ภาวะภูมิไวเกิน

ภาวะภูมิไวเกิน
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก
ICD-10	T78.4
ICD-9	995.3
DiseasesDB	28827
MeSH	D006967

ภาวะภูมิไวเกิน (อังกฤษ: Hypersensitivity) หมายถึงอาการอันไม่พึงปรารถนาซึ่งก่อให้เกิดขึ้นโดยระบบภูมิคุ้มกัน เช่น โรคภูมิแพ้ หรือ ภาวะแพ้ภูมิตัวเอง โดยอาการเหล่านี้อาจสร้างความไม่สบายตัว, การป่วยไข้ หรือในบางครั้งอาจทำให้เสียชีวิตได้ อาการเหล่านี้มักจะต้องถูกกระตุ้นไปยังระบบภูมิคุ้มกันก่อนเสมอ โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ตามการจัดเรียงของ พี.เอช.จี. เกล และ โรบิน คูมบ์ส ในปี พ.ศ. 2506^[1]

การจัดแบ่ง

ตารางการเปรียบเทียบภาวะภูมิไวเกิน

ประเภท	ชื่อทั่วไป	อาการผิดปกติ	สารสื่อกลาง
ประเภทที่หนึ่ง Type I	ภูมิแพ้ (ฉับพลัน)	ภูมิแพ้กรรมพันธุ์ แอนาฟิแล็กซิส หอบหืด	อิมมูโนโกลบูลินิอี, อิมมูโนโกลบูลินิจี 4
ประเภทที่สอง Type II	ภาวะพิษตือเซลล์, ผ่านแอนติบอดี	ภาวะเลือดจางเหตุเม็ดเลือดแตกจากภูมิคุ้มกันตนเอง เกล็ดเลือดน้อย ภาวะเม็ดเลือดแดงแตกจากภูมิคุ้มกันในทารกแรกเกิด กลุ่มอาการกูดพาสเชอร์ โรคคอพอกตาโปน *(ดูเพิ่มด้านล่าง) โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิดร้าย *(ดูเพิ่มด้านล่าง)	อิมมูโนโกลบูลินิเอ็ม, อิมมูโนโกลบูลินิจี ระบบคอมพลีเมนต์
ประเภทที่สาม Type III	โรคอิมมูนคอมเพล็กซ์	ภาวะพิษซีรัม ปฏิกิริยาอาร์ทัส ข้ออักเสบรูมาติก ลูปัส อีริทีมาโตซัส ทั่วร่าง (เอสแอลอี) ถุงลมแพ้เหตุภายนอก (ปอดอักเสบเหตุภูมิคุ้มกันไวเกิน)	อิมมูโนโกลบูลินิจี ระบบคอมพลีเมนต์
ประเภทที่สี่ Type IV	ภูมิคุ้มกันไวเกินชนิดช้า (Delayed-type hypersensitivity)[2] [3](DTH), cell-mediated immune memory response, antibody-independent	ผิวหนังอักเสบจากการสัมผัส การทดสอบมันทู ภาวะการปฏิเสธอวัยวะปลูกถ่ายชนิดเรื้อรัง โรคปลอกหุ้มปลายประสาทแข็ง[4]	ทีเซลล์
ประเภทที่ห้า Type V	ภาวะภูมิต้านตนเอง (ดูเพิ่มด้านล่าง)	โรคคอพอกตาโปน โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิดร้าย	อิมมูโนโกลบูลินิเอ็ม, อิมมูโนโกลบูลินิจี ระบบคอมพลีเมนต์

ประเภทที่ห้า

นี่คือประเภทเพิ่มเติมของภาวะภูมิไวเกินซึ่งถูกใช้ในบางครั้ง (โดยเฉพาะในสหราชอาณาจักร) โดยแยกออกมาจากประเภทที่สอง^[5]

ตัวอย่างของโรค:

• โรคคอพอกตาโปน
• โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิดร้าย

จะพบการแยกประเภทที่ห้าออกมานี้น้อยครั้งมาก ส่วนมากจะถูกรวมอยู่ในประเภทที่สอง หรือไม่ในบางกรณีก็จะแยกออกเป็นประเภทย่อยเฉพาะในประเภทที่สอง

อ้างอิง

1. Gell PGH, Coombs RRA, eds. Clinical Aspects of Immunology. 1st ed. Oxford, England: Blackwell; 1963.
2. Black, CA. Delayed Type Hypersensitivity: Current Theories with an Historic Perspective Dermatol. Online J. (May 1999) 5(1):7 at http://dermatology.cdlib.org/DOJvol5num1/reviews/black.html
3. http://emedicine.medscape.com/article/136118-overview
4. Table 5-1 in:Mitchell, Richard Sheppard; Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson (2007). Robbins Basic Pathology. Philadelphia: Saunders. ISBN 1-4160-2973-7. 8th edition.
5. Rajan TV (July 2003). "The Gell-Coombs classification of hypersensitivity reactions: a re-interpretation". Trends Immunol. 24 (7): 376–9. doi:10.1016/S1471-4906(03)00142-X. PMID 12860528.