พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี มีที่ตั้งอยู่ในจังหวัดปราจีนบุรี เป็นพิพิธภัณฑสถานประเภทประวัติศาสตร์โบราณคดีประจำภาคตะวันออก จัดขึ้นเพื่อจัดแสดงและรวบรวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ที่ได้จากแหล่งโบราณคดี ในภาคตะวันออก
เป็นหนึ่งในเครือข่ายพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ (ประเทศไทย)ที่ดำเนินงานโดยกรมศิลปากรของกระทรวงวัฒนธรรม มีหน้าที่รับผิดชอบในการปกป้องโบราณวัตถุทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของประเทศไทย ใน พ.ศ. 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาสถาบันศิลปะ วรรณคดี และโบราณคดี ต่อมาพระองค์ทรงเปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ตั้งอยู่หน้าพระราชวังบวรสถานมงคล นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เครือข่ายก็ได้ขยายออกไป ปัจจุบันมีสาขาพิพิธภัณฑ์แห่งชาติรวมทั้งสิ้น 43 แห่งทั่วราชอาณาจักร
วัตถุที่นำมาจัดแสดงมาจากเจ็ดอำเภอ ของจังหวัดปราจีนบุรี ส่วนมากจะโดดเด่นเป็นพิเศษในด้านประติมากรรมทางพุทธศาสนาและฮินดู ในต้นสมัยทวารวดี[1]
จัดแสดงเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และโบราณคดีในภาคตะวันออก พร้อมจัดแสดงวีดิทัศน์ “ร่องรอยวัฒนธรรมลุ่มน้ำบางปะกงและภูมิภาคตะวันออก” [2]
นำเสนอเกี่ยวกับชุมชนโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภูมิภาคตะวันออกที่สำคัญ อันได้แก่ ชุมชนโคกพนมดี และชุมชนหนองโน เมื่อราว 2,700 - 4,500 ปีมาแล้ว [2]
จัดแสดงเรื่องราวการพัฒนาการของชุมชนและเมืองโบราณในภาคตะวันออก การรับวัฒนธรรมทวารวดีและวัฒนธรรมเขมรโบราณ [2]