รัฐข่านบ็อกด์มองโกเลีย

รัฐมองโกเลียใหญ่ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ Монгол улс Mongol uls
ค.ศ. 1911–1915 ค.ศ. 1921-1924
ธงชาติ^[ต้องการอ้างอิง] ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: Зуун лангийн жороо луус ᠵᠠᠭᠤᠨ ᠯᠠᠩ ᠤᠨ ᠵᠢᠷᠤᠭ᠎ᠠ ᠯᠠᠭᠤᠰᠠ โซส ลังกีน จอรอ โลส ศตวรรษประชาชนของสามัญชนสีเงิน
พระราชลัญจกร
มองโกเลียนอกใน ค.ศ. 1914 แสดงเป็นสีแสด
สถานะ	รัฐภูมิภาคของราชวงศ์ชิง (ค.ศ. 1911–1912) และสาธารณรัฐจีน (ค.ศ. 1919–1921) รัฐที่ไม่ได้รับการรับรอง[a]
เมืองหลวง	นีสเล็ลฮุเร
ภาษาทั่วไป	มองโกเลีย
ศาสนา	ศาสนาพุทธแบบทิเบต (ทางการ)
การปกครอง	รัฐเดี่ยวภายใต้พระพุทธศาสนา[1] ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
ข่าน
• ค.ศ. 1911–1915 ค.ศ. 1921-1924	บ็อกด์ ข่าน
นายกรัฐมนตรี
• ค.ศ. 1912–1915 (คนแรก)	ต็อก-โอชิริน นามนานซือเหริน
• ค.ศ. 1919–1920 (คนสุดท้าย)	กอนชิกจาลซานกิน บาดัมดอร์จ
สภานิติบัญญัติ	ไม่มี (การปกครองโดยคำสั่ง) (ค.ศ. 1911–1914; ค.ศ. 1921–1924) สภาโฮรัล (ค.ศ. 1914–1919)
ประวัติศาสตร์
• การปฏิวัติ ค.ศ. 1911	29 ธันวาคม ค.ศ. 1911
• เขตปกครองตนเองของจีนภายใต้อิทธิพลของรัสเซีย	17 มิถุนายน ค.ศ. 1915
• ยกเลิกการปกครองตนเอง	ค.ศ. 1919–1921
• การปฏิวัติ ค.ศ. 1921	1 มีนาคม ค.ศ. 1921
• โซเวียตยึดครอง	ค.ศ. 1921–1924
• ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชน	26 พฤศจิกายน ค.ศ. 1924
สกุลเงิน	เทล, ดอลลาร์มองโกเลีย
ก่อนหน้า ถัดไป ค.ศ. 1911: ราชวงศ์ชิง ค.ศ. 1921: สาธารณรัฐจีน ค.ศ. 1919: สาธารณรัฐจีน ค.ศ. 1924: สาธารณรัฐ ประชาชนมองโกเลีย
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	มองโกเลีย รัสเซีย

รัฐข่านบ็อกด์มองโกเลีย (มองโกเลีย: อักษรมองโกเลีย:ᠪᠣᠭᠳᠠ ᠬᠠᠭᠠᠨᠲᠤ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ, Богд хаант Монгол Улс; จีน: 博克多汗國; พินอิน: Bókèduō Hán Guó) เป็นรัฐบาลโดยพฤตินัยของมองโกเลียนอกในระหว่าง ค.ศ. 1911 ถึง ค.ศ. 1915 และดำรงอยู่อีกครั้งตั้งแต่ ค.ศ. 1921 ถึง ค.ศ. 1924 โดยในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1911 ขุนนางคนสำคัญบางกลุ่ม ซึ่งรวมถึงเจ้าชายต็อก-โอชิริน นามนานซือเหรินได้เชิญให้เจาซันดัมบา โฮตักต์เข้าร่วมการประชุมขุนนางและเจ้าหน้าที่ฝ่ายสงฆ์เพื่อหารือเกี่ยวกับความเป็นอิสรภาพจากราชวงศ์ชิง ต่อมาเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน ค.ศ. 1911 มองโกเลียได้ก่อตั้งรัฐบาลชั่วคราวฮัลฮ์ จากนั้นในวันที่ 29 ธันวาคม ค.ศ. 1911 มองโกเลียจึงประกาศอิสรภาพจากราชวงศ์ชิงที่กำลังล่มสลายหลังจากการปฏิวัติซินไฮ่ โดยมีองค์เทวาธิปัตย์คือ บ็อกด์ เกเกงที่ 8 เป็นผู้นำสูงสุดของศาสนาพุทธแบบทิเบตในมองโกเลีย ซึ่งได้รับนามเรียกขานว่า บ็อกด์ ข่าน หรือ "ผู้ปกครองอันศักดิ์สิทธิ์"^[2] บ็อกด์ ข่าน เป็นข่านองค์สุดท้ายของชาวมองโกล โดยรัชสมัยของพระองค์มีชื่อเรียกว่า "สมัยเทวาธิปไตยมองโกเลีย" (Theocratic Mongolia)^[3] และอาณาจักรของพระองค์เป็นที่รู้จักกันในนาม "รัฐข่านบ็อกด์"^[4]

ในช่วงเวลานี้มีการเกิดขึ้นของสามกระแสการเมืองหลักด้วยกัน โดยกระแสแรกคือความพยายามของชาวมองโกลที่จะสร้างรัฐเทวาธิปไตยที่เป็นเอกราช ซึ่งประกอบด้วยมองโกเลียใน บาร์กา (หรือที่รู้จักกันในชื่อฮูหลุนเป้ย์) มองโกลส่วนบน มองโกเลียตะวันตก และตังนู่อูเหลียงไห ("ลัทธิรวมกลุ่มมองโกล") กระแสที่สองคือความมุ่งมั่นของจักรวรรดิรัสเซียในการสร้างอำนาจเหนือดินแดนมองโกเลีย แต่ในขณะเดียวกันก็รับรองเอกราชของมองโกเลียนอกในการดูแลของสาธารณรัฐจีน และกระแสที่สามคือความสําเร็จสูงสุดของสาธารณรัฐจีนในการลบล้างอำนาจปกครองตนเองของมองโกเลียและสถาปนาอํานาจอธิปไตยเหนือภูมิภาคอย่างสมบูรณ์ตั้งแต่ ค.ศ. 1919 ถึง ค.ศ. 1921

ดูเพิ่ม

• การปฏิวัติมองโกเลีย ค.ศ. 1911

หมายเหตุ

1. ได้รับการรับรองจากจักรวรรดิรัสเซีย สาธารณรัฐรัสเซีย รัสเซียโซเวียต สหภาพโซเวียต และทิเบตเท่านั้น

อ้างอิง

1. May, Timothy Michael (2008). Culture and customs of Mongolia. Greenwood Press. p. 22.
2. Thomas E. Ewing, Revolution on the Chinese Frontier: Outer Mongolia in 1911, Journal of Asian History (Wiesbaden), v. 12, pp. 101–119 (1978).
3. Академия наук СССР History of the Mongolian People's Republic, p. 232
4. Butler, William Elliott. The Mongolian legal system: contemporary legislation and documentation. p. 255.

บรรณานุกรม

• Ewing, Thomas E. (1980). Between the Hammer and the Anvil. Chinese and Russian Policies in Outer Mongolia, 1911–1921. Bloomington, IN.