Norveç başbakanları listesi

Bu, Norveç başbakanları listesidir. Modern çağda, hükûmet başkanı, başbakan unvanına sahiptir (Norveççe: Statsminister). Geçmişte çeşitli zamanlarda, en yüksek devlet unvanı kâhya ya da vali (Norveççe: Rigsstatholder), genel vali (Norveççe: Vicekonge) ve birinci bakan (Norveççe: Førstestatsraad) idi.

1873 yılına kadar, İsveç ve Norveç Birliği Kralı, Norveç'i biri Stockholm'de, diğeri Christiania'da (şimdi Oslo) olmak üzere iki kabine ile yönetti. Stockholm kabinesi Başbakan ve iki bakandan oluşuyordu ve görevi Christiania kabinesinin kararlarını İsveç Kralı'na iletmekti. Christiania'daki kabine bir vicekonge tarafından yönetiliyordu (Norveççe: Rigsstatholder). Kısa süre için görevde olan veliaht prens, Kral tarafından Norveç Genel Valisi olarak atandı ve bu durumda genel vali, Christiania'nın en yüksek makamlarından biri haline geldi. Bununla birlikte, Kral ne zaman Christiania'da bulunsa, en yüksek makam oluyordu ve böylece valiyi veya genel valiyi geçici olarak görevden alabiliyordu. Aynı şekilde, Christiania'da bulunan vali ise Vicekonge (genel vali) veya kral olmadığında (olağan durumlardan birisidir), kabinenin en önde gelen üyesi olan Førstestatsraad (birinci bakan) tarafından yönetiliyordu.

Valilik makamı 1856'dan itibaren boş makamlardan biri olmaya başladı ve Temmuz 1873'te, resmen kaldırıldı. Eşzamanlı olarak, Christiania'daki Førstestatsraad ise Norveç Başbakanı'na yükseltildi. Norveç Başbakanı'nın Stockholm'deki ofisi hala var olmasına rağmen, devlet işleri üzerindeki gerçek güç ve etki Christiania'daki başbakanda idi. Stockholm'deki başbakan ise hükûmetin görüşlerini Kral'a iletmekten sorumlu ikinci en yüksek kabine pozisyonu oldu. Norveç İsveç Birliği 1905'te feshedildiğinde, Stockholm'deki başbakanlık pozisyonu da kaldırılmış oldu.

Norveç Valileri

Norveç Valisi (Norveççe: Riksstattholder), Dancada (Danca: Rigsstatholder) "Kraliyet Kâhyası" anlamına gelir. (bkz. Vekilharç), Danimarka-Norveç birliği sırasında monarşinin yokluğunda Norveç Hükümetini yönetiyordu. Norveç, kendi yasaları ve kurumları olan ayrı bir krallık olduğu için, Riksstattholder pozisyonu, bir Danimarka-Norveç asilzadesi veya kraliyet ailesi için Kral'dan sonra ikinci sırada yer alan tartışmasız en etkili pozisyondu.

Bölünmüş başbakanlık (1814–1905)

Førstestatsraad (1814–1873)

1884'ten önce Norveç'te örgütlü siyasi partiler yoktu; başbakanlar kıdemli memurlar (Embedsmenn) olarak kabul edildi. Kral tarafından atanıyorlardı ve yasama onayına tabi değillerdi. 1884'ten önceki tüm başbakanlar, parlamento muhalefetinin önerdiği anayasal reformlara karşı çıktılar ve kendileri muhafazakar olarak görülüyorlardı. Başbakan, Riksstattholder ve Vicekonge'a bağlıydı ve Førstestatsraad, Başbakana bağlıydı. Fiili hükümet başkanı Førstestatsraad'dı.

Başbakan		Görev Süresi		Birinci Bakan		Görev Süresi		Kabine
İsim (Doğum-Ölüm)	Resim			İsim (Doğum-Ölüm)	Resim
Peder Anker (1749–1824)		1814	1822	Frederik Gottschalk von Haxthausen(1750–1825)		1814	1814	I. Wedel Kabinesi
				Marcus Gjoe Rosenkrantz(1762–1838)		1814	1815	I. Wedel Kabinesi
				Mathias Sommerhielm(1764–1827)		1815	1822	I. Wedel Kabinesi
Mathias Sommerhielm(1764–1827)		1822	1827	Jonas Collett(1772–1851)		1822	1836	I. Wedel Kabinesi
Severin Løvenskiold (1777–1856)		1828	1841	Nicolai Johan Lohmann Krog(1787–1856)		1836	1855	II. Wedel Kabinesi Løvenskiold/Vogt
Frederik Gottschalck Haxthausen Due (1796–1873)		1841	1858	Jürgen Herman Vogt(1784–1862)		1856	1858	Løvenskiold/Vogt Vogt
Georg Christian Sibern (1816–1901)		1858	1871	Hans Christian Petersen(1793–1862)		1858	1861	Sibbern/Birch/Motzfeldt
Otto Richard Kierulf (1825–1897)		1871	1873	Frederik Stang(1808–1884)		1861	1873	Frederik Stang

Christiania'da Başbakan (1873–1905)

1873'te Førstestatsraad, Christiania merkezli Başbakanlığa yükseltildi. Stockholm Başbakanlık ofisi, Christiania'daki Başbakanın kararlarını Kral'a iletme sorumluluğu devam ettirildi ve Christiania'daki ofise bağlı hale getirildi. Ayrıca 1876'dan itibaren ayrı bir İsveç Başbakanı atandı.

  Liberal Party of Norway (Venstre)   Conservative Party (Høyre)   Coalition Party (Samlingspartiet)

Stockholm'daki Başbakanlar			Christiania'daki Başbakanlar			Görev Süresi		Kabine
Name (Doğum-Ölüm)	Resim	Siyasi parti	İsim (Doğum-Ölüm)	Resim	Siyasi parti
Otto Richard Kierulf (1825–1897)		N/A	Frederik Stang (1808–1884)		N/A	1873	1880	F.Stang Kabinesi
			Christian August Selmer (1816–1889)		Conservative Party	1880	1884	Selmer Kabinesi
Wolfgang Wenzel von Haffner (1806–1892) (vekil)		N/A				1884	1884
Carl Otto Løvenskiold (1839–1916)		N/A	Christian Homann Schweigaard (1838–1899)		Conservative Party	1884	1884	Schweigaard Kabinesi
Ole Jørgensen Richter (1829–1888)		Liberal Party	Johan Sverdrup (1816–1892)		Liberal Party	1884	1888	Sverdrup Kabinesi V
Hans Georg Jacob Stang (1830–1907)		Liberal Party				1888	1889
Gregers Winther Wulfsberg Gram (1846–1929)		Conservative Party	Emil Stang (1834–1912)		Conservative Party	1889	1891	I. Stang Kabinesi H
Otto Blehr (1847–1927)		Liberal Party	Johannes Steen (1827–1906)		Liberal Party	1891	1893	I. Steen Kabinesi V
Gregers Winther Wulfsberg Gram (1846–1929)		Conservative Party	Emil Stang (1834–1912)		Conservative Party	1893	1895	II. Stang Kabinesi H
			Francis Hagerup (1853–1921)		Conservative Party	1895	1898	Hagerup I H–MV–V
Otto Blehr (1853–1921)		Liberal Party	Johannes Steen (1827–1906)		Liberal Party	1898	1902	Steen II V
Ole Anton Qvam (1834–1904)		Liberal Party	Otto Blehr (1847–1927)		Liberal Party	1902	1903	Blehr I V
Sigurd Ibsen (1859–1930)		Liberal Party	Francis Hagerup (1853–1921)		Coalition Party	1903	1905	Hagerup II H–V
Jørgen Løvland (1848–1922)		Liberal Party	Christian Michelsen (1857–1925)		Liberal Party	1905	1905	Michelsen V–H–MV

Norveç başbakanları (1905'ten günümüze)

1905'te İsveç ve Norveç Birliği feshedildi. O zamandan beri, II. Dünya Savaşı sırasında Norveç hükûmetinin Londra'da sürgünde olduğu Nazi-Alman işgali yılları dışında, Norveç Başbakanı'nın ofisi Oslo'da bulunuyordu.

  Liberal Party (Venstre)   Free-minded Liberal Party (Frisinnede Venstre)   Conservative Party (Høyre)   Norwegian Labour Party (Arbeiderpartiet)   Agrarian Party (Bondepartiet)

Nu.	Portre	İsim (Doğum-Ölüm)	Görev Süresi			Partisi	Seçim	Kabine (koalisyon)	İsveç Monarşisi (hükümdar)
			Göreve Başladığı Tarih	Görevden Ayrıldığı Tarih	Süresi
1		Christian Michelsen (1857–1925)	11 Mart 1905	23 Ekim 1907	2 yıl, 226 gün	Liberal Party	1906	Michelsen Kabinesi V–H–MV	VII. Haakon (1905–1957)
2		Jørgen Løvland (1848–1922)	23 Ekim 1907	19 Mart 1908	148 gün	Liberal Party	–	Løvland Kabinesi V–MV
3		Gunnar Knudsen (1848–1928)	19 Mart 1908	2 Şubat 1910	1 yıl, 320 gün	Liberal Party	1909	I. Knudsen Kabinesi V
4		Wollert Konow (1845–1924)	2 Şubat 1910	20 Şubat 1912	2 yıl, 18 gün	Free-minded Liberal Party	–	Konow Kabinesi H–FV
5		Jens Bratlie (1856–1939)	20 Şubat 1912	31 Ocak 1913	346 gün	Conservative Party	1912	Bratlie Kabinesi H–FV
6		Gunnar Knudsen (1848–1928)	31 Ocak 1913	21 Haziran 1920	7 yıl, 142 gün	Liberal Party	1915 1918	II. Knudsen Kabinesi V
7		Otto Bahr Halvorsen (1872–1923)	21 Haziran 1920	22 Haziran 1921	1 yıl, 1 gün	Conservative Party	–	I. Bahr Halvorsen Kabinesi H–FV
8		Otto Albert Blehr (1847–1927)	22 Haziran 1921	6 Mart 1923	1 yıl, 257 gün	Liberal Party	1921	II. Blehr Kabinesi V
9		Otto Bahr Halvorsen (1872–1923)	6 Mart 1923	23 Mayıs 1923	78 gün	Conservative Party	–	II. Bahr Halvorsen Kabinesi H–FV
10		Abraham Berge (1851–1936)	30 Mayıs 1923	25 Temmuz 1924	1 yıl, 56 gün	Free-minded Liberal Party	–	Berge Kabinesi H–FV
11		Johan Ludwig Mowinckel (1870–1943)	25 Temmuz 1924	5 Mart 1926	1 yıl, 223 gün	Liberal Party	1924	I. Mowinckel Kabinesi V
12		Ivar Lykke (1872–1949)	5 Mart 1926	28 Ocak 1928	1 yıl, 329 gün	Conservative Party	1927	Lykke Kabinesi H–FV
13		Christopher Hornsrud (1859–1960)	28 Ocak 1928	15 Şubat 1928	18 gün	Labour Party	–	Hornsrud Kabinesi Ap
14		Johan Ludwig Mowinckel (1870–1943)	15 Şubat 1928	12 Mayıs 1931	3 yıl, 86 gün	Liberal Party	1930	II. Mowinckel Kabinesi V
15		Peder Kolstad (1878–1932)	12 Mayıs 1931	5 Mart 1932	298 gün	Agrarian Party	–	Kolstad Kabinesi B
16		Jens Hundseid (1883–1965)	14 Mart 1932	3 Mart 1933	354 gün	Agrarian Party	–	Hundseid Kabinesi B
17		Johan Ludwig Mowinckel (1870–1943)	3 Mart 1933	20 Mart 1935	2 yıl, 17 gün	Liberal Party	1933	III. Mowinckel Kabinesi V
18		Johan Nygaardsvold (1879–1952)	20 Mart 1935 1940'ta sürgüne gönderildi.	25 Haziran 1945	10 yıl, 97 gün	Labour Party	1936	Nygaardsvold Kabinesi Ap

Hükümet Başkanları (1940–1945)

Norveç'in işgalinde, Nazi Almanyası tarafından kurulan hükûmet müeyyidesi. Nygaardsvold sürgün hükümeti (1935–1945), işgal sırasında kuruldu.

  National Unity (Nasjonal Samling)   Conservative Party (Høyre)   German Nazi Party (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei)

Portre	İsim (Doğum–Ölüm)	Görev süresi			Partisi	Kabine koalisyon
		Göreve Başladığı Tarih	Görevden Ayrıldığı Tarih	Süresi
	Vidkun Quisling (1887–1945)	9 Nisan 1940 (coup d'état'a bağlı)	15 Nisan 1940	6 gün	Nasjonal Samling	I. Quisling Kabinesi NS
	Ingolf Elster Christensen (1872–1943) İdari Konsey Başkanı olarak	15 Nisan 1940	25 Eylül 1940	163 gün	Muhafazakar Parti	İdari Konsey
	Josef Terboven (1898–1945) Reichskommissar	25 Eylül 1940	1 Şubat 1942	1 yıl, 129 gün	NSDAP	Reichskommissariat
	Vidkun Quisling (1887–1945) Başbakan	1 Şubat 1942	9 Mayıs 1945	3 yıl, 97 gün	Nasjonal Samling	II. Quisling Kabinesi NS

Norveç başbakanları (1945'ten günümüze)

  Labour Party (Arbeiderpartiet)   Conservative Party (Høyre)   Centre Party (Senterpartiet)   Christian Democratic Party (Kristelig Folkeparti)

Nu.	Portre	İsim (Doğum–Ölüm)	Görev Süresi			Partisi	Seçim	Kabine (koalisyon)	İsveç Monarşisi (hükümdar)
			Göreve Başladığı Tarih	Görevden Ayrıldığı Tarih	Süresi
23		Einar Gerhardsen (1897–1987)	25 Haziran 1945	19 Kasım 1951	6 yıl, 147 gün	Labour Party		I. Gerhardsen Kabinesi Ap–H–Sp–V–NKP	Haakon VII (1905–1957)
							1945 1949	II. Gerhardsen Kabinesi Ap
24		Oscar Torp (1893–1958)	19 Kasım 1951	22 Ocak 1955	3 yıl, 64 gün	Labour Party	1953	Torp Kabinesi Ap
25		Einar Gerhardsen (1897–1987)	22 Ocak 1955	28 Ağustos 1963	8 yıl, 218 gün	Labour Party	1957 1961	II. Gerhardsen Kabinesi Ap	Olav V (1957–1991)
26		John Lyng (1905–1978)	28 Ağustos 1963	25 Eylül 1963	28 gün	Conservative Party	—	Lyng Kabinesi H–Sp–KrF–V
27		Einar Gerhardsen (1897–1987)	25 Eylül 1963	12 Ekim 1965	2 yıl, 17 gün	Labour Party	—	IV. Gerhardsen Kabinesi Ap
28		Per Borten (1913–2005)	12 Ekim 1965	17 Mart 1971	5 yıl, 156 gün	Centre Party	1965 1969	Borten Kabinesi Sp–H–KrF–V
29		Trygve Bratteli (1910–1984)	17 Mart 1971	18 Ekim 1972	1 yıl, 215 gün	Labour Party	—	I. Bratteli Kabinesi Ap
30		Lars Korvald (1916–2006)	18 Ekim 1972	16 Ekim 1973	363 gün	Christian Democratic Party	—	Korvald Kabinesi KrF–Sp–V
31		Trygve Bratteli (1910–1984)	16 Ekim 1973	15 Ocak 1976	2 yıl, 91 gün	Labour Party	1973	II. Bratteli Kabinesi Ap
32		Odvar Nordli (1927–2018)	15 Ocak 1976	4 Şubat 1981	5 yıl, 20 gün	Labour Party	1977	Nordli Kabinesi Ap
33		Gro Harlem Brundtland (1939 doğumlu)	4 Şubat 1981	14 Ekim 1981	252 gün	Labour Party	—	I. Brundtland Kabinesi Ap
34		Kåre Willoch (1928–2021)	14 Ekim 1981	9 Mayıs 1986	4 yıl, 207 gün	Conservative Party	1981	I. Willoch Kabinesi H
							1985	II. Willoch Kabinesi H–KrF–Sp
35		Gro Harlem Brundtland (1939 doğumlu)	9 Mayıs 1986	16 Ekim 1989	3 yıl, 160 gün	Labour Party	—	II. Brundtland Kabinesi Ap
36		Jan Peder Syse (1930–1997)	16 Ekim 1989	3 Kasım 1990	1 yıl, 18 gün	Conservative Party	1989	Syse Kabinesi H–KrF–Sp
37		Gro Harlem Brundtland (1939 doğumlu)	3 Kasım 1990	25 Ekim 1996	5 yıl, 357 gün	Labour Party	1993	III. Brundtland Kabinesi Ap	Harald V (1991–günümüzde)
38		Thorbjørn Jagland (1950 doğumlu)	25 Ekim 1996	17 Ekim 1997	357 gün	Labour Party	—	Jagland Kabinesi Ap
39		Kjell Magne Bondevik (1947 doğumlu)	17 Ekim 1997	17 Mart 2000	2 yıl, 152 gün	Christian Democratic Party	1997	I. Bondevik Kabinesi KrF–Sp–V
40		Jens Stoltenberg (1959 doğumlu)	17 Mart 2000	19 Ekim 2001	1 yıl, 216 gün	Labour Party	—	I. Stoltenberg Kabinesi Ap
41		Kjell Magne Bondevik (1947 doğumlu)	19 Ekim 2001	17 Ekim 2005	3 yıl, 363 gün	Christian Democratic Party	2001	II. Bondevik Kabinesi KrF–H–V
42		Jens Stoltenberg (1959 doğumlu)	17 Ekim 2005	16 Ekim 2013	7 yıl, 364 gün	Labour Party	2005 2009	II. Stoltenberg Kabinesi Ap–SV–Sp
43		Erna Solberg (1961 doğumlu)	16 Ekim 2013	14 Ekim 2021	7 yıl, 363 gün	Conservative Party	2013	I. Solberg Kabinesi H–FrP
							2017	II. Solberg Kabinesi H–FrP–V
							—	III. Solberg Kabinesi H–FrP–V-KrF
							—	IV. Solberg Kabinesi H–V–KrF
44		Jonas Gahr Støre (1960 doğumlu)	14 Ekim 2021	görevde	3 yıl, 177 gün	Labour Party	2021	Støre Ap–Sp

Ayrıca bakınız

• Norveç hükümdarlarının listesi
• Norveç hükümetlerinin listesi

Dış bağlantılar

• Norveç Başbakanları 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Norveç Başbakanlarının portrelerinin yer aldığı bir resim (Aftenposten)