ไชยา มิตรชัย หรือชื่อจริงว่า เสมา สมบูรณ์ ชื่อเล่น เอ เป็นนักแสดงลิเกชาวไทย ซึ่งต่อมาได้เป็นนักร้องและนักแสดง
ประวัติ
ไชยา เกิดเมื่อวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2517 ที่อำเภอวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทอง มีบ้านเกิดอยู่หลังสถานีรถไฟอยุธยา เป็นบุตรของสมศักดิ์ ใจกว้าง กับวงเดือน สมบูรณ์ มีน้องสาวหนึ่งคน คือ แอน มิตรชัย กับน้องชายอีกหนึ่งคน คือ มิตร มิตรชัย เป็นนักแสดงลิเกด้วยกันทั้งสามพี่น้อง
การศึกษา
ไชยาจบการศึกษาระดับอนุบาลจากโรงเรียนอรุณประเสริฐ จังหวัดพระนครศรีอยุธยาก่อนจะมาต่อชั้นประถมที่โรงเรียนวัดรัตนชัย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่โรงเรียนวัดไชยมงคล จังหวัดอ่างทอง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่โรงเรียนไทยรัฐวิทยา 6 ที่วัดสระแก้ว ชั้นมัธยมต้นที่โรงเรียนบางเสด็จวิทยาคม วัดสระแก้ว ชั้นมัธยมปลายที่โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย จนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ก็ลาออกมาเรียนต่อหลักสูตรการศึกษานอกโรงเรียนจนได้วุฒิมัธยมปลาย และปริญญาตรีจากคณะรัฐศาสตร์ ภาคพิเศษ มหาวิทยาลัยรามคำแหง พ.ศ. 2564 ได้รับพระราชทานปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชา พระพุทธศาสนา จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
เข้าสู่วงการ
ครอบครัวไชยา มิตรชัย ทั้งพ่อแม่ปู่ย่าและตายาย ต่างก็เกี่ยวข้องกับวงการลิเกทั้งสิ้น โดยทั้งพ่อและแม่เป็นถึงพระเอกนางเอกลิเก แต่ครอบครัวมีฐานะยากจน เมื่ออายุได้ 4–5 ขวบก็ตามพ่อแม่ไปโรงลิเกบ้างแล้ว แต่เพราะความยากจน พ่อแม่จึงได้นำลูกชายไปฝากไว้กับหลวงพ่อฉบับ ขันติโก เจ้าอาวาสวัดสระแก้ว อำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง โดยในช่วงนั้น วัดแห่งนี้ดูแลเด็กกำพร้าและเด็กยากจนมากถึงราว 2 พันคน ขณะที่ตัวพ่อเองก็สมัครเป็นครูฝึกลิเกให้กับเด็กที่อยู่ที่นี่ ซึ่งตอนนั้นก็มีคณะลิเกเด็กอยู่หลายคณะ โดยทุกคณะต่างก็ใช้ชื่อเดียวกันหมดว่า "ลิเกเด็กกำพร้า วัดสระแก้ว" เมื่อโด่งดังขึ้นมาในภายหลัง หลายคนก็เลยคิดว่า ไชยา มิตรชัย เป็นกำพร้า ขณะที่ในความเป็นจริงโครงการรับเลี้ยงเด็กด้อยโอกาสของทางวัด มีชื่อเต็มว่า "เด็กกำพร้าและเด็กยากจนวัดสระแก้ว" แต่เมื่อจะขึ้นป้ายคณะลิเก มีการตัดทอนชื่อให้สั้นลงเพื่อการสะดวกในการเขียนป้าย
นายสมศักดิ์ ใช้เวลารวบรวมและฝึกลิเกให้เด็กที่วัดแห่งนี้อยู่ 3 เดือน ก็นำไปแสดงให้หลวงพ่อพิจารณาว่าสมควรออกงานในฐานะลิเกของทางวัดได้หรือไม่ ซึ่งก็ปรากฏว่าผ่านได้ไม่ยาก และหนึ่งในสมาชิกคณะลิเกเด็กนี้ก็มีไชยา มิตรชัย ซึ่งตอนนั้นเรียนอยู่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และอายุแค่ 10 ขวบรวมอยู่ด้วย พร้อมกันนั้นก็ได้ตั้งชื่อลูกชายสำหรับใช้ในการแสดงว่า ไชยา มิตรชัย ซึ่งเป็นการเอาชื่อของ มิตร ชัยบัญชา กับ ไชยา สุริยัน สองพระเอกภาพยนตร์ชื่อดังของฟ้าเมืองไทยมาผสมกัน
ไชยา มิตรชัย ออกแสดงครั้งแรกที่ตลาดพระโขนง และประสบความสำเร็จ คณะถูกจองมาเล่น 9 คืน แต่มีเรื่องที่เตรียมไว้เล่นแค่ 2 เรื่อง และถึงแม้จะเล่นซ้ำในงานเดียวกัน คณะลิเกเด็กของไชยา มิตรชัยก็ยังคงได้รับความนิยมอย่างมากเช่นเดิม ทั้งยังได้รับการติดต่อให้คณะไปเล่นที่พระประแดงด้วยในช่วงนั้น ทำให้ครั้งนั้น คณะลิเกได้เงินที่ประชาชนบริจาคกลับวัดเกือบล้านบาท โดยส่วนตัว ไชยา มิตรชัย ก็ได้รับรางวัลจากผู้ชมมาเกือบแสนบาท และนับตั้งแต่นั้นคณะลิเกเด็กของวัดสระแก้วที่มีพระเอกตัวเล็กๆชื่อไชยา มิตรชัย ก็เป็นลิเกชูโรง และหารายได้ และสิ่งของบริจาคเข้าวัดอีกหลายปี
ช่วงที่เรียนอยู่ชั้นมัธยมต้น ดาราในละครจักร ๆ วงศ์ ๆ คนหนึ่งมาถ่ายละครแถว ๆ วัดสระแก้ว และเห็นว่าวัดมีเด็กมาก จึงแนะนำสุริยา ชินพันธุ์ ให้ลองมาคัดเอาเด็กที่วัดไปเล่นละคร และไชยา มิตรชัยก็เป็นผู้ที่ถูกคัดเลือกไปเล่นเป็นพระเอกในละครเรื่องแรกในชีวิตชื่อ "เจ้าชายน้อย" ตามด้วย "พยัคฆ์สองแผ่นดิน" ก่อนที่จะหยุดงานละครไป 5 ปี เนื่องจากหลวงพ่อฉบับเห็นว่าไชยา มิตรชัย ทำงานมากเกินไป
ในช่วงที่ถ่ายละครเรื่องแรกที่ชลบุรี คณะลิเกของไชยา มิตรชัย ไปเปิดการแสดงที่พัทยา และที่นี่เองที่สุริยา ชินพันธุ์ ได้มาดูไชยา มิตรชัย เปิดการแสดงลิเก และได้ยินน้ำเสียงของเขา จึงพาเข้าห้องบันทึกเสียง โดยผลงานเพลงชุดแรกที่ชื่อ "เด็กกำพร้า" ของไชยา มิตรชัย เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับชีวิตเด็กกำพร้าวัดสระแก้ว และเทปคาสเส็ตที่ผลิตออกมาไม่ได้ถูกนำออกจำหน่าย แต่นำมาแจกญาติโยมที่มาบริจาคช่วยวัด แต่เพลงชุดนี้ก็โด่งดังมากในหมู่บรรดาญาติโยมทั่วสารทิศ และบางคนก็ควักเงินบริจาคเพิ่มให้กับวัดเมื่อได้รับเทปชุดนี้ ดังนั้นจึงมีการทำเทปตามออกมาอีกหลายชุด แต่ไชยา มิตรชัย มาโด่งดังอย่างเป็นเรื่องเป็นราว หลังจากที่ออกผลงานเพลงชุด "กระทงหลงทาง" ที่มีการโปรโมตในหมู่ประชาชนทั่วไป
หลังหลวงพ่อฉบับมรณภาพในปี พ.ศ. 2531 ไชยา มิตรชัย ที่รักและเคารพหลวงพ่ออย่างมาก ประกอบกับการมีงานล้นตัว และการที่ได้ย้ายมาพักที่บ้านพักของพ่อและแม่ ก็จึงห่าง ๆ จากวัดมาเล็กน้อย ก็จึงตัดสินใจแยกคณะลิเกออกมา และไม่ได้ใช้ชื่อวัดอีกต่อไป
ชีวิตส่วนตัว
ไชยาแต่งงานกับคุณ กัญจน์ลดากร น้อยวัฒน์ (ชื่อเดิม: พจนา) ผู้จัดการส่วนตัวและปัจจุบันทั้งสองอยู่ด้วยกันตลอด และมีลูกด้วยกัน 2 คน คือ ศรันฉัตร์ สมบูรณ์ และ ชุติพันธ์ สมบูรณ์
ผลงาน
ละครโทรทัศน์
เพลง
- กำพร้าอาวรณ์
- เทปการกุศล
- เจ้าบ่าวสมมุติ
- กระท่อมสาวเมิน
- ผัวนอกบัญชี
- หลงรักดอกฟ้า
- ริมไกรราศ
- สวยที่สุด
- มันๆ เค็มๆ
- หมูหนีมีแต่ผัก
- เทพีชายคลอง
- ต้อนไว้ไปบ้านเรา
- กระทงหลงทาง
- ลูกถูกลืม
- เพลงรักจากไชยา
- ไชยาลาบวช
- สัญญา 2 ปี
- กระทงถึงฝั่ง
- หมู หมู หมู
- ไม่ธรรมดา
- ฝนพรำที่ลำนารายณ์
อัลบั้ม
| ปี
|
อัลบั้ม
|
ศิลปินร่วม
|
หมายเหตุ
|
| 2535
|
กระท่อมสาวเมิน
|
-
|
|
| 2536
|
ริมไกรลาศ
|
-
|
|
| 2537
|
ผัวนอกบัญชี
|
แอน มิตรชัย
|
ในปกเทปจะใช้ชื่อว่า "จริยา ใจกว้าง" โดยแอนนั้นเป็นน้องสาวแท้ ๆ ของไชยา ก่อนจะออกอัลบั้มเดี่ยวชุดแรก
|
| 2538
|
ต้อนไว้ไปบ้านเรา
|
-
|
|
| 2539
|
หมูหนีมีแต่ผัก
|
-
|
|
| 2540
|
ไม่ธรรมดา
|
-
|
|
| 2541
|
ลูกที่ถูกลืม
|
-
|
เป็นอัลบั้มพิเศษ และในเพลง "ลูกที่ถูกลืม" ถูกนำไปใช้เป็นเพลงประกอบละครพื้นบ้านในชื่อเดียวกัน ที่ไชยาแสดงนำ
|
| 2542
|
สัญญา 2 ปี
|
-
|
|
| 2544
|
กระทงถึงฝั่ง
|
-
|
|
| 2546
|
หมู หมู หมู
|
-
|
|
เพลงประกอบละคร
- เพลงประกอบละคร วงษ์สวรรค์
- เพลงประกอบละคร เทพบุตรขนตางอน
- อยากบอกรักเธอ
- ขอเกี่ยวแล้วกัน
- อ้อมแขนคนธรรมดา
- สายไปหรือเปล่า
- ไม่กล้าอีกแล้ว
- ขอให้บอก
- สักวันคงเข้าใจ
- ไม่รู้ฟ้าเมตตาหรือเปล่า
- ทำดีไม่ได้ดี
- บ้านทุ่งหรรษา
- ใจพี่ยังมีรัก
- เพลงประกอบละคร ผู้ใหญ่เห็ด Vs กำนันหอย
- อยากนอนกอดใครสักคน
- เกี่ยวข้าวเกี่ยวรัก
- สวรรค์ติดดิน
- เอ้อระเหย ลอยชาย
- หลบหน้ามาน้อยใจ
- กริ๊งๆ
- วัดกันด้วยอะไร
- หัวใจหล่นหาย ร้องคู่กับ ตั๊กแตน ชลดา
- รักพอเพียง
- หัวบันไดไม่แห้ง Vol. 1
- เพลงประกอบละคร พ่อมาลัยริมทาง
- เพลงประกอบละคร เทพบุตรชุดวิน
- เพลงประกอบละคร ผมไม่อยากเป็นสายลับ
- เพลงประกอบละคร แม่ค้า
- เพลงประกอบละคร สัญญาเมื่อสายัณห์
- เพลงประกอบละคร เพลงรักข้ามคลอง
- เพลงประกอบละคร เพลงลำเพลงรัก
ลิเก
- ผู้ชนะสิบทิศ ตอน ลูกร่วมนม
- แก้วหน้าม้า
- สุดแค้น แสนรัก
- แมสอดสะอื่น
- สุดทางรัก
- ลูกในโรงช้าง (Recommend)
- 3 เกลอเจอรัก
- พันท้ายนรสิงห์
- รอขันหมาก
- ฝายหลวง ตอน 1&2 (shoot @STUDIO บ้าน 400)
- แม่นาคพระโขนง ตอน 1&2 (Eng Sub) (shoot @STUDIO บ้าน 400)
- สายเกินแก้
- จอมใจชัยกานต์
- หยดเลือดชายสไบ
- ใครฆ่ามหาราช
- ขุนช้างขุนแผน
- อีสาวสุพรรณ
- Happy Birthday Live Concert Vol.1 (A)
- Happy Birthday Live Concert Vol.2 (Ann)
- พระอภัยมณี ตอนที่ 1+2 (N'Mit) (Eng Sub)
- กำพร้าร้องไห้ (ตอนเด็ก) (รางวัลชนะเลิศ ลิเกประชัน 6 คณะ)
- สี่ดาบปราบไพรี
- อโศกมหาราช
- ลิขิตฟ้า
- สามพี่น้อง
- ลูกที่ถูกลืม
- เรือล่มในหนอง
- ศกุนตลา
- ทั้งรักทั้งแค้น
- พี่เลี้ยง
- ลูกเชลย
กรรมการ
พิธีกร
ภาพยนตร์
เกียรติยศ
- ได้รับพระราชทานปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาพระพุทธศาสนา จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
- รางวัลพระพิฆเนศทองคำ จากเพลง คอยนางที่อ่างทอง
- รางวัลเมขลาทองคำ จากละคร ลูกที่ถูกลืม
- รางวัลเมขลาทองคำ จากละคร แก้วหน้าม้า
- รางวัลศิลปินดีเด่นประเภทส่งเสริมพรพะพุทธศาสนา จากพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี ฯ
- รางวัลศิลปินไทยใส่ใจ ภาษาอังกฤษ จากรมว.สาธารณสุข นางสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์
- รางวัลศิลปินต้านยาเสพติด
- รางวัลศิลปินลูกทุงชายฮอตแห่งปี จาก TV INSIDE HOT AWARDS ครั้งที่ 2 (2553)
อ้างอิง
- หนังสือ “ ลิเก...ชีวิต ไชยา มิตรชัย เรื่องโดย ไชยา มิตรชัย เรียบเรียงโดย รัชนี เที่ยงธรรมตีพิมพ์เมื่อ พฤษภาคม 2549
แหล่งข้อมูลอื่น
- เครือข่ายสังคม
