Gustave Caillebotte

Gustave Caillebotte
Otoportresi (1892, Orsay Müzesi)
Genel bilgiler
Doğum adı	Gustave Caillebotte
Doğum	19 Ağustos 1848(1848-08-19) Paris, Fransa
Ölüm	21 Şubat 1894 (45 yaşında) Paris, Fransa
Uyruk	Fransız
Alanı	Resim
Katıldığı akımlar	İzlenimcilik
İmzası

Gustave Caillebotte (19 Ağustos 1848 – 21 Şubat 1894), Fransız ressam. İzlenimcilik akımının hem üyesi hem de koruyucularından biridir. Gruptaki diğer sanatçılara göre gerçekçilik akımına daha yakın durmuştur. Caillebotte fotoğrafçılığa olan ilgisi ile de tanınmaktadır.

Gençlik günleri

Gustave Caillebotte 19 Ağustos 1848'de üst sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Martial Caillebotte (1799-1874) hem askeri kıyafet üretimi işindeydi hem de Tribunal de Commerce'in Seine bölümünde yargıçtı. Annesi Céleste Daufresne (1819-1878), babasının üçüncü eşiydi. Çiftin Gustave'ın ardından René (1851-1876) ve Martial (1853-1910) ismini verdikleri iki oğulları daha oldu.^[1] Paris'te rue du Faubourg-Saint-Denis'teki evlerinde dünyaya gelen Caillebotte 1866 yılına kadar aynı yerde yaşamaya devam etti. Bu tarihten sonra ise babasının rue de Miromesnil'de inşa ettirdiği evde hayatını sürdürdü. 1860'ların başından itibaren aile yazlarını Paris'in 12 mil güneyinde, Yerres Irmağı'nın kenarına kurulmuş olan Yerres isimli kasabada geçirmeye başladı. Caillebotte o günlerde resim yapmaya başladı.

Sanatçı 1868 yılında hukuk diplomasını, 1870'te ise çalışma iznini aldı. Kısa bir süre sonra Fransa-Prusya Savaşı'nda savaşmak üzere askere alındı.^[2]

Sanat yaşamı

Gustave Caillebotte, otuzlu yaşlarındayken

La Place de l'Europe, temps de pluie, 1877. Chicago Sanat Enstitüsü

Savaştan sonra Caillebotte ressam Léon Bonnat'ın atölyesini ziyaret etmeye başladı. Bu ziyaretler resim sanatıyla ciddi bir şekilde ilgilenmeye başlamasıyla sonuçlandı. Çok kısa bir süre içinde başarılı bir tarz geliştirdi. Ressamın ilk atölyesi ailesinin evi oldu. 1873 yılında, Güzel Sanatlar Okulu'na (École des Beaux-Arts) girdi fakat eğitim hayatı uzun sürmedi.^[3] 1874 yılında babasını, 1878 yılında annesini kaybetti. Geriye kalan mirası üç kardeş bölüştüler.^[4] 1874 civarında aralarında Giuseppe de Nittis ve Edgar Degas'nın da bulunduğu akademi için çalışmayan ressamlarla tanıştı ve onlarla arkadaş oldu. 1874 yılındaki ilk izlenimcilik sergisinde eserleri yer almamasına rağmen sergiye katılanlar arasındaydı.^[5]

İzlenimciler, çoğunlukla akademik ressamların çalışmalarının seçildiği senelik olarak düzenlenen Paris Salonu geleneğini de yavaş yavaş kırdılar.^[3] Caillebotte ilk kez 1876 yılındaki İzlenimcilik sergisine sekiz tablosuyla katıldı. Bu tablolar arasında ilk başyapıtlarından kabul edilen Les raboteurs de parquet (1875) da vardı.^[6] İşçilerin ahşap yer döşemeleri döşemesini anlatan bu eserin konusu bazı eleştirmenlerce bayağı bulundu. Tablo benzer sebepten 1875 salonuna kabul edilmedi. O günlerde sadece köylülerin ya da çiftçilerin betimlenmesi açılım olarak kabul ediliyordu.^[7] Les raboteurs de parquet şu anda Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.

Ressamın tarzı Gerçekçilik akımına yakın olmasına rağmen İzlenimcilik'ten de güçlü bir şekilde etkilenmiştir. Kendisinden önce gelen isimler olan Jean-Francois Millet, Gustave Courbet ve dönemdaşı Edgar Degas ile birlikte gerçeği varolduğu şekilde çizmeye ve resimdeki teatrellik geleneğini yıkmaya çalıştı. Çağdaşı olan pek çok ressamla arkadaş olduğu için stili ve tekniği her tablosunda türleri deniyor ya da örnek alıyorcasına farklıydı. Bazı zamanlarda tıpkı Degas gibi zengin renkli gerçekçi tablolar çiziyor, diğer zamanlarda ise eserlerinde Renoir ve Pissarro tarzı yumuşak pastel renkler ve kayıp fırça darbeleri ilgi çekiyordu.^[8]

Caillebotte ev ve aile yaşantısına ait pek çok resim yaptı. Bu çalışmaların büyük çoğunluğunda kendi ailesinden insanları model olarak kullandı. Jeune Homme à sa fenêtre (1875) isimli eserde René rue de Miromesnil'deki evde betimlenmiştir. Martial Jr. ve kuzeni Zoë Les orangers (1878) adlı tabloda; ressamın annesi, halası ve kuzeni ise Portraits à la campagne (1875) isimli tabloda yer almaktadır. Sanatçının eserlerinde üst tabaka ailelerin ev içi yaşamlarıyla ilgili pek çok ayrıntı vardır. Caillebotte, bu grubun kâğıt oynarken, piyano çalarken, kitap okurken ya da dikiş dikerken birçok resmini yapmıştır.^[9]

Doğa manzaralarında mekân olarak Yerres'i seçen ressam tekne keyfi, balıkçılık ya da yüzme gibi konular seçmiştir. Bu tarzdaki resimlerinde Renoir etkisi görülebilir. Ressamın en bilinen eserleri ise Le pont de l'Europe (1876) ve La Place de l'Europe, temps de pluie (1877) gibi Paris yaşamını konu alanlardır. Özellikle La Place de l'Europe, temps de pluie keskin renkleri, fotoğrafa yakın gerçekçiliği ve modern hali ile ressamın diğer çalışmalarından ayrılır. Bu tablo Edward Hopper gibi Amerikan gerçekçilerinin eserlerini anımsatır.^[10] Kent tablolarının büyük kısmı abartılı perspektifleri sebebiyle tartışmaya sebep olmuştur. Örneğin Jeune homme à la fenêtre (1880) isimli eserde, ressam izleyiciyi balkonda ayak duran bir adamla birlikte alışılmadık bir perspektifle şehir manzarasını seyretmeye davet eder.^[11]

Caillebotte natürmort tablolarında ise daha çok bir kısmı yenmiş ya da satın alınmaya hazır yemekler üzerine odaklanmıştır. Örneğin, kasap dükkânındaki etlerden bir seri resim yapmıştır.^[12] Ayrıca, 1890'larda kısıtlı sayıda çiçek temalı natürmortlar da çizmiştir. Çok sayıda olmasa da nü tabloları da mevcuttur. Bunların en meşhuru Koltuktaki Çıplak'tır.

Sonraki hayatı

Jeune homme à la fenêtre (1875), özel koleksiyon

1881 yılında Caillebotte, Argenteuil yakınlarındaki Petit-Gennevilliers'te Seine Nehri'nin hemen kıyısında bir ev satın aldı ve bu eve 1888 yılında yerleşti.^[13] Resim yapmayı bıraktığında 34 yaşındaydı. Bunun yerine bahçe işleriyle ilgilenmeye ve yat yarışları inşa etmeye başladı. Zamanının çoğunu erkek kardeşi Martial ve yakın arkadaşı Renoir ile birlikte geçiriyordu. Renoir sık sık ressamın evinde kalıyordu. Üçlü sanat, politika, edebiyat ve felsefe alanında tartışıyordu. Hiçbir zaman evlenmeyen ressamın daha alt sınıftan bir kadın olan Charlotte Berthier ile ciddi bir ilişkisi oldu. Caillebotte, kendisinden 11 yaş küçük olan kadına vefatının ardından büyük bir miras bıraktı.^[14]

1890'larda büyük tuvallerde resim yapmayı bırakmasının ardından kariyeri geriledi. Caillebotte, 1894 yılında evinin bahçesinde çalışırken akciğerinde kan toplanması sebebiyle öldü. 45 yaşında ölen ressam Père Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.^[15]

Uzun yıllar boyunca ressamlığı, sanata olan desteğiyle kazandığı ünün arkasında kaldı. Ölümünden yetmiş sene sonra sanat tarihçileri eserlerini tekrar değerlendirmeye başladı. Perspektifi farklı bir şekilde kullanması takdir edildi ve sanatın diğer alanlarında kendisini geçmiş olan akranlarından ayırdı. 1950'lerde mirasçıları aile koleksiyonunu satışa çıkartana kadar sanatı unutulmuştu. 1964 yılında Chicago Sanat Enstitüsü La Place de l'Europe, temps de pluie isimli tablosunu satın aldı ve bu olay ABD'de popüler olmasına sebep oldu.^[16]

Koruyuculuğu ve koleksiyonculuğu

Babasının 1874'te annesinin ise 1878'deki vefatlarının ardından ressama kalan miras sayesinde Caillebotte, ürettiklerini satma kaygısı olmadan resim yapmaya başladı. Ayrıca, İzlenimcilik sergileri için finansal kaynak olabiliyor ve Claude Monet, Auguste Renoir ve Camille Pissarro gibi dönemdaşlarına eserlerini satın alarak destek verebiliyordu. Caillebotte ilk Monet'sini 1876'da satın aldı. Monet'nin kariyerine ve finansal olarak hayatta kalmasında büyük etkisi vardır. İzlenimcilerin çoğuna sponsorluk eden sanatçı Georges Seurat, Paul Gauguin ve sembolistlerin hiçbir çalışmasını satın almamıştır.^[8] Ayrıca, Manet'nin Olympia'sının eşinden satın alınarak Fransız hükûmetine bağışlanması için açılan kampanyada da görev almıştır.^[8]

Diğer ilgi alanları

Sanatçının tutkuyla bağlı olduğu hobileri de vardı. Bunlardan biri de pul koleksiyonculuğuydu. Bu koleksiyon şimdi British Library'e aittir. Caillebotte ayrıca, orkide yetiştirme, yat inşa etme ve tekstil tasarımıyla ilgilenmiştir. 1877'de yaptığı iki tablosu Madame Boissière Dikiş Dikerken ve Madame Caillebotte Portresi'nde kadınlar ressamın yarattığı desenler üzerinde çalışıyor olabilirler.^[17]

Koleksiyonu

Caillebotte, vasiyetinde sahip olduğu resim koleksiyonunu Fransız devletine bıraktı. Bu koleksiyonda 68 tablo bulunuyordu ve bu çalışmaların 19 tanesi Camille Pissarro, 14 tanesi Claude Monet, 10 tanesi Pierre-Auguste Renoir, dokuz tanesi Alfred Sisley, yedi tanesi Edgar Degas, beş tanesi Paul Cézanne ve dört tanesi Édouard Manet'ye aitti.^[15] Ressamın öldüğü dönemde İzlenimciler hala akademik sanatın baskın olduğu Fransız sanat çevrelerince kınanıyordu. Sanatçı bağışının ardından koleksiyonunun taşra müzelerinde ya da tavanarasında kaybolup gideceğinden korkuyordu. Bu yüzden de eserlerin ilk olarak yaşayan ressamların eserlerinin sergilendiği Lüksemburg Müzesi'nde daha sonra ise Louvre'da sergilenmesini şart koştu.^[18]

Fransız devleti bu şartı kabul etmedi. Şubat 1896'da vasiyetin uygulayıcısı olan Renoir ile 38 tanesinin Lüksemburg Müzesi'nde sergilenmesi için el sıkıştılar. Bu tabloların sergilenmesiyle İzlenimciler ilk kez Fransa'da kamuya açık bir alanda izleyicilerle buluşmuş oldu.^[19] Geri kalan 29 resim ise (Degas'ya ait olan bir tanesi Renoir tarafından bedeli ödenerek satın alınmıştı) 1904 ve 1908 yıllarında iki kere daha Fransız devletine bağışlanmak üzere önerildi. Her iki öneri de reddedildi. 1928 yılında, devlet resimleri kabul ettiğini açıkladığında ise bu istek ressamın oğlunun karısı tarafından reddedildi. Bu çalışmalar Albert C. Barnes tarafından satın alındı ve şu anda Barnes Vakfı'na aittirler.^[20]

Sanatçının 40 tablosu şu günlerde Orsay Müzesi tarafından sergilenmektedir. 1880 tarihli Homme au balcon, boulevard Haussmann isimli tablosu ise 2000 senesinde 14.3 milyon Dolar'a satıldı.

Galeri

• 
  L'Yerres, pluie (1875)
  Indiana Sanat Müzesi, Bloomington
• 
  Les raboteurs de parquet (1875)
  Musée d'Orsay, Paris
• 
  Le déjeuner (1876)
  Özel koleksiyon
• 
  Portraits à la campagne (1876)
  Musée Baron Gérard, Bayeux
• 
  Le pont de l'Europe (1876)
  Petit Palais, Cenevre
• 
  Les Périssoires (1877)
  Milwaukee Sanat Müzesi
• 
  Baigneur s'apprêtant à plonger (1878)
• 
  Pêcheur au bord de l'Yerres (1878)
• 
  Les orangers (1878)
  Güzel Sanatlar Müzesi, Houston
• 
  Les Périssoires (1878)
  Musée des Beaux-Arts, Rennes
• 
  Vue toits, effet de neige (1878)
  Musée d'Orsay, Paris
• 
  L'homme au balcon, boulevard Haussmann (1880)
• 
  Un balcon (1880)
  Özel koleksiyon
• 
  Dans un café (1880)
  Musée des Beaux-Arts, Rouen
• 
  Intérieur (1880)
  Özel koleksiyon
• 
  Fruits sur un étalage (1882)
  Güzel Sanatlar Müzesi, Boston
• 
  Homme portant une blouse (1884)
  Özel koleksiyon
• 
  Villas à Trouville (1884)
  Montgomery Galerisi
• 
  Voiliers à Argenteuil (1888)
  Musée d'Orsay, Paris
• 
  La Plaine de Gennevilliers (1888)
• 
  Nasturces (1892)
  Özel koleksiyon
• 
  Le jardin du Petit Gennevilliers en hiver (1894)
  Özel koleksiyon

Kaynakça

• Berhaut, Marie (1994), Gustave Caillebotte: Catalogue raisonné des peintures et pastels, Paris: Wildenstein Institute 
• Broude, Norma (2002), Gustave Caillebotte and the Fashioning of Identity in Impressionist Paris, Rutgers University Press 
• Charles, Daniel; Fonsmark, Anne-Birgitte; Hansen, Dorothee; Hedin, Gry; Thomson, Richard (2008), Gustave Caillebotte, Hatje Cantz 
• Distal, Anne (1995), Gustave Caillebotte: Urban Impressionist, Abbeville Press, ISBN 0-7892-0041-4 
• Distell, Anne (1996), Gustave Caillebotte: The Unknown Impressionist, The Royal Academy of Arts 
• Distell, Anne; Druick, Douglas W.; Groom, Gloria; Rapetti, Rodolphe (1995), Gustave Caillebotte, Urban Impressionist, Abbeville Publishing Group 
• Varnedoe, Kirk (1987), Gustave Caillebotte, Yale University Press, ISBN 0-300-03722-8 
• Wittmer, Pierre (1991), Caillebotte and His Garden at Yerres, Harry N. Abrams, Inc 

Notlar

1. Distal 1995, s. 311
2. Distal 1995, s. 311-312
3. ^ Distal 1995, s. 30
4. Distal 1995, s. 180
5. Distal 1995, s. 312
6. Distal 1995, s. 19
7. Distal 1995, s. 37
8. ^ Distal 1995, s. 13
9. Distal 1995, s. 178-180
10. Distal 1995, s. 116
11. Distal 1995, s. 143
12. Distal 1995, s. 233-236
13. Anne Distal, 1995, sayfa 268
14. Distal 1995, s. 184
15. ^ Distal 1995, s. 23
16. Distal 1995, s. 25
17. Distal 1995, s. 21-22
18. Distal 1995, s. 24
19. Distal 1995, s. 318
20. Distal 1995, s. 24-25

Dış bağlantılar

• MuseumSyndicate'de Caillebotte 13 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• WebMuseum'da Caillebotte 7 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Artchive'de Caillebotte26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Musée d'Orsay'da Cailebotte 7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• gustavcaillebotte.org 29 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ressamın 200 çalışması)