Bu değişiklikteki içerik İngilizce Vikipedi'de yer alan [[:en:2021 Taliban offensive]] sayfasından çevrilmiştir, atıf için sayfanın tarihine bakınız.
{{Çevrilmiş sayfa|en|2021 Taliban offensive}}
|frameless|upright=1]]Üst: 1 Mayıs'ta Afganistan'ın bölgesel haritası Alt: Afganistan'ın güncel toprak haritası
Kesin Taliban zaferi; Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin yıkılışı
2021 Taliban saldırısı, Taliban ve müttefik militan grupların Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs 2021'de başlayan ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü ile biten büyük bir saldırıydı. Saldırı sonucunda Taliban ülkeyi ele geçirdi ve Afganistan İslam Emirliği'ni kurdu.[13]
Taarruzun ilk üç ayında Taliban kırsal kesimde önemli ilerlemeler kaydetti ve kontrol ettiği ilçelerin sayısını 73'ten 223'e çıkardı.[14] 6 Ağustos'ta Taliban, Afganistan'ın eyalet başkentlerine bir saldırı başlattı, şehirlerin çoğu savaşmadan teslim oldu. Bu saldırılar sonucunda Taliban, Bazarek hariç tüm Afgan eyalet başkentlerini ele geçirdi.[15] 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı[16] ve Taliban Afganistan'ın başkenti Kabil'i ele geçirdi; böylece Afganistan İslam Cumhuriyeti hükûmeti düştü.[17]
Taliban'ın Afganistan'ı tamamen ele geçirmesi Amerika Birleşik Devletleri,[18] Birleşik Krallık,[19] Almanya[20] ve Rusya[21] dahil birçok hükûmeti şaşırttı.
Eylül 2020'de, 400'ü cinayet gibi büyük suçlardan sanık veya hüküm giymiş 5.000'den fazla Taliban mahkûmu, ABD ile Taliban arasındaki Doha Anlaşmasının bir parçası olarak Afgan hükûmeti tarafından serbest bırakıldı.[22] Afganistan Ulusal Güvenlik Konseyi'ne göre, serbest bırakılan mahkûmların çoğu savaş alanına geri döndü ve Taliban'ın elini güçlendirdi.[23]
Mayıs ayında Taliban, Maidan Vardak Eyaletindeki Nirkh ve Jalrez bölgeleri de dahil olmak üzere 15 ilçeyi Afgan hükûmetinden ele geçirdi.[24][25][26][27] Ele geçirilen yerler arasında Afganistan'ın en büyük ikinci barajı olan Kandehar eyaletindeki Dahla Barajı da vardı.[28]
Ay boyunca, 405 Afgan Ulusal Güvenlik Gücü (ANSF) askeri ve 260 sivil çatışmalarda öldürülürken, Afgan Savunma Bakanlığı 2.146 Taliban savaşçısını öldürdüğünü iddia etti.[29][30] Mayıs ayı sonunda Portekiz, Slovenya, İspanya ve İsveç kuvvetlerini Afganistan'dan tamamen çekmişti.[31]
Haziran ayında Taliban, Afgan hükûmetinden 69 ilçeyi ele geçirdi ve Kunduz ile Puli Khumri şehirlerine girdi.[24][32][33][34] Bu sırada Mezar-ı Şerif şehri Taliban tarafından kuşatıldı.[35] Taliban tarafından ele geçirilen yerler arasında Afganistan'ın Tacikistan ile olan ana sınır kapısı ve Afganistan'ın başkenti Kabil'in kapısı olarak adlandırılan Maidan Wardak eyaletindeki Saydabad bölgesi de vardı.[36][37] Ekipman açısından Taliban, Afgan güvenlik güçlerinden 700 kamyon ile Humvee'nin yanı sıra düzinelerce zırhlı araç ve topçu sistemini ele geçirdi.[38]
16 Haziran'da Taliban militanları Devlatabad kasabasında teslim olan 22 Afgan Ordusu komandosunu infaz etti. Görgü tanıkları, infazı gerçekleştiren Taliban militanlarının kendi aralarında konuştukları dilin yabancı olduğunu ve savaşçıların bölgeden olmadığını belirtti.[39]
19 Haziran'da Afgan Ordusu genelkurmay başkanı, savunma ve içişleri bakanlarının yerini Cumhurbaşkanı Eşref Gani Ahmedzay aldı.[40]
Ay boyunca, 703 Afgan Ulusal Güvenlik Gücü ve 208 sivil, Taliban ile çatışmalar sırasında öldürülürken, Afgan Savunma Bakanlığı 1.535 Taliban savaşçısının öldürüldüğünü iddia etti.[10][41] Haziran ayı sonuna kadar, Birleşik Krallık, Türkiye ve ABD dışındaki tüm Kararlı Destek Misyonu üyesi ülkeler askerlerini geri çekmişti.
22 Haziran'da Taliban, Afganistan'ın Tacikistan'la ana sınır kapısı olan Shir Khan Bandar'ı ele geçirdi ve 24 saat içinde 13 ilçe onların eline geçti.[42] Aynı gün Taliban güçleri Belh'in kontrolünü ele geçirdi ve Belh Eyaletinin başkenti Mezar-ı Şerif'i kuşattı.[43]
25 Haziran'da Taliban, Kabil'in kuzeyindeki Pervan Eyaletinde Şinvari ve Gurbend ilçesi'nin kontrolünü ele geçirdi.[44] Aynı gün NBC News, Taliban'ın "ilerlemelerinin hızına şaşırdığını ve ABD ile ters düşmemek için bazı hedefleri ele geçirmekten kaçındığını" bildirdi.[45]
27 Haziran'da, Çaki Vardak ve Saydabad ilçesi, en az 50 Afgan askerinin teslim olmasının ardından Taliban'ın eline geçti.[46] ToloNews, son iki ayda 108 ilçenin Taliban'ın eline geçtiğini ve Afgan ordusunun sadece 10'unu geri aldığını bildirdi.[47]
29 Haziran'da Taliban, Gazne'ye bir saldırı başlattı ve şehir içinde şiddetli çatışmalara neden oldu.[48]
Ay boyunca, 335 Afgan Ulusal Güvenlik Gücü ve 189 sivil, Taliban ile çatışmalar sırasında öldürülürken, Afgan Savunma Bakanlığı ayın başından bu yana 3.159 Taliban savaşçısının öldürüldüğünü iddia etti.[10][41] CSTO elçisine göre, yaklaşık 1.500 Afgan askeri Tacikistan'a kaçtı.[12]
Temmuz ayında Taliban, Afgan hükûmetinden 64 ilçeyi ele geçirdi ve sırasıyla Afganistan'ın ikinci ve üçüncü büyük şehirleri olan Kandehar ve Herat'a girdi.[49][50]
2 Temmuz'da Almanya ve İtalya birliklerini Afganistan'dan geri çekti ve ABD birlikleri Bagram Hava Üssü'nü terk ederek Afgan Silahlı Kuvvetlerine teslim etti.[51] Üssün terk edilişinden itibaren, ABD'nin Taliban'a yönelik hava saldırıları, Afganistan'ın dışından, Katar'daki El Udeid Hava Üssü'nden ve Basra Körfezi'ndeki ABD Donanması görev grubundan yönetildi ve savaş uçaklarının hedeflerine ulaşmak için birkaç saat seyahat etmesini gerektirdi. ABD'li bir savunma yetkilisine göre, 2 Temmuz'dan bu yana düzenlenen hava saldırıları her gün yalnızca "bir avuç" oldu.[52][53]
Temmuz ayının ilk hafta sonu, yüzlerce silahlı kadın, Afganistan'ın kuzey ve orta kesimlerinde sokaklara dökülerek, en büyüğü Gur eyaletinin başkenti Çagçaran'da olmak üzere Taliban saldırısına karşı gösteriler düzenledi. Eyalet valisi Abdulzahir Faizzada, The Guardian'a verdiği bir röportajda, bazıları yakın zamanda Taliban'dan kaçan birçok Afgan kadının kendilerini savunmak için ateşli silah kullanmayı öğrendiğini, bazılarının ise şimdiden Taliban'la savaştığını bildirdi. Taliban sözcüsü Zabiullah Mücahid, haberleri "propaganda" olarak nitelendirdi ve "kadınlar bize karşı asla silahlanmaz" dedi.[54] Hafta sonu, Taliban, Pakistan sınırına yakın Kuner Eyaletinde Afgan Ordusuna ait dokuz sınır karakolunu ele geçirdi, bu sırada Afgan Ordusu'ndan 39 personel Taliban'a teslim olurken, 31 kişi Pakistan'a kaçtı.[55]
5 Temmuz'da Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, savaşın Tacikistan'a yayılmasını önlemek için Afganistan-Tacikistan sınırına 20.000 askerin konuşlandırıldığını duyurdu. 9 Temmuz'da Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü, Rusya Federasyonu'nun Tacikistan'a yardım etmek için sınıra 7.000 askerde kendilerinin konuşlandıracağını duyurdu.[56][57] 7 Temmuz'da hükûmet yanlısı güçler, Taliban'ın Kale-i Nev şehrini ele geçirme girişimini bozguna uğrattı.[58] 8 Temmuz'da Taliban, Herat Eyaletindeki stratejik açıdan önemli Karuk İlçesini ele geçirdi.[59]
15 Ağustos 2021 tarihinde Taliban Kabil’i ele geçirdiğini duyurdu. Cumhurbaşkanı Gani ülkeyi terk etti.