Ankara Olgunlaşma Enstitüsü (Kız Teknik Öğretim Şerife Uludağlı Olgunlaşma Enstitüsü), iki yıllık eğitim veren, döner sermayeli yaygın eğitim kurumu olarak Ankara'da 1958 yılında açılmış bir okuldur.
Kurulduğu dönemde genç kadınlara mesleki eğitim sağlamada başta gelen kurumlardan birisi idi. Türk el sanatlarını araştırıp geliştirmeyi, genç kuşaklara aktarmayı amaçlayan Ankara Olgunlaşma Enstitüsü, kuruluşundan itibaren devlet büyüklerinin eşlerini giydirmiş ve Türk modasına öncülük eden bir okul olmuştur.
1 Kasım 1958 tarihinde Maltepe'de Erkek Sanat Enstitüsü olarak kullanılan bir apartman katında üç biçki dikiş, birer fantezi ve renkli nakış atölyeleri ile Türk işleri, sırma, moda, çiçek ve resim atölyesi olarak öğretime başladı.
Okul kurulduğu dönemde Ankara'daki İsmet Paşa Kız Enstitüsü’nden devredilen sermaye, müşteri ve bilgi birikiminden yararlandı.[1] Enstitünün kurucu müdürü; daha önce uzun zaman İsmet Paşa ve Kız Teknik Öğretmen Okulu'nda idarecilik yapan Şerife Uludağlı’dır. Uludağlı, 1975 yılına kadar Ankara Olgunlaşma Enstitüsü'nde müdürlük görevini sürdü.
Okul, kuruluşundan kısa bir süre sonra Kızılay'daki Sakarya Caddesi üzerinde bulunan Ersen Apartmanı'nda faaliyetlerine devam etti. Çevrenin ihtiyacı nedeniyle okul bünyesinde dikiş, nakış, moda, resim ve yemek dallarında Akşam Sanat Okulu açıldı.[2] 1959- 1960 döneminde Enstitü bünyesinde İsviçreli bir uzmanın nezaretinde bir konfeksiyon atölyesi kuruldu ve başlangıçta 110 olan öğrenci sayısı 200'e çıktı.[1]
Okula ilk yıllarda Kız Enstitüleri ve Akşam Kız Sanat Okulları mezunları alınmıştı; daha sonra kız meslek liseleri ile klasik liselerden mezunu kız öğrenciler kabul edilmeye başlandı. Klasik liselerden gelen öğrenciler bir -iki ay süreli uygulamalı eğitim ile sanat dalına aşina kız meslek lisesi öğrencileri ile aynı seviyeye getirilmekteydi.[1]
Faaliyetleri genişleyen Enstitü, Radyo Evi yakınındaki İsviçreli mimar Ernst Egli tarafından İsmet Paşa Kız Enstitüsü ile bütünlük içinde modern bir okul binası olarak inşa edilen dört katlı yapının bir bölümüne 1962 yılında yerleşti ve zamanla binanın tümünü kullanır hale geldi.[2]
Maltepe binasında eğitim-öğretim yaptığı dönemlerde, enstitünün defileleri Ankara Palas'ta gerçekleştirildi. Mevcut binasına taşındıktan sonra, seçkin gruplara okulun üst katında yer alan defile salonunda defileler düzenlendi.
Enstitünün ilk müşterileri, dönemin protokolünün önde gelen kişilerinin eşleri idi. Emel Korutürk, Mevhibe İnönü, Atıfet Sunay, Nazmiye Demirel, Emine Çağlayangil ile Türkiye'yi ziyarete gelen Sophia Loren, Carlo Ponti, İngiltere Kraliçesi Elizabeth, İran Kraliçesi Farah Diba, Prenses Süreyya, Japonya prensesi, Dönemin Fransız cumhurbaşkanının eşi enstitünün müşterileri olmuşlardır. Yurt içi ve yurtdışından gelen resmi konukların eşlerinin protokol çerçevesinde Enstitü’yü ziyaret etmeleri, Ankara Olgunlaşma Enstitüsü'nün bu kişilerden sipariş almasında önemli bir etkendir.
Türk kültürünü dünyaya tanıtma misyonu edinen okul, ürettiği giysilerde Türk kültürüne ait nakış, boyama ve süsleme tekniklerini kullanır. Ürettiği ürünler, geliştirdiği projeler, yapılan yurt içi ve yurt dışı defileler ile Türk işlemelerinin dünyaya tanıtılması misyonunu gerçekleştirir.
1980 yılında Enstitü bünyesinde etnografik eserlerin sergilendiği, "protokol müzesi" olarak bilinen ve genellikle diplomatlara, özel gruplara enstitüden alınan özel izin ile hizmet veren bir müze açıldı.[3]
Enstitüde 1982'de makine nakışları bölümü, 1984-1985 öğrenim yılında seramik bölümü, 1991-1992 öğrenim yılında ise moda tasarımı bölümü açıldı. 1986'da taş bebek atölyesi, sedefkârlığı canlandırmak amacıla 1995'te bir takı tasarımı atölyesi kuruldu.[2]
Ankara Olgunlaşma Enstitüsü’nde 1996-1997 öğretim yılında Kız Meslek Lisesi; 2001-2002 öğretim yılında Anadolu Kız Meslek Lisesi açıldı. 1997 yılında enstitüde Araştırma ile Tanıtım ve Pazarlama bölümleri açıldı. Bölümler, 2000’li yıllardan itibaren ya farklı bir isim altında ya da farklı bölümlerin altında işleyişlerine devam ettiler. 2014-2015 öğretim yılından itibaren Enstitüde 2 bölüm, 8 alan ve 6 dal programı ve 19 atölye mevcuttur.[2]
Enstitünün adı da tarihi bounca birkaç defa değişmiştir. 1994'te "KTÖ Şerife Uludağlı Olgulaşma Enstitüsü"; 2002 tarihinde ise “KTÖ Ankara Olgunlaşma Enstitüsü ve Anadolu Kız Meslek ve Kız Meslek Lisesi adını aldı. Ancak resmî yazışmalar dışında “Ankara Olgunlaşma Enstitüsü” adı kullanılmaya devam etti. 2006 yılı sonundan itibaren yeniden yeniden okulun resmî adı yeniden “Ankara Olgunlaşma Enstitüsü” oldu.[2]
100. Yıl KTÖ Müzesi
Enstitü bünyesinde, Atatürk'ün doğumunun 100. yılı nedeniyle 24 Kasım 1981 tarihinde Öğretmenler Günü'nde 100. Yıl KTÖ Müzesi açılmıştır. Müzede, geç Osmanlı dönemine ait 1008 etnografik eser sergilenir.[3]
Denetimi Etnografya Müzesine bağlı olan bu müze, yurt dışından gelen devlet konuklarının ziyaretine açıktır; halkın ziyaretine açık değildir.[3]
Müze koleksiyonunda cam, ahşap, bakır, gümüş eşyalar, giysiler, peşkir ve yağlıklar, keseler, oyalar, kumaş ve çorap örnekleri, takılar vardır. Eserlerin bir kısmı, 1980'de İstanbul Olgunlaşma Enstitüsü’nden nakledilmiş, bir kısmı ise Ankara Olgunlaşma Enstitüsü'ne ait eserleridir.
Kız Enstitüsülerinin bünyesinde müze kurulması ilk defa 1958'de Afet inan tarafından önerilmiştir.[1] Onun fikri, kız enstitülerinin, kuruluş yıllarından itibaren her yılın seçilmiş en güzel eserlerini toplayarak "Enstitü Müzesi" kurulması ve enstitülere bulundukları bölgenin etnografik eşyalarının toplattırılarak bölge etnografik müzelerinin kurulmasına destek olunması idi.
Ankara Olgunlaşma Enstitüsü'ndeki müzenin kuruluşu, Beyoğlu Olgunlaşma Enstitüsü müdürü Refia Övünç'ün kendi kişisel merak ile topladığı antika eserleri çalıştığı okulda toplaması ve bu arşivi bakanlık yetkililerinin görmesi ile gerçekleşti.[3] Stratejik önemi nedeniyle müzenin Ankara'da kurulmasına karar verildi ve Beyoğlu Olgunlaşma Enstitüsünden getirilen eserler, Ankara Olgunlaşma Enstitüsü’nde oluşturulan 100.Yıl KTÖ Müzesi envanterlerine devredildi.
Enstitü müdürleri
Enstitüde 2024'e kadar 12 müdür görev yaptı. En uzun süre bu görevde kalan kişi 17 yılla Şerife Uludağlı'dır. Enstitünün ilk ve tek erkek yöneticisi, 2016-2023 arasında görev yapan Arif Şenel'dir.[4]
