ไตรเทอร์พีน

โครงสร้างของสควอลีน

โครงสร้างของโฮเพน

ไตรเทอร์พีน (อังกฤษ: triterpene) เป็นสารประกอบไฮโดรคาร์บอนที่ประกอบด้วยเทอร์พีน 3 หน่วยหรือไอโซพีน 6 หน่วย มีสูตรโมเลกุลคือ C₃₀H₄₈ ไตรเทอร์พีนมีโครงสร้างที่แตกต่างกันกว่า 200 แบบ^[1] โดยแบ่งได้ตามจำนวนวงแหวน ตัวอย่างในตาราง:

จำนวนวงแหวน	ตัวอย่าง
0	สควอลีน
1
2	พอลิพอดะเททระอีน
3	แมลาบาริเคน
4	แลโนสเทน
5	โฮเพน
6	โอลีนเนน

ไตรเทอร์พีนอยด์

โครงสร้างของคอเลสเตอรอล

ไตรเทอร์พีนอยด์ (triterpenoid) เป็นสารประกอบไฮโดรคาร์บอนเช่นเดียวกับไตรเทอร์พีน แต่จับกับหมู่ฟังก์ชัน บางครั้งสองคำนี้ใช้แทนกันได้ ไตรเทอร์พีนอยด์เป็นสารที่มีคุณค่าทางเคมีและเภสัชวิทยา

สเตอรอยด์

สเตอรอยด์มีแกนเป็นคิวเคอร์บิเทน ซึ่งเป็นสารกลุ่มไตรเทอร์พีนกลุ่มหนึ่ง สเตอรอยด์มีหน้าที่สำคัญสองอย่างในร่างกายคือ เป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์และส่งสัญญาณให้ตัวรับฮอร์โมนสเตอรอยด์ทำงาน สเตอรอยด์สามารถแบ่งออกเป็นสองกลุ่มที่สำคัญคือ สเตอรอลและคิวเคอร์บิทาซิน

ไตรเทอร์พีนอยด์ซาโปนิน

ไตรเทอร์พีนอยด์ซาโปนินเป็นสารไตรเทอร์พีนที่จับกับซาโปนิน พืชผลิตสารนี้เพื่อใช้ป้องกันตนเอง^[2] สารไตรเทอร์พีนอยด์ซาโปนินที่สำคัญได้แก่ จินเซนโนไซด์^[3] อีลิวเทอโรไซด์

อ้างอิง

1. Xu, Ran; Fazio, Gia C.; Matsuda, Seiichi P.T. (February 2004). "On the origins of triterpenoid skeletal diversity". Phytochemistry. 65 (3): 261–291. doi:10.1016/j.phytochem.2003.11.014.
2. Augustin, Jörg M.; Kuzina, Vera; Andersen, Sven B.; Bak, Søren (April 2011). "Molecular activities, biosynthesis and evolution of triterpenoid saponins". Phytochemistry. 72 (6): 435–457. doi:10.1016/j.phytochem.2011.01.015.
3. Attele, Anoja S; Wu, Ji An; Yuan, Chun-Su (December 1999). "Ginseng pharmacology". Biochemical Pharmacology. 58 (11): 1685–1693. doi:10.1016/S0006-2952(99)00212-9.

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ไตรเทอร์พีน