Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi

Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi
Meclis-i Mebûsan 1. ve 2. Dönem Mebusu
Görev süresi 19 Mart 1877 - 14 Şubat 1878
Seçim bölgesi	1877 (1) – Diyarbekir 1877 (2) – Mamuret-ül-Aziz
Kişisel bilgiler
Doğum	1806 Harput, Osmanlı Devleti
Ölüm	1892 Harput, Osmanlı Devleti

Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi^[a], (d. 1806, Harput - ö. 1892, Harput) Osmanlı siyasetçi.

"Efendigiller" namıyla bilinen bir aileye mensuptur. Sarahatun Camii banisi Müftü Hacı Ahmet Efendi'nin oğlu, Kaside-i Bürre’nin yazarı Ömer Naimi Efendi'nin babadan bir üvey kardeşi ve Şair Hacı Hayri Bey'in babasıdır. Medrese tahsilinde, Arapçanın yanında Farsça da öğrenmiştir.^[2]

Vecdi Efendi, Birinci Meşrutiyet'in ilanından sonra yapılan ilk Meclis-i Mebûsan 1. dönem Diyarbekir^[b] ve 2. dönem Mamuret-ül-Aziz mebusu oldu.^[3] Mebusluk sonrası memleketine dönen Vecdi Efendi, Kurşunlu Cami'deki medreselerden birinde müderrislik, 1880’de Mamuret-ül-Aziz bidayet ceza dairesi müntahap azalığı, 1883'te bidayet hukuk mahkemesi azalığı, 1884’ten 1890 yılları arasında bidayet ceza dairesi azalığı ve kadı vekaletleri görevlerinde bulunmuştur.^[4]

Notlar

1. İsim, Türkiye Büyük Millet Meclisi arşiv kayıtlarında ve Hakkı Tarık Us'un eserinde Hafız Mahmut Vecdi Efendi, İshak Sunguroğlu’nun eserinde ise Hafız Mahmut Vahdi Efendi olarak geçmektedir. Mahalli kaynak olması açısından, Vahdi olması daha muhtemeldir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. II. İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları. ss. 178-181.  Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi, Prof.Dr.Canan Karatay'ın anne tarafından büyük dedesidir.^[1]
2. 1864 Vilâyet Nizamnâmesi ile sancak halinde teşkilâtlandırılan ve Diyarbekir Vilâyeti’ne tâbi olan Mamuret-ül-Aziz Sancağı; 1867’de Mamuret-ül-Aziz Merkez, Arapgir, Ergani Madeni, Malatya, Hısnımansûr (Adıyaman) ve Palu Kazalarından oluşuyordu. 1871’de yönetiminde çıkan bazı aksaklıklar sebebiyle Mamuret-ül-Aziz, Diyarbekir Vilâyeti’nden ayrılarak müstakil bir sancak haline getirildi. 1877 yılında ise vilayet olan Mamuret-ül-Aziz'e,1892’de Malatya ve Dersim’de katıldı. Birinci Meşrutiyetin ilanı sonrası, 1876 yılının sonlarında başlayan Birinci Dönem Meclis-i Mebusan’ın seçimleri sırasında Mamuret-ül-Aziz, seçim bölgesi Diyarbekir Vilayetine bağlı olarak Mamuretülaziz ve Ergani Madeni seçim bölgesi olarak, İkinci Dönem seçimlerinde ise Mamuret-ül-Aziz Vilayeti seçim bölgesi olarak kayıtlara geçti.^[1]

Kaynakça

1. ^ Yedek, Şahin (2017). Çılğın, Zeynel (Ed.). "Meclis-i Mebusan'da Mamuretülaziz (Elazığ) Mebusları ve Faaliyetleri (1877-1920)". Sosyal Bilimler Dergisi. 5 (10). Munzur Üniversitesi. ss. 5-18. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
2. Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. II. İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları. ss. 178-181. 
3. Us, Hakkı Tarık. Meclis-i Mebusan (1293-1877). II. s. 66. 
4. Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. II. İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları. s. 181.