Basat, Dede Korkut Kitabı'nda geçen bir kurgusal karakter. Burada Tepegöz'ü öldüren kahramandır. İsminin manası Eski Türkçede akranlarından üstün anlamına gelir.
Dede Korkut hikâyelerinde
Basat, Dede Korkut'un eldeki on iki hikâyesinden birinde ana karakterken birinde de sadece adı geçer.
Hikâyelere göre Aruz Koca'nın küçük oğludur. Çocukken ormanda yapılan bir av sırasında kaybedilmiş ve aslanlar tarafından yetiştirilmiştir. Bu yüzden diğer Oğuz beylerinin aksine Oğuz toplumuna karşı mesafeli durur. Diğer beyler arasındaki dayanışma ruhu Basat'ta yoktur, bir yabani gibi tek başına savaşır.
Basat'ın ağabeyi Kıyan Selçuk, Tepegöz tarafından öldürülür. Babası Aruz Koca Tepegöz'ün elinde perişan olur. Diğer şanlı Oğuz Boyları de Tepegöz elinde teker teker mahvolur. Sonunda ağabeyinin intikamını almak isteyen Basat, tek başına Tepegöz'ün peşine düşer ve önce onu kör edip sonra başını keser.
Basat'ın Tepegöz'ü öldürdüğü hikâye, Homeros'un Odysseia'da anlattığı kiklop öyküsünden alıntılar içermektedir.
Oğuzlar arasındaki iç savaşın anlatıldığı bir başka Dede Korkut hikâyesinde ise Basat'ın adı bir yerde geçer. Aruz Koca tarafından yaralanan Bamsı Beyrek, Basat'ın gelip de evini ocağını yağmalamasından korkmaktadır.
Ayrıca bakınız
