Kontrol mühendisliği

Kontrol Mühendisliği mekanik, elektrik, elektronik ve bilgisayar tabanlı tüm endüstriyel üretim sistemlerinin ve hizmet sektörünün amaçlanan ve planlanan biçimde çalışmasını sağlayan bilgi ve teknolojileri üreten ve uygulayan bir mühendislik dalıdır. Gelişen bilgisayar araçları ile büyük bir ivme kazanmış ve özellikle otomasyon alanında gerçekleştirilen projelerle adından sıkça söz ettirmeyi başarmıştır. Maksimum verim almayı hedefleyen girişimciler projelerinde kontrol teorisine dayanan pratikleri kullanmayı göz ardı etmemişlerdir. Büyük ölçekte hesaplar yapıldığında bir kontrol mühendisinin gerçekleştirdiği sistem, manuel yapılandırılmış deneysel ölçümlere dayanan sistemlere göre uzun vadede büyük kazanç sağlamış ve iş verimi maksimuma ulaşmıştır. Kontrol mühendislerinin çalışmaları ayrıca HMI, SCADA gibi monitoring(izlenebilirlik) sistemlerinin gelişmesine imkân tanımıştır. Bu sistemlerle çok büyük fabrikaların bile üretim istatistiklerinden, sistem yönetimine kadar tüm üretim mekanizması kolaylaştırılmıştır.

Kontrol Mühendisleri, kontrol sistemlerini tasarlayan ve üreten, küçük ve orta ölçekli işletmelerde araştırma, tasarım ve üretim mühendisi olarak çalışabilirler. Bu mühendisler, çeşitli fabrikalarda ve endüstriyel işletmelerde bakım, onarım işlerinde ya da hizmet sektörünün otomasyon işlerinde çalışabilirler.

Bu programı bitiren öğrenciler küçük bir sermaye ile otomasyon ve bilişim sektörüne ilişkin kendi işlerini kurma olanağını da elde ederler.

Geçmiş

Kontrol Mühendisliği’nin gelişimi, İTÜ Elektrik Fakültesi, Elektriğin Endüstride Tatbikatı Kürsüsü Doçenti Dr. M. Münir Ülgür 'ün 1950'li yılların başında vermeye başladığı "Servomekanizma" dersi ile başlayan, 40 yıla yakın bir süreci kapsar. Bu gelişim ile İTÜ Dünya üniversiteleri arasında, Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden sonra programında Servomekanizma dersi bulunan ikinci üniversite olmuştur. Daha sonra otomasyon ile iç içe olan “Lojik Kumanda Devreleri” dersi Prof. Emin Ünalan tarafından verilmeye başlanmıştır.

1957 yılında dünyadaki bilimsel gelişmelere uygun olarak Servomekanizma yerine “Otomatik Kontrol” terimi kullanılmaya başlanmış ve Uluslararası Otomatik Kontrol Federasyonu’na (IFAC) üye olmak üzere Otomatik Kontrol Türk Milli Komitesi (TOK) İTÜ bünyesinde kurulmuş ve bu kuruluşta konunun gelişimine katkı sağlayan ulusal ve uluslararası sempozyum ve konferans gibi çeşitli etkinlikler düzenlemiştir. İTÜ Bilgisayar ve Kontrol Mühendisliği bölümü, öğretim üyelerinin eğitim programında bilgisayar (electrical engineering and computer science) ve kontrol (control) disiplinlerinin ağırlıklandırılmasında ortaya çıkan anlaşmazlklar sonucu blgisayar ve kontrol şeklinde bir ayrışma yaşanmıştır. Ayrıca 2011 yılında, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği bölümü de lisans düzeyinde eğitime başlamıştır.