Karargâhtaki personel NATO üyesi ülkelerin ulusal delegasyonlarından oluşur ve sivil ve askeri irtibat büroları ve memurları veya diplomatik misyonlar ve ortak ülkelerin diplomatlarının yanı sıra üye ülkelerin silahlı kuvvetlerinin görevdeki üyelerinden oluşan Uluslararası Personel (IS) ve Uluslararası Askeri Personel (IMS) gruplarına ev sahiplşiği yapmaktadır.[2] Hükûmet dışı yurttaş grupları da NATO'yu desteklemek üzere, genel olarak Atlantik Konseyi/Atlantik Antlaşması Birliği hareketi adı altında örgütlenmişlerdir.
NATO 1949 yılında kurulduğunda, karargâh için seçilen ilk yer Londra oldu. Mimar Thomas Cubitt tarafından tasarlanan ve şehrin Belgravia semtinin kalbinde yer alan 13 Belgrave Meydanı'ndaki 19. yüzyıldan kalma bir konak örgütün kullanımına sunuldu. Günümüzde bu bina Gana Yüksek Komisyonu'na ev sahipliği yapmaktadır.[3]
1952–1967: Paris
1952–1959: Geçici tesisler
1952'den 1959'a kadar kullanılan, Trocadéro, Paris'teki Palais de Chaillot'nun yansıtma havuzu boyunca inşa edilen geçici NATO ek binası
Palais de Chaillot'da Batı Almanya'ya NATO üyelik davetinin imzalanması, 1954[4]
15 Eylül 1950'de New York'ta yapılan Kuzey Atlantik Konseyi toplantısında, şehrin merkezi konumu ve mükemmel iletişim imkânları nedeniyle karargâhın Paris'te kurulmasına karar verildi. Bu karar NATO'nun üçüncü yıldönümüne denk gelen 1 Nisan 1952 tarihinde resmiyet kazandı.[5] Örgüt, Paris'te başlangıçta 16. bölgede, Eyfel Kulesi'nin karşısında yer alan Trocadéro'daki Palais de Chaillot'nun yansıtma havuzu boyunca inşa edilen geçici binaları kullandı.[5]
1959–1967: Kalıcı tesisler
Nisan 1954'te Fransa tarafından bağışlanan kalıcı bir bina, 16. bölgede, Périphérique Bulvarı'nın hemen dışında ve Bois de Boulogne'un hemen yakınında Porte Dauphine'de inşa edildi. Palais de l'OTAN (“NATO Sarayı”) olarak da bilinen Palais Dauphine, daha önce Palais de Chaillot'yu da tasarlamış olan mimar Jacques Carlu'nun planlarına göre 1955 ve 1957 yılları arasında inşa edilmiştir. Bina 'ittifak' veya 'müttefikler' anlamına gelen A şeklindeydi. Örgüt 1959 yılında buraya taşınmış, ancak birkaç yıl sonra buradan ayrılmıştır. Bina şu anda Paris Dauphine Üniversitesi'nin ana kampüsü olarak hizmet vermektedir.[6]
1967–günümüz: Brüksel
1967–2017: Geçici tesisler
Fransa'nın 1966 yılında NATO'nun Askeri Komuta Yapısından çekilme kararının ardından, örgüt bir kez daha merkezini taşımak zorunda kalmıştır.[7][8] Aynı yılın Aralık ayında örgüt yeni merkezini Brüksel'de kurma kararı aldı. Başlangıçta Laeken'deki Heysel/Heizel Platosu'nda planlanan merkez, “geçici” olarak Brüksel'in kuzeydoğu kesimindeki eski Haren Belediyesi'nde (Laeken gibi Brüksel Şehri ile birleştirildi) inşa edildi.[9]
Uluslararası bir ihale çağrısından sonra NATO bu yeni karargâhların yapımını Mart 1967'de iki Belçika-Almanya-Hollanda ortak girişimine verdi. Çalışmalar hemen başladı ve yirmi dokuz hafta sonra tamamlandı. Belçika Hükûmeti'ne ait olan ve sembolik olarak NATO'ya kiralanan alanın açılışı 16 Ekim 1967 tarihinde yapıldı.[5][10]
2017–günümüz: Kalıcı tesisler
Orijinal binadaki sorunlar 1967 yılında aceleyle inşa edilmesinden kaynaklanıyordu. 1999 yılında Washington Zirvesi sırasında, müttefik ülkelerin Devlet ve Hükûmet Başkanları, binanın 21. yüzyıl ihtiyaçlarına göre uyarlanmış bir merkezle değiştirilmesine karar verdi.[11] Bunun üzerine Haren 6 havaalanının eski terminallerinin bulunduğu yerde, mevcut merkezin tam karşısında yeni bir merkez inşa edilmesine karar verildi.[12][13]
750 milyon Euro'luk yeni merkez binası 2010 ile 2016 yazı arasındaki dönemde inşa edilmiş ve 25 Mayıs 2017 tarihinde müttefik Devlet Başkanlarının da katıldığı bir törenle hizmete açılmıştır. Genel Sekreter Jens Stoltenberg kalabalığa hitap ederken, dönemin ABD Başkanı Donald Trump, büyük ortakları tarafından kendilerinden beklenen %2'lik GSYH hedefini tutturamadıkları gerekçesiyle kalabalıktan bazılarını eleştirmiştir.[14][15] Yeni binanın maliyeti yaklaşık 1,1 milyar Euro olarak tahmin edilmektedir.[11]
Kompleks, ABD'li Skidmore, Owings and Merrill firması öncülüğünde Jo Palma'nın da dahil olduğu uluslararası bir tasarım konsorsiyumu tarafından tasarlanmıştır. Hem Tasarım hem de İnşaat, Belçika Savunma Bakanlığı'nın Belçika Ordusu Mühendislerinden Albay Christian LaNotte liderliğindeki Proje Yönetim Ekibi'nin himayesinde tamamlanmıştır. Proje Finansmanı ve Gereksinimlerin tanımlanması ile Tasarım ve İnşaat Aşamaları, NATO için, tasarım Aşamasında Donald Hutchins (CAPT, ABD Donanması İnşaat Mühendisi Birliği, Emekli) ve inşaat sırasında Tuğgeneral Anthony Carruth (İngiliz Ordusu Mühendisi, Emekli) tarafından yönetilen Karargah Proje Ofisi tarafından denetlenmiştir.
Belçika Hava Kuvvetleri'nin eski karargahı olan Quartier-Roi-Albert-Ier'in eski binalarının yıkımı, Brüksel'in son terminal binasının bulunduğu, eski Haren havaalanı bölgesinden, şu anki genel merkezin karşısında bulunan Léopold III Bulvarı'nın diğer tarafına kadar gerçekleştirildi.
10 milyon
Yapım
Mimarlık, tasarım yönetimi ve projenin kalite yönetimini gerçekleştiren şirketler: SOM/ASSAR, ACG, Socotec, SNC-Lavalin.
NATO yönetişimi ve tesislerin geçişi, yıllık gözden geçirme, beklenmedik durumlar, inşaat güvenliği, hasar tespiti ve BT ekipmanı da dahil olmak üzere sözleşmeler
62 milyon
Mobilya
64 milyon
Diğer inşaat maliyetleri
750 milyon
Toplam
1.1 milyar
Genel bakış
Brüksel şehrinin bir parçası olan Haren'deki Boulevard Léopold III boyunca yer alan genel merkez, 250.000m² (2.690,98 ft2) taban alanına sahiptir ve 3.800 kişilik uluslararası bir personele ev sahipliği yapmaktadır.[1][13] Boulevard Léopold III, A201 otoyolu üzerinden Brüksel'in merkezi ile havaalanını birbirine bağlayan ve NATO sahasına 1 km'den (0,62 mil) biraz daha uzakta bulunan önemli bir çift şeritli yoldur. STIB/MIVB otobüs hatları 12, 21, 65 ve tramvay hattı 62'nin yanı sıra De Lijn ağını kullanarak erişim sağlanabilir. Tesis ayrıca NATO'nun Mons yakınlarındaki Casteau'da bulunan ve halen Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı (SHAPE) olarak adlandırılan askeri karargâhının yaklaşık 80 km (50 mil) kuzeyinde yer almakla birlikte, günümüzde NATO'nun dünya çapındaki askeri operasyonlarını yöneten Müttefik Harekât Komutanlığı'na ev sahipliği yapmaktadır.[17]
Brüksel'deki karargâhtaki personel öncelikle Kuzey Atlantik Konseyi'ni ve onun yan kuruluşlarını desteklemektedir. Uluslararası Personel NATO Genel Sekreterine tavsiye, rehberlik ve idari destek sağlar. Uluslararası Askeri Personel (IMS) ile yakın işbirliği içinde çalışır. Birincisi esas olarak sivil, ikincisi ise esas olarak askeri olup üye devletlerin silahlı kuvvetlerinde görev yapan üyelerden oluşur.[2] IMS, İttifak'ın en üst düzey askeri organı olan Askeri Komite'nin ve onun Başkanının talimatları doğrultusunda çalışır. Ayrıca merkeze bağlı bir dizi ulusal delegasyon, irtibat büroları ve diplomatik misyonlar da bulunmaktadır.
Fransızca: Boulevard Léopold III/Felemenkçe: Leopold III-laan'ın dışarıdan görünümü