İberya ve Ermenistan krallıkları arasındaki savaş (MS 51), esas olarak Tacitus'un Yıllıkları'ndan aktarılmaktadır.[1]
Savaş, Kafkasya'da Roma ve Part imparatorlukları arasında hassas bir güç dengesi olması sebebiyle gerçekleşti. Roma Claudius tarafından, Parthia I. Vologases tarafından yönetilmekteydi. İki İberyalı kardeş ise Kafkas krallıklarında, I. Parsman (İberya), Mithridatis (Ermenistan) hüküm sürmekteydi. Her ikisi de, MS 35'te Mithridatis'i Ermeni tahtına oturtan Roma desteğine bağımlıydı. Ancak, 15 yıl sonra, kardeşler arasındaki güven bozuldu. Tacitus, Parsman'ın oğlu Rhadamistus'un entrikalarını bundan sorumlu tutmaktadır.
Rhadamistus tarafından gerçekleşecek bir darbeden korkan babası, onu amcasına savaş açmaya ve Ermeni tahtını kendisi için talep etmeye ikna etti. İberyalılar büyük bir orduyla Ermenistan'ı ele geçirdi ve Mithridatis'i Roma Valisi Caelius Pollio ve Roma Yüzbaşısı Casperius komutasındaki Romalılar tarafından korunan Gorneas (Garni) kalesinde kuşattılar. Rhadamistus, kaleyi saldırı veya kuşatma yoluyla almayı başaramadı. Rhadamistus'tan gelen rüşvetten etkilenen Pollio, Mithridatis'e ihanet etti ve onu garnizonu teslim etmek ile tehdit etti. Bu tehdit altında Mithridatis, Rhadamistus ile barış yapmak için kaleyi terk etti. Rhadamistus daha sonra Mithridates ve oğullarını verdiği güven sözüne rağmen idam etti ve Ermenistan Kralı oldu. Bu olaydan Romalı Tacitus, "Rhadamistus, nefret edildiği ve kötü şöhretle bilindiği sürece, yasadışı kazançlarını elinde tutabilir; çünkü bu, onun şan ile başarılı olmasından Roma'nın daha çok çıkarınaydı" şeklinde bahsetmektedir.
Ancak bölgesel dengenin bu şekilde bozulmasıyla karşı karşıya kalan ve Ermenistan ile İberya'nın Rhadamistus'un elinde tek bir güçlü krallık olarak birleşeceğinden korkan I. Tiridatis, MS 53'te Part desteğiyle Ermenistan'a girdi. 2 yıllık savaşın ardından Ermeni soyluları ayaklandı ve Rhadamistus'un yerine Arşaklı prens Tiridatis'i başa getirdiler. Bu Roma için kabul edilemezdi ve 58-63 Roma-Part Savaşı'nı başlattı.
Kaynakça
- ^ Annals. Book XII, Chapters 44-51. 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2012.