รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์

รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์
สวีเดน: Nobelpriset i fysik
รางวัลสำหรับ	ผลงานที่โดดเด่นสำหรับมนุษยชาติในด้านฟิสิกส์
วันที่	10 ธันวาคม 1901; 123 ปีก่อน (1901-12-10)
ที่ตั้ง	สต็อกโฮล์ม
ประเทศ	ประเทศสวีเดน
จัดโดย	ราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน
รางวัล	11 ล้านครูนาสวีเดน (2024)[1]
รางวัลแรก	1901
ผู้รับรางวัล	จอห์น ฮอปฟีลด์ และเจฟฟรีย์ ฮินตัน (2024)
รางวัลมากที่สุด	จอห์น บาร์ดีน (2)
เว็บไซต์	nobelprize.org

รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ (สวีเดน: Nobelpriset i fysik, อังกฤษ: Nobel Prize in Physics) เป็นรางวัลโนเบลหนึ่งใน 5 สาขา ริเริ่มโดยอัลเฟรด โนเบล ตั้งแต่ ค.ศ. 1895 โดยราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์สวีเดน ประเทศสวีเดน เป็นผู้คัดเลือกผู้รับรางวัล ซึ่งมีผลงานวิจัยด้านฟิสิกส์อย่างโดดเด่น มีพิธีมอบเป็นครั้งแรก เมื่อ ค.ศ. 1901 พิธีมอบรางวัลมีขึ้นในวันที่ 10 ธันวาคมของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันเสียชีวิตของโนเบล

รายนามผู้ได้รับรางวัล

พ.ศ. 2444 – 2468 (ค.ศ. 1901 – 1925)

ปี พ.ศ.(ค.ศ.)	ภาพ	ชื่อ	ประเทศ [2]	หัวข้อ
2444 (1901)		วิลเฮล์ม คอนราด เรินต์เกน (Wilhelm Röntgen)	เยอรมนี​	สำหรับการค้นพบรังสีเอกซ์
2445 (1902)		แฮ็นดริก โลเรินตส์ (Hendrik Antoon Lorentz)	เนเธอร์แลนด์	"ให้ไว้เพื่อความระลึกถึงผลงานอันเลิศที่พวกเขาได้ฝากไว้ ด้วยการทดลองต่างๆ เกี่ยวกับผลของสภาพแม่เหล็กต่อปรากฏการณ์การแผ่รังสี" ดูเพิ่มเติม ผลกระทบเซมาน
		ปีเตอร์ เซมัน (Pieter Zeeman)
2446 (1903)		อ็องตวน อ็องรี เบ็กแรล (Antoine Henri Becquerel)	ฝรั่งเศส	"ในการระลึกถึงผลงานอันเยี่ยมที่เขาได้ทำไว้โดยการค้นพบกัมมันตภาพรังสีที่เกิดขึ้นเอง (spontaneous radioactivity)"
		ปิแยร์ กูรี (Pierre Curie)	ฝรั่งเศส	"ในการระลึกถึงผลงานอันเยี่ยมที่พวกเขาได้ให้ไว้โดยงานวิจัยที่พวกเขาทำร่วมกันเกี่ยวกับ ปรากฏการณ์การแผ่รังสี ที่ค้นพบโดยศาสตราจารย์ อองรี เบ็กเกอเรล"
		มารี กูรี (Marie Skłodowska-Curie)	โปแลนด์
2447 (1904)		จอห์น วิลเลียม สตรัทท์ (John William Strutt, 3rd Baron Rayleigh)	สหราชอาณาจักร	"สำรับการสืบเสาะค้นหาความหนาแน่นของก๊าซต่างๆ ที่สำคัญมาก และ การค้นพบ อาร์กอน ซึ่งเกี่ยวโยงกับการศึกษาเหล่านี้ของเขา"
2448(1905)		ฟิลิปป์ เอดูอาร์ด แอนตัน วอน เลนนาร์ด (Philipp Eduard Anton von Lenard)	ออสเตรีย-ฮังการี เยอรมนี​	"สำหรับงานเกี่ยวกับ รังสีแคโทดต่างๆของเขา"
2449(1906)		โจเซฟ จอน ธอมสัน (Sir Joseph John Thomson)	สหราชอาณาจักร	"ให้ไว้เพื่อความระลึกถึงคุณอันยิ่งใหญ่ในการสืบเสาะค้นหาทาง ทฤษฎี และ การทดลอง เกี่ยวกับการนำไฟฟ้าด้วยก๊าซต่างๆ"
2450 (1907)		อัลเบิร์ต อับราฮาม ไมเคิลสัน (Albert Abraham Michelson)	สหรัฐอเมริกา/  โปแลนด์	"สำหรับอุปกรณ์ทัศนศาสตร์ที่มีความแม่นยำ และ การสืบเสาะค้นหาอย่างจำเพาะ และ การวัดผลอย่างเป็นตรรก ซึ่งได้ดำเนินไปด้วยความช่วยเหลือของพวกเขา" ดูเพิ่มเติม การทดลองของไมเคิลสัน-มอร์เลย์
2451 (1908)		กาเบรียล ลิพพ์มานน์ (Jonas Ferdinand Gabriel Lippmann)	ฝรั่งเศส	"สำหรับ แผ่นภาพลิพพ์มานน์ ซึ่งเป็นวิธีที่จะผลิตซ้ำภาพสีในการถ่ายภาพ โดยยืนพื้นบนปรากฏการณ์การแทรกสอด"
2452 (1909)		กูลเยลโม มาร์โกนี (Guglielmo Giovanni Maria Marconi)	อิตาลี	"ในการระลึกถึงการมีส่วนร่วมในการพัฒนาโทรเลขไร้สายของพวกเขา"
		คาร์ล เฟอร์ดินานด์ บรอน (Karl Ferdinand Braun)	เยอรมนี​​
2453 (1910)		โยฮานัส ดิเดอริค วาน เดอ วาลส์ (Johannes Diderik van der Waals)	เนเธอร์แลนด์	"สำหรับงานเกี่ยวกับสมการสถานะของก๊าซ และ ของเหลว" ดูเพิ่มเติม แรง วาน เดอ วาลส์
2454 (1911)		วิลเฮล์ม วีน (Wilhelm Carl Werner Otto Fritz Franz Wien)	เยอรมนี​	"สำหรับการค้นพบเกี่ยวกับกฎที่ใช้อธิบายการแผ่รังสีความร้อนของเขา"
2455 (1912)		นิลส์ กุสตาฟ เดเลน (Nils Gustaf Dalén)	สวีเดน	"การประดิษฐ์ลิ้นปิดเปิดอัตโนมัติที่ออกแบบเพื่อใช้ในการทำงานร่วมกับเครื่องสะสมก๊าซ ใน ประภาคาร และ ทุ่นแสง (light-buoys)"
2456 (1913)		ไฮเกอ กาเมอร์ลิง โอนเนิส (Heike Kamerlingh Onnes)	เนเธอร์แลนด์	"สำหรับการค้นคว้าวิจัยของเขาในสมบัติของสสารที่อุณหภูมิต่ำ ซึ่ง ในท่ามกลางสิ่งอื่น นำไปสู่การผลิต ฮีเลียมเหลว (liquid helium)"
2457 (1914)		มัคส์ ฟ็อน เลาเออ (Max Theodor Felix von Laue)	เยอรมนี​	"สำหรับการค้นพบการเลี้ยวเบนของเอกซ์เรย์โดยผลึกของเขา"
2458 (1915)		ลอเรนซ์ แบรกก์ (Sir William Henry Bragg)	สหราชอาณาจักร	การวิเคราะห์โครงสร้างผลึกโดยใช้รังสีเอกซ์
		เซอร์เฮนรี แบรกก์ (Sir William Lawrence Bragg)	ออสเตรเลีย/ สหราชอาณาจักร​
2459 (1916)	​ไม่มีการมอบรางวัล			เงินรางวัล มอบคืนแก่กองทุนพิเศษของรางวัลสาขานี้
2460 (1917)		ชาลส์ โกลเวอร์ บาร์คลา (Charles Glover Barkla)	สหราชอาณาจักร	"สำหรับการค้นพบลักษณะเฉพาะของการแผ่รังสีเรินต์เกนของธาตุต่างๆ"
2461 (1918)		มักซ์ พลังค์ (Max Karl Ernst Ludwig Planck)	เยอรมนี​	"ให้ไว้เพื่อความระลึกถึงผลงานที่เขาได้ฝากไว้ในความก้าวหน้าของฟิสิกส์ด้วยการค้นพบพลังงานที่ไม่ต่อเนื่อง (energy quanta)" ดูเพิ่มเติม ค่าคงตัวของพลังค์.
2462 (1919)		โยฮันเนิส ชตาร์ค (Johannes Stark)	ไวมาร์​	"สำหรับการค้นพบผลกระทบดอพเพลอร์ ในรังสีคานาล (หรือ รังสีเอโนด) และ การแยกออกของ เส้นความถี่จำเพาะ (spectral lines) ในสนามไฟฟ้า"
2463 (1920)		ชาลส์ เอดูอาร์ด กูอิลลอเม (Charles Édouard Guillaume)	สวิตเซอร์แลนด์	"ในการระลึกถึงผลงานที่เขาได้ฝากไว้ สำหรับการวัดที่แม่นยำในฟิสิกส์ โดย การค้นพบสิ่งผิดปกติใน สตีลอัลลอย ของ นิเกิล"
2464 (1921)		อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ (Albert Einstein)	ไวมาร์/​  สวิตเซอร์แลนด์	"สำหรับผลงานของเขาในฟิสิกส์ทฤษฎี และโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคำอธิบายปรากฏการณ์โฟโตอิเล็กทริกของเขา"
2465 (1922)		นิลส์ โปร์ (Niels Henrik David Bohr)	เดนมาร์ก	"สำหรับผลงานของเขาเกี่ยวกับการสืบเสาะค้นหา โครงสร้างของอะตอม และ การที่พวกมันแผ่รังสี"
2466 (1923)		โรเบิร์ต แอนดรูวส์ มิลลิแกน (Robert Andrews Millikan)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับงานเกี่ยวกับ ประจุพื้นฐานของไฟฟ้า และ ผลกระทบโฟโตอิเล็กทริก"
2467 (1924)		คาร์ล มานเน ยอร์จ ซีกบาห์น (Karl Manne Georg Siegbahn)	สวีเดน	"สำหรับการค้นพบ และ งานวิจัย ในสาขา การหาแถบความถี่จำเพาะด้วยเอกซ์เรย์ (X-ray spectroscopy)"
2468 (1925)		เจมส์ ฟรังค์ (James Franck)	ไวมาร์	"สำหรับการค้นพบกฎที่ครอบคลุมการปะทะระหว่าง อิเล็กตรอน และ อะตอม"
		กุสตาฟ ลุดวิก เฮิร์ตซ์ (Gustav Ludwig Hertz)

พ.ศ. 2469 – 2493 (ค.ศ. 1926 – 1950)

ปี พ.ศ.(ค.ศ.)	ภาพ	ชื่อ	ประเทศ	หัวข้อ
2469 (1926)		ฌอง บาติสต์ แปร์แรง (Jean Baptiste Perrin)	ฝรั่งเศส	"สำหรับการศึกษาของเขาในเรื่องโครงสร้างที่ไม่ต่อเนื่องของสสาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการค้นพบสมดุลของการตกตะกอน"
2470 (1927)		อาเธอร์ คอมป์ตัน (Arthur Holly Compton)	สหรัฐอเมริกา​	"สำหรับการค้นพบปรากฏการณ์คอมป์ตัน (Compton scattering)"
		ชาลส์ ทอมสัน รีส วิลสัน (Charles Thomson Rees Wilson)	สหราชอาณาจักร​	"สำหรับวิธีการของเขาในการทำเส้นทางของอนุภาคที่มีประจุโดยการรวมตัวของไอ"
2471 1928)		โอเวน วิลลานส์ ริชาร์ดสัน (Owen Willans Richardson)	สหราชอาณาจักร	"สำหรับงานของเขาเกี่ยวกับ การปลดปล่อยเทอร์มิออนิก และ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับการค้นพบ กฎของริชาร์ดสัน ซึ่งได้ถูกตั้งชื่อขึ้นตามชื่อของเขา"
2472 (1929)		หลุยส์ เดอ เบรย (Louis Victor Pierre Raymond, 7th Duc de Broglie)	ฝรั่งเศส	"สำหรับการค้นพบธรรมชาติความเป็นคลื่นของอิเล็กตรอน" ดูเพิ่มเติม สมมุติฐานของ เดอ บรอ-กลี
2473 (1930)		จันทราเสการ์ เวนกาตะ รามาน (Chandrasekhara Venkata Raman)	อินเดีย	"สำหรับงานของเขาเกี่ยวกับการกระเจิงของแสง และ สำหรับการค้นพบ การกระเจิงของรามาน ซึ่งถูกตั้งชื่อขึ้นตามชื่อของเขา"
2477 (1931)	​ไม่มีการมอบรางวัล
2475 (1932)		แวร์เนอร์ ไฮเซินแบร์ก (Werner Heisenberg)	ไวมาร์	"สำหรับการสร้างกลศาสตร์ควอนตัม ซึ่งนำไปสู่การค้นพบรูปแบบอื่นๆ ของ ไฮโดรเจน"
2476 (1933)		แอร์วิน ชเรอดิงเงอร์ (Erwin Schrödinger)​	ออสเตรีย	"สำหรับการค้นพบรูปแบบต่างๆ ที่มีประโยชน์ต่อ ทฤษฎีอะตอม"
		พอล ดิแรก (Paul Dirac)	สหราชอาณาจักร​
2477 (1934)	​ไม่มีการมอบรางวัล			เงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนหลัก และเงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนพิเศษของรางวัลสาขานี้
2478 (1935)		เจมส์ แชดวิก (James Chadwick)	สหราชอาณาจักร	"สำหรับการค้นพบนิวตรอน"
2479 (1936)		วิคทอร์ ฟรันซ์ เฮสส์ (Victor Francis Hess)	ออสเตรีย	"สำหรับการค้นพบการแผ่รังสีคอสมิก"
		คาร์ล เดวิด แอนเดอร์สัน (Carl David Anderson)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบโพซิตรอน"
2480 (1937)		คลินตัน โจเซฟ ดวิสสัน (Clinton Joseph Davisson)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบการเลี้ยวเบนของอิเล็กตรอนโดยใช้ผลึกเป็นสลิต"
		จอร์จ พาเกต ทอมสัน (George Paget Thomson)	สหราชอาณาจักร​
2481 (1938)		เอนรีโก แฟร์มี (Enrico Fermi)	อิตาลี	"สำหรับการสาธิตการมีอยู่ของสารกัมมันตรังสีชนิดใหม่ที่ผลิตโดยการฉายรังสีนิวตรอนและสำหรับการค้นพบปฏิกิริยานิวเคลียร์ที่ทำให้เกิดโดยนิวตรอนพลังงานต่ำ slow neutrons"
2482 (1939)		เออร์เนสต์ ลอว์เรนซ์ (Ernest Lawrence)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการคิดค้นและพัฒนาเครื่องแยกปรมาณู (the cyclotron)และผลลัพธ์ที่ได้จากมัน โดยเฉพาะผลงานเกี่ยวกับสารกัมมันตรังสีประดิษฐ์ (artificial radioactive elements)"
2483 (1940)	ไม่มีการมอบรางวัล			เงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนหลัก และเงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนพิเศษของรางวัลสาขานี้
2484 (1941)
2485 (1942)
2486 (1943)		ออตโต ชแตร์น (Otto Stern)	สหรัฐอเมริกา/  ไรช์เยอรมัน	"สำหรับผลงานของเขาที่ไปสู่การพัฒนา the molecular ray methodและการค้นพบโมเมนต์แม่เหล็กของโปรตอน"
2487 (1944)		อิสิดอร์ อิซาค ราบี (Isidor Isaac Rabi)	สหรัฐอเมริกา/  โปแลนด์​	"สำหรับวิธีการสั่นพ้องของเขา สำหรับบันทึกคุณสมบัติทางแม่เหล็ก ของ นิวเคลียสของอะตอม"
2488 (1945)		ว็อล์ฟกัง เพาลี (Wolfgang Pauli)	ออสเตรีย	"สำหรับการค้นพบหลักการกีดกัน ซึ่งถูกเรียกได้อีกอย่างว่า หลักของเพาลี"
2489 (1946)		เพอร์ซี วิลเลียมส์ บริดจ์แมน (Percy Williams Bridgman)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการประดิษฐ์อุปกรณ์ในการผลิตแรงกดดันสูงและสำหรับการค้นพบของเขาในสาขาฟิสิกส์แรงดันสูง"
2490 (1947)		เอดเวิร์ด วิกเตอร์ แอพเพิลตัน (Edward Victor Appleton)	สหราชอาณาจักร	"สำหรับการตรวจสอบทางฟิสิกต์ของบรรยากาศชั้นสูง (the upper atmosphere) โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการค้นพบ Appleton layer"
2491 (1948)		แพทริค แบลคเกตต์ (Patrick Maynard Stuart Blackett)	สหราชอาณาจักร	"สำหรับการพัฒนาวิธี Wilson cloud chamber และนการค้นพบของเขาในด้านของฟิสิกส์นิวเคลียร์และรังสีจักรวาล"
2492 (1949)		ฮิเดกิ ยูกาวะ (Hideki Yukawa)	ญี่ปุ่น	"สำหรับการทำนายการมีอยู่ของ mesons บนการทำงานเชิงทฤษฎีต่อแรงนิวเคลียร์"
2492 (1950)		เซซิล แฟรงก์ โพเวลล์ (Cecil Frank Powell)	สหราชอาณาจักร	"สำหรับการพัฒนาวิธีการถ่ายภาพของการศึกษากระบวนการทางนิวเคลียร์และการค้นพบเกี่ยวกับ mesons ที่ทำด้วยวิธีการนี้"

พ.ศ. 2494 – 2518 (ค.ศ. 1951 – 1975)

ปี พ.ศ./ค.ศ.	ชื่อ	ประเทศ	หัวข้อ
2494/1951	John Douglas Cockcroft	สหราชอาณาจักร	"for their pioneer work on the transmutation of atomic nuclei by artificially accelerated atomic particles"
	Ernest Thomas Sinton Walton	ไอร์แลนด์
2495/1952	Felix Bloch	สวิตเซอร์แลนด์/  สหรัฐอเมริกา​	"for their development of new methods for nuclear magnetic precision measurements and discoveries in connection therewith"
	Edward Mills Purcell	สหรัฐอเมริกา
2496/1953	ฟริตซ์ แซร์นีเกอ	เนเธอร์แลนด์	"สำหรับการสาธิตวิธีความแตกต่างของเฟส (phase contrast method) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับ สิ่งประดิษฐ์ของเขา -- กล้องจุลทรรศน์ชนิดที่ใช้ความต่างเฟส"
2497/1954	มัคส์ บอร์น	เยอรมนีตะวันตก	"สำหรับงานวิจัยพื้นฐานของเขาเกี่ยวกับกลศาสตร์ควอนตัม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การตีความหมายเชิงสถิติของ ฟังก์ชันคลื่น"
	วาลเทอร์ โบเท	เยอรมนีตะวันตก	"สำหรับวิธีการเหตุการณ์อุบัติพร้อม (coincidence method) และ การค้นพบอื่นๆ โดยวิธีการนั้น"
2498/1955	วิลลิส ยูจีน แลมบ์	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบของเขาเกี่ยวกับ โครงสร้างละเอียด (fine structure) ของ ความถี่จำเพาะ (spectrum) ของไฮโดรเจน" ดูเพิ่มเติม การเลื่อนของแลมบ์ (Lamb shift)
2499/1956	วิลเลียม แบรดฟอร์ด ชอกลีย์ จอห์น บาร์ดีน วอลเตอร์ เฮาเซอร์ แบรตเทน	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	การวิจัยด้านสารกึ่งตัวนำ (semiconductors) และการค้นพบปรากฏการณ์ทรานซิสเตอร์
2501/1958	ปาเวล อเลกซีเยวิช เชียเรนคอฟ อิลยา มิไฮลาวิช ฟรานค อีกอร์ เยเกเนวิช ตามม์	สหภาพโซเวียต  สหภาพโซเวียต  สหภาพโซเวียต	สำหรับการค้นพบปรากฏการณ์เชียเรนคอฟ
2505/1962	เลฟ ดาวิโดวิช ลันเดา	สหภาพโซเวียต	"สำหรับผลงานที่ยอดเยี่ยมและโดดเด่นในทางฟิสิกส์ของสสารควบแน่น"
2507/1964	ชาร์ลซ์ ฮาร์ด เทาซ์ นิคาลัย เกนนาดิเยวิช บาซัฟ อเลกซานดระ มิไฮลาวิช โพรฮารอฟ	สหรัฐอเมริกา  สหภาพโซเวียต  สหภาพโซเวียต	"สำหรับงานพื้นฐานเกี่ยวกับ อิเล็กทรอนิกส์ควอนตัม (quantum electronics) ซึ่งนำไปสู่การสร้าง เครื่องสั่น (oscillator) และ เครื่องขยาย (amplifier) โดยยืนพื้นบนหลักการของ เมเซอร์-เลเซอร์ (maser-laser)"
2508/1965	ชินอิชิโร โทโมนางะ จูเลียน ชวิงเกอร์ ริชาร์ด ฟิลลิพส์ ฟายน์มัน	ญี่ปุ่น  สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับงานพื้นฐานของพวกเขาเกี่ยวกับ อิเล็กโทรดายนามิกส์ควอนตัม (quantum electrodynamics) โดยผลที่ตามมาได้หยั่งรากลึกลงไปในฟิสิกส์ของอนุภาคพื้นฐาน (physics of elementary particles)"
2509/1966	อัลเฟรด คาสเทลอร์	ฝรั่งเศส	"สำหรับการค้นพบและพัฒนาทัศนวิธีในการศึกษา การสั่นพ้องแบบเฮิรตซ์ (Hertzian resonances) ในอะตอม"
2510/1967	ฮันส์ เบเทอ	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการคิดค้นทฤษฎีด้านปฏิกิริยานิวเคลียร์ โดยเฉพาะการค้นพบที่เกี่ยวกับการผลิตพลังงานในดาวฤกษ์"[3]
2511/1968	ลุยส์ วอลเตอร์ อัลวาเรซ	สหรัฐอเมริกา	"for his decisive contributions to elementary particle physics, in particular the discovery of a large number of resonance states, made possible through his development of the technique of using hydrogen bubble chamber and data analysis"[4]
2512/1969	เมอร์รีย์ เกลล์-แมนน์	สหรัฐอเมริกา	"for his contributions and discoveries concerning the classification of elementary particles and their interactions"[5]
2513/1970	Hannes Olof Gösta Alfvén	สวีเดน	"for fundamental work and discoveries in magneto-hydrodynamics with fruitful applications in different parts of plasma physics"[6]
2514/1971	เดนนิส กาบอร์	สหราชอาณาจักร	"สำหรับสิ่งประดิษฐ์ของเขา และ การพัฒนาวิธีการโฮโลแกรม (holographic method)"
2515/1972	จอห์น บาร์ดีน ลีออน นีล คูเปอร์ จอห์น โรเบิร์ต ชริฟเฟอร์	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	การพัฒนาทฤษฎีสภาพนำยวดยิ่ง (superconductivity) หรือที่นิยมเรียกว่าทฤษฎี BCS

พ.ศ. 2519 – 2543 (ค.ศ. 1976 – 2000)

ปี พ.ศ./ค.ศ.	ชื่อ	ประเทศ	หัวข้อ
2522/1978	ปีเตอร์ เลโอนิดาวิช คาปิซา	สหภาพโซเวียต	"สำหรับผู้คิดค้นและค้นพบในงานด้านฟิสิกส์อุณหภูมิต่ำ"
	อาร์โน เพนเซียส โรเบิร์ต วิลสัน	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบรังสีพื้นหลังของเอกภพ"
2524/1981	นิโคลาส โบลมเบอร์เกน อาเธอร์ ลีโอนาร์ด ชอว์โลว์	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการมีส่วนร่วมในการพัฒนาการหาความถี่จำเพาะโดยใช้เลเซอร์ (laser spectroscopy)"
2532/1989	นอร์แมน ฟอสเตอร์ แรมซีย์ จูเนียร์	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการประดิษฐ์วิธีการสนามการสั่นแยก (separated oscillatory fields method) การใช้ประโยชน์ของมันในเมเซอร์ไฮโดรเจน (hydrogen maser) และนาฬิกาอะตอมอื่น ๆ (atomic clocks)"
	ฮันส์ เกออร์ก เดห์เมลท์ โวล์ฟกัง เพาล์	สหรัฐอเมริกา  เยอรมนีตะวันตก	"สำหรับการพัฒนาเทคนิคการดักจับไอออน (ion trap technique)"
2540/1997	สตีเฟน ชู โคลด โคเฮน-ทานนุดจิ วิลเลียม แดเนียล ฟิลลิพส์	สหรัฐอเมริกา  ฝรั่งเศส  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการพัฒนาวิธีการทำให้อะตอมเย็นลง และ การกักขังอะตอม ด้วยแสงเลเซอร์"
2543/2000	แจค คิลบี	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับงานวิจัยด้านระบบปริภัณฑ์"
	ชาเรส อีวานาวิช อัลฟโยรอฟ เฮอร์เบิร์ต โครเมอร์	รัสเซีย  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการคิดค้นและพัฒนาเทคนิคด้านฟิสิกส์ของสารกึ่งตัวนำ"

พ.ศ. 2544 – ปัจจุบัน (ค.ศ. 2001 – ปัจจุบัน)

ปี พ.ศ./ค.ศ.	ชื่อ	ประเทศ	หัวข้อ
2544/2001	อีริค แอลลิน คอร์เนลล์ วอล์ฟกัง เคทแทร์เล คาร์ล เอดวิน ไวอ์แมน	สหรัฐอเมริกา  เยอรมนี  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการบรรลุผลสำเร็จในการทำ สถานะควบแน่นแบบ โบส-ไอน์สไตน์ ใน แก๊สอัลคาไลเจือจาง และ สำหรับ การแรกเริ่มศึกษาพื้นฐานของคุณสมบัติของ สถานะควบแน่น"
2545/2002	เรย์มอนด์ เดวิส มาซาโตชิ โคชิบา	สหรัฐอเมริกา  ญี่ปุ่น	การศึกษาฟิสิกส์ดาราศาสตร์จากการตรวจจับอนุภาค "นิวทริโน" ในอวกาศ (cosmic neutrinos)
	ริคคาร์โด แจ็คโคนี	สหรัฐอเมริกา	บุกเบิกสาขาฟิสิกส์ดาราศาสตร์ ซึ่งนำไปสู่การค้นพบแหล่งกำเนิดรังสีเอกซ์ในอวกาศ
2546/2003	อเลกซี่ อเลกซีเยวิช อาบริโคซอฟ วิตาลี ลาเซียเรียวิช กินซ์บูร์ก แอนโทนี่ เลกเกท	รัสเซีย  รัสเซีย  สหราชอาณาจักร	"เป็นผู้คิดค้นทฤษฎีตัวนำยิ่งยวดประเภททุติยภูมิและทฤษฎีของเหลวยิ่งยวดฮีเลียม-3"
2547/2004	เดวิด เจ. กรอส เอช. เดวิด พอลิตเซอร์ แฟรงก์ วิลเชก	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	สำหรับการค้นพบ ความอิสระเข้าใกล้ ในทฤษฎี ปฏิกิริยาอย่างเข้ม
2548/2005	รอย เจย์ กลอเบอร์	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการมีส่วนร่วมในทฤษฎีควอนตัมของ ความพร้อมเพรียงเชิงทัศนศาสตร์ (optical coherence)"
	จอห์น ลิวอีส ฮอลล์ เทโอดอร์ วอล์ฟกัง เฮนช์	สหรัฐอเมริกา  เยอรมนี	"สำหรับการมีส่วนร่วมในการพัฒนา การหาความถี่จำเพาะที่มีความแม่นยำโดยการใช้เลเซอร์ รวมไปถึงเทคนิคหวีความถี่เชิงทัศนศาสตร์ (optical frequency comb technique)"
2549/2006	จอห์น ซี แมเธอร์ จอร์จ เอฟ สมูท	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบรูปแบบวัตถุดำและ ความไม่สม่ำเสมอ (Anisotropy) ของ รังสีจักรวาลพื้นหลังในย่านไมโครเวฟ (cosmic microwave background radiation)"
2550/2007	อัลเบิร์ต เฟิร์ต ปีเตอร์ กรุนแบร์ก	ฝรั่งเศส  เยอรมนี	"สำหรับการค้นพบ ปรากฏการณ์ ความต้านทานแม่เหล็ก ขนาดยักษ์ (Giant magnetoresistive effect) ของพวกเขา"
2551/2008	โยอิชิโร นัมบุ	ญี่ปุ่น  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบกลไกการทำลายสมมาตรที่เกิดขึ้นเอง (Spontaneous symmetry breaking) ในฟิสิกส์ที่เล็กกว่าอะตอม (subatomic physics)"
	มาโกโตะ โคบายาชิ โตชิฮิเดะ มาสคาวะ	ญี่ปุ่น	"สำหรับการค้นพบต้นกำเนิดของสมมาตรที่ถูกทำลาย ซึ่งทำนายการมีอยู่ของ ควาร์ก อย่างน้อยสามตระกูล ในธรรมชาติ"
2552/2009	ชาร์ลส ก. เกา	สหราชอาณาจักร	"สำหรับความสำเร็จที่เป็นกุญแจพื้นฐานเกี่ยวกับการส่งผ่านแสงในเส้นใยนำแสงสำหรับการสื่อสารเชิงทัศนศาสตร์"
	วิลลาร์ด ส. บอยล์ จอร์จ อ. สมิธ	แคนาดา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการประดิษฐ์ วงจรกึ่งตัวนำ ที่เกี่ยวกับการรับภาพ - ตัวตรวจวัดซีซีดี (CCD)"
2553/2010	อันเดร ไกม คอนสแตนติน โนโวเซลอฟ	รัสเซีย/ เนเธอร์แลนด์  รัสเซีย/ สหราชอาณาจักร	"สำหรับการทดลองบุกเบิก เกี่ยวกับ กราฟีน วัสดุสองมิติ"
2554/2011	ซอล เพิร์ลมุตเตอร์ (Saul Perlmutter) อดัม รีสส์ (Adam Riess) ไบรอัน ชมิดท์ (Brian Schmidt)	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา/ ออสเตรเลีย	"สำหรับงานวิจัยเกี่ยวกับซูเปอร์โนวาและการค้นพบว่าเอกภพกำลังขยายด้วยอัตราเร่งคงที่" [7]
2555/2012	แซร์ฌ อาร็อช (Serge Haroche)	ฝรั่งเศส	"สำหรับวิธีทดลองแบบเปิดโลกที่ช่วยให้สามารถทำการวัด และ จัดการระบบควอนตัม เฉพาะเจาะจงแต่ละระบบได้".[8]
	เดวิด เจ. ไวน์แลนด์ (David J. Wineland)	สหรัฐอเมริกา
2556/2013	ฟร็องซัว อ็องแกลร์ (François Englert)	เบลเยียม	"สำหรับการค้นพบทฤษฎีกลไกของฮิกส์ (Higgs mechanism) ซึ่งสนับสนุนความเข้าใจเรื่องการกำเนิดมวลของอนุภาคต่าง ๆ โดยทฤษฎีดังกล่าวได้รับการยืนยันจากการค้นพบอนุภาคมูลฐานฮิกส์ จากการทดลองโดยใช้เครื่องชนอนุภาคขนาดใหญ่ (LHC) ในเซิร์น ตรวจวัดโดยเครื่อง ATLAS และ CMS[9][10]
	ปีเตอร์ ฮิกส์ (Peter Higgs)	สหราชอาณาจักร
2557/2014	อิซามุ อาคาซากิ (Isamu Akasaki)	ญี่ปุ่น	"สำหรับนวัตกรรมไดโอดเปล่งแสงสีน้ำเงิน ซึ่งสร้างแหล่งพลังงานแสงขาวที่สว่างจ้าและประหยัดพลังงาน"[11]
	ฮิโรชิ อามาโนะ (Hiroshi Amano)	ญี่ปุ่น
	ชูจิ นากามูระ (Shuji Nakamura)	ญี่ปุ่น  สหรัฐอเมริกา
2558/2015	ทะกะอะกิ คะจิตะ (Takaaki Kajita, 梶田隆章)	ญี่ปุ่น	"สำหรับการค้นพบปรากฏการณ์การแกว่งของนิวตริโน ซึ่งชี้ให้เห็นว่านิวตริโนนั้นมีมวล"[12]
	อาร์เธอร์ บี. แมคโดนัลด์ (Arthur B. McDonald)	แคนาดา
2559/2016	เดวิด เจ. เธาเลส (David J. Thouless) ดันแคน ฮัลเดน (Duncan Haldane) ไมเคิล คอสเตอร์ลิตซ์ (Michael Kosterlitz)	สหราชอาณาจักร/ สหรัฐอเมริกา  สหราชอาณาจักร/ สหรัฐอเมริกา  สหราชอาณาจักร/ สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบทางทฤษฎีของการเปลี่ยนผ่านเฟสทอพอโลยีและเฟสทอพอโลยีของสสาร"[13]
2560/2017	เรเนอร์ ไวส์ (Rainer Weiss) แบร์รี แบริช (Barry Barish) คิป ธอร์น (Kip Thorne)	สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการมีส่วนร่วมสำคัญในโครงการไลโกและการตรวจหาคลื่นความโน้มถ่วง"[14]
2561/2018	อาร์เธอร์ แอชกิน (Arthur Ashkin)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการประดิษฐ์คิดค้นครั้งสำคัญในสาขาฟิสิกส์เลเซอร์"[15]
	เฌราร์ มูรู (Gérard Mourou)	ฝรั่งเศส
	ดอนนา สตริกแลนด์ (Donna Strickland)	แคนาดา
2562/2019	จิม พีเบิลส์	แคนาดา  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบทฤษฎีทางจักรวาลวิทยาเชิงกายภาพ"[16]
	มีแชล มายอร์	สวิตเซอร์แลนด์	"สำหรับการค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบที่โคจรรอบดาวฤกษ์คล้ายดวงอาทิตย์"[16]
	ดีดีเย เกโล	สวิตเซอร์แลนด์
2563/2020	โรเจอร์ เพนโรส	สหราชอาณาจักร	"สำหรับการค้นพบว่าการก่อตัวของหลุมดำเป็นการทำนายของทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป"[17]
	ไรน์ฮาร์ด เกนเซล	เยอรมนี	"สำหรับการค้นพบวัตถุกะทัดรัดมวลยวดยิ่งที่ใจกลางดาราจักรของเรา"[17]
	แอนเดรีย เกซ	สหรัฐอเมริกา
2564/2021	ชูกูโร มานาเบะ	ญี่ปุ่น	"สำหรับแบบจำลองภูมิอากาศของโลก ซึ่งแสดงความแปรปรวนและการคาดการณ์ที่เชื่อถือได้ของภาวะโลกร้อน"[18]
	เคลาส์ ฮัสเซิลมัน	เยอรมนี
	จอร์โจ ปารีซี	อิตาลี	"สำหรับการค้นพบปฏิสัมพันธ์ของความไม่เป็นระเบียบและความผันผวนในระบบทางกายภาพ ตั้งแต่ระดับอะตอมถึงดาวเคราะห์"[18]
2565/2022	อาแล็ง อัสแป	ฝรั่งเศส	"สำหรับการทดลองโฟตอนเชิงพัวพัน ซึ่งเป็นการละเมิดอสมการเบลล์และบุกเบิกวิทยาการสารสนเทศเชิงควอนตัม"[19]
	จอห์น เคลาเซอร์	สหรัฐอเมริกา
	อันโทน ไซลิงเงอร์	ออสเตรีย
2566/2023	ปีแยร์ อาก็อสตีนี	ฝรั่งเศส  สหรัฐอเมริกา	"สำหรับวิธีการทดลองการกำเนิดแสงกะพริบระดับอัตโตวินาที เพื่อศึกษาพลศาสตร์อิเล็กตรอนของสสาร"[20]
	แฟแร็นตส์ กรออุส	ฮังการี
	อาน ลุยเย	ฝรั่งเศส
2567/2024	จอห์น ฮอปฟีลด์ (John Hopfield)	สหรัฐอเมริกา	"สำหรับการค้นพบพื้นฐานและการประดิษฐ์ ซึ่งช่วยให้เกิดการเรียนรู้ของเครื่องด้วยโครงข่ายประสาทเทียม"[21]
	เจฟฟรีย์ ฮินตัน (Geoffrey Hinton)	สหราชอาณาจักร  แคนาดา

อ้างอิง

1. "The Nobel Prize amounts". The Nobel Prize. สืบค้นเมื่อ 29 September 2023.
2. "รายนามผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์". the Nobel Foundation. 2007. สืบค้นเมื่อ 2007-08-31.
3. "The Nobel Prize in Physics 1967". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
4. "The Nobel Prize in Physics 1968". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
5. "The Nobel Prize in Physics 1969". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
6. "The Nobel Prize in Physics 1970". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
7. "The Nobel Prize in Physics 2011". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2011-10-04.
8. "The Nobel Prize in Physics 2012". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2012-10-09.
9. "The Nobel Prize in Physics 2013 Press Release" (PDF). Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2013-10-08.
10. "The Nobel Prize in Physics 2013". CERN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-10. สืบค้นเมื่อ 2021-08-24.
11. "The Nobel Prize in Physics 2014". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 7, 2014.
12. "The Nobel Prize in Physics 2015". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 6, 2015.
13. "The Nobel Prize in Physics 2016". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 8, 2016.
14. "The Nobel Prize in Physics 2017". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 3, 2017.
15. "The Nobel Prize in Physics 2018". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 2, 2018.
16. "The Nobel Prize in Physics 2019". Nobelprize.org. สืบค้นเมื่อ October 8, 2019.
17. "The Nobel Prize in Physics 2020". Nobelprize.org. สืบค้นเมื่อ October 6, 2020.
18. "The Nobel Prize in Physics 2021" (PDF). Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 5 October 2021.
19. "The Nobel Prize in Physics 2022". Nobelprize.org. สืบค้นเมื่อ 4 October 2022.
20. "The Nobel Prize in Physics 2023". Nobelprize.org. สืบค้นเมื่อ 3 October 2023.
21. "The Nobel Prize in Physics 2024". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 8, 2024.

แหล่งข้อมูลอื่น

• มูลนิธิโนเบล - เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ
• ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์