresinde üçüncü kez genel başkan seçildi.[25][26] Karamollaoğlu liderliğinde parti, 2017 referandumuna, 2018 ve 2023 genel seçimlerine ve 2019 ve 2024 yerel seçimlerine katıldı.[27]
Altılı Masa liderleri, 2022
Karamollaoğlu'nun genel başkan olmasından yaklaşık altı ay sonra Saadet Partisi, 2017 referandumunda "Hayır" dedi. 2018'deki genel seçimlerde Saadet Partisi, CHP, İYİ Parti ve DP ile beraber Millet İttifakı'nı oluşturdu.
Parti 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde Karamollaoğlu'nu aday gösterdi. Aday olabilmek için imza kampanyası yürüten Karamollaoğlu, ilk günde 44.967 imza topladı, sonraki üç günde 100 bin imzayı geçti ve toplamda 167.967 imza ile adaylığa hak kazandı.[28]
Saadet Partisi, ittifak kapsamında seçim barajına takılmamasına rağmen kendi listelerinden milletvekili çıkartamadı. 634.731 oy ile %1,34 oy oranında temsil buldu. Saadet Partisi, CHP listelerinden seçilen iki milletvekili ile 16 yıl sonra TBMM'de temsil edilmeye başlandı.[29] Karamollaoğlu ise 443.704 oy ve %0,89 oy oranıyla en çok oy alan beşinci aday oldu.
Parti, 2019 yerel seçimlerinde 21 belediye başkanlığı kazandı. Saadet Partisi'nin kampanyasında yer alan Türkiye'nin ilk seçim maskotu olan Dürüst Sami, internet ve sinema reklamları gibi tanıtım çalışmalarıyla medyada yer buldu.[31][32] Bazı medya kuruluşları Saadet Partisi'nin aday çıkararak muhafazakarların oylarını böldüğünü öne sürdü.[33][34] Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul seçimlerinden önce Necdet Gökçınar'ın aday gösterilmesine rağmen Saadet Partisi'nin aday çıkarmayıp CHP adayını desteklediğini söyledi. Seçimin ardından bazı medya kuruluşları AK Parti'nin İstanbul'da kaybetmesine neden olarak Saadet Partisi'nin aday çıkarmasını gösterdi.[35]
Seçim döneminde "Sülün Osman" reklam filmi sinema salonlarında yayınlandı ancak sonradan kaldırıldı. "Sülün Osman" filminin yayından kaldırılması üzerine üç penguenin oynadığı "Bye Bye Happiness" başlıklı reklam filmi sinemalara reklam olarak verildi.
Saadet Partisi 12 Şubat 2022'de CHP, İYİ Parti, DP, DEVA Partisi ve Gelecek Partisi ile Ahlatlıbel'de bir araya geldi.[36][37] Basında Altılı Masa olarak adlandırılan bu oluşum daha sonra "güçlendirilmiş Parlementer Sistem" hedefiyle Millet İttifak'ına dönüştü. AK Parti ve MHP'nin 2018 seçimlerinden sonra muhalefetin daha fazla milletvekili kazanmasını engellemek için ittifakın toplam oyu yerine partilerin kendi oyları üzerinden milletvekili sayısını değiştirmesi nedeniyle Temel Karamollaoğlu, Millet İttifakı'nın içerisinde DEVA Partisi ve Gelecek Partisi'ne seçime ortak liste ile girme teklifini sundu, ancak kabul görmedi.[38][39][40][41] 30 Ekim 2022'de yapılan 8. Olağan Büyük Kongre'de Saadet Partisi, "Kararlıyız Millettin İktidarında Saadet Var" sloganını duyurdu ve aynı adlı kampanya şarkısını yayınladı. Parti, 14 Mayıs'ta yapılacak seçimler için "iklim değişikliği" sloganını seçti.
Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu oldu ve diğer 5 partinin genel başkanı da cumhurbaşkanı yardımcısı adayı oldu.[42] İlerleyen süreçte CHP'nin seçim listelerinde Saadet Partisi için 24 milletvekili adayı yer aldı ve 10 aday milletvekili seçildi. Millet İttifakı cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini kaybetti. Parti 2024 seçimlerinde, "Bu seçimde oylar CHP'ye, SAADET Meclis'e!" sloganını duyurdu. Ayrıca "Sana Söz" ve "Haydi Türkiye" şarkıları kampanya sürecinde ortak olarak kullanıldı.
2023 seçimlerinin ardından TBMM'de Saadet Partisi, DEVA ve Gelecek partileri ile ortak bir grup oluşturmak için görüşmelere başladı. DEVA Partisi müzakerelerden çekildi, ancak SAADET ve Gelecek Partisi müzakerelere devam etti. İki siyasi parti ortak bir grup oluşturmak ve mecliste ve gelecek seçimlerde işbirliği yapmak amacıyla 6 Temmuz 2023'te bir ittifak protokolü imzaladılar. Saadet Partisi, protokol gereği 10 Gelecek Partili milletvekilini partiye kabul etti ve 21 yılın ardından TBMM'de meclis grubu oluşturdu.[43][44][45]
3 Mayıs 2024 tarihinde Karamollaoğlu, genel başkanlık görevini sağlık sorunları nedeniyle bırakacağını söyledi.[46] Karamollaoğlu'nun kararıyla 30 Haziran 2024 tarihinde Olağanüstü Kongrenin toplanması kararı alındı.[47] Kongre için Mahmut Arıkan[48] ve Birol Aydın[49] aday oldu. Ancak 26 Haziran 2024 tarihinde olağanüstü genel kurulun iptal edildiği ve olağan genel kurulun tarihinin daha sonradan açıklanacağı duyuruldu.[50]
Tartışmalar ve olaylar
Yeniden Refah Partisi ve genel merkez binası
Saadet Partisi, Balgat'ta bulunan ve yıllardır Millî Görüş çizgisinde ilerleyen bütün siyasi partilerin genel merkezi konumunda olan binada faaliyetlerini sürdürmekteydi. Ancak Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı ve Necmettin Erbakan'ın oğlu Fatih Erbakan, Saadet Partisi'nin artık Millî Görüş çizgisinden çıktığını ve söz konusu binanın kirasını ödemediğini öne sürerek partiye haciz işlemleri başlattı.[51] Fatih Erbakan ve Mehmet Altınöz'ün açtığı davada binanın 2018 yılının Aralık ayında tahliye edilmesine karar verildi. Bunun üzerine dönemin Saadet Partisi Genel Sekreteri Tacettin Çetinkaya, 16. Asliye Hukuk Mahkemesine binanın kendilerine ait olduğuna dair tapu iptal ve tescil davası açtıklarını açıkladı. Mahkeme Saadet Partisi lehine ihtiyati tedbir kararı verdi. Ancak binanın resmi sahibi olan ETAŞ tarafından kira alacağı olduğu gerekçesi nedeniyle[52] Saadet Partisi binayı 11 Nisan 2019'da tahliye etti. Tahliye işleminin ardından Yeniden Refah Partisi, parti genel merkezi olarak Saadet Partisi'nin eski genel merkez binasına taşındı.[53]
Konuyla ilgili Saadet Partisi'nin avukatı Fatih Beyazıt şu açıklamayı yapmıştı: "Bu kira ödenmemesiyle alakalı bir uyuşmazlık. Yani biz burada mülkiyet sahibi olduğumuzu iddia ediyoruz, onlarsa hayır kiracısınız diyorlar. Anlaşmazlık buradan kaynaklı ve bizim hukuki sürecimiz devam ediyor. Ancak binanın tapusuyla alakalı açmış olduğumuz davada lehimize bir tedbir kararı verilmişti. Kendilerine hukuki süreç sonuçlanana kadar yeni bir kira kontratı önerdik fakat bu süreçte başka bir binadaki yeni bir kira kontratını bugün imzaladık ve bunu karşı tarafa ilettik, Pazar gününe kadar müsaade edin dedik ama "Hayır bugün olmasını istiyoruz." dediler. Bugün geleceklerinden habersizdik. Kendilerinden pazar gününe kadar bize müsaade etmelerini istedik ama kabul etmediler. Şık olmayan bir durumla karşı karşıyayız ve iyi niyetin olduğundan da söz edemeyiz. Asıl olarak 400 bin lira ve 100 bin TL de faiz ödedik."[52]
Yeni genel merkez binası
Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mesut Doğan başkanlığında bir komisyon kuruldu ve parti yeni bir genel merkez binası satın almaya karar verdi. Ankara'nın Altındağ ilçesinde Zübeyde Hanım Caddesinde bulunan 4 bin metrekare kapalı alana sahip bir binayı, 24 Nisan 2019'da 20 milyon TL'ye satın almaya karar verdi. Binanın tamamı Saadet Partisi'ne ait olması ve paranın beş aylık taksitler halinde ödenmesi kabul edildi.[54]
Yeni satın alınan genel merkez binasının dışı tamamlandı ancak içi henüz kullanıma hazır değildi. Bu eksikliklerin giderilmesi için Saadet Partisi'nden "Sen Olursan Olur" adlı bir bağış kampanyası başlatıldı.[55] Kampanya ile parti 9,5 milyon TL topladı.[56] Kampanyaya yaklaşık 10 bin kişi destek verdi.[57]
Saadet Partisi'nin yeni genel merkez binasının tadilatı 1,5 yıl sürdü. Açılışı ise ilk önce Saadet Partisi'nin ve Kıbrıs Barış Harekatı'nın yıl dönümü olan 20 Temmuz 2020'de yapılacağı duyuruldu ancak COVID-19 nedeniyle bu gerçekleşemedi. Saadet Partisi, binaya 2020 yılının eylül ayında taşındı.[58]
Saadet Partisi'nin yeni genel merkezi 2023 Kahramanmaraş Depremleri'nde depremzedeler için kullanıldı. Altılı Masa'nın deprem gündemiyle düzenlediği toplantıya ve 2023 cumhurbaşkanlığı seçimine çıkarılacak aday için yapılan toplantılara ev sahipliği yaptı. Millet İttifakı'nın 13. cumhurbaşkanı adayı da binanın önünde, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu tarafından kamuoyuna duyuruldu. Altılı Masa'nın burada sık sık toplanması üzerine Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal "Buraya saadet bulmaya geliyoruz." dedi.[57][59]
Hasan Bitmez'in ölümü
12 Aralık 2023'te TBMM Genel Kurulunda bütçe görüşmeleri sırasında söz alan Kocaeli milletvekili Hasan Bitmez kürsüye "Katil İsrail işbirlikçi AKP" yazılı bir döviz ile çıktı. Konuşmasında Aksa Tufanı'na ve sonrasında Filistin'de yaşananlara değinen Bitmez, Recep Tayyip Erdoğan'ı geçmişte İsrail lehine yaptığı açıklamaları hatırlattı ve hükûmetin İsrail'le ilişkileri sürdürmesini, ticari faaliyetleri kesmemesini ve Türkiye'den İsrail'e gemi gitmesini eleştirdi. Bitmezin bu konuşması sırasında AK Parti milletvekilleri Özlem Zengin, Ercan Öztürk, Çiğdem Koncagül, Büşra Peker defalarca araya girdi. Hasan Bitmez sözlerini Sezai Karakoç'un şu sözleriyle bitirdi:[60]
"Onlar sanıyorlar ki, biz sussak mesele kalmayacak. Halbuki, biz sussak, tarih susmayacak. Tarih sussa, hakikat susmayacak. Onlar sanıyorlar ki, bizden kurtulsalar mesele kalmayacak. Halbuki bizden kurtulsalar vicdan azabından kurtulamayacaklar, vicdan azabından kurtulsalar, tarihin azabından kurtulamayacaklar. Tarihin azabından kurtulsalar, Allah'ın gazabından kurtulamayacaklar."
Sözlerini tamamlamasının ardından kalbi duran Bitmez yoğun bakıma kaldırıldı. 14 Aralık 2023'te Ankara Bilkent Şehir Hastanesi'nde 53 yaşında hayatını kaybetti. Bitmez için aynı gün TBMM'de cenaze töreni düzenlendi. Hasan Bitmez 15 Aralık 2023'te Fatih Camii'nde cenaze namazını kılınmasının ardından Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.
Saadet Partisi'nin 2001'deki kuruluş tüzüğünde logusu "Partinin özel işareti (amblemi) renkli zemin üzerine beyaz hilal içerisinde beyaz beş yıldız ve hilalin altında "SAADET" yazısıdır." şeklinde tanımlandı.[62] 2019'da Saadet Partisi kurumsal kimlik değişimi geçirdi ve partinin Siyasal İletişim Ofisi tarafından 27 Ocak 2019'da kurumsal kimlik kılavuzu yayınlandı.[63][64][65] Ekim 2022'deki 8. Olağan Kongresi'nde, 2019'da yayınlanan kılavuzdaki renk ve fontun kullanıldığı ikon ve yazının dikey sıralandığı logosunu kullanımına dahil etti.
2024 yerel seçimleri: Saadet İş Başına Haydi Bismillah, Haydi Şimdi Milli Görüş Belediyeciliği, Daha İyi bir Yaşam Senin Hakkın
Notlar
^Büyük Birlik Partisi (BBP) adayları seçimlere Saadet Partisi listelerinden katılmıştır.
^Abdulkadir Karaduman ve Cihangir İslam Millet İttifakı kapsamında CHP listelerinden seçilip seçimden sonra partilerine geri döndüler.
^Seçilen vekiller Mesut Doğan, Şerafettin Kılıç, Mehmet Atmaca, Necmettin Çalışkan, Birol Aydın, Mustafa Kaya, Bülent Kaya, Mahmut Arıkan, Hasan Bitmez ve Mehmet Karaman'dır.
Kaynakça
^"Saadet Partisi". T.C. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı. 8 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2015.
^"Saadet Partisi". Milliyet gazetesi. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^"Turkey: Parties at a glance". politpro.eu. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023. "Saadet (Saadet Partisi) is a far-right party from Turkey."