เหยี่ยวดำ

เหยี่ยวดำ
M. m. affinis, ประเทศออสเตรเลีย
เสียงร้อง
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ  (IUCN 3.1)[1]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์ Animalia
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata
ชั้น:	สัตว์ปีก
อันดับ:	เหยี่ยว Accipitriformes
วงศ์:	เหยี่ยวและนกอินทรี Accipitridae
สกุล:	Milvus (Boddaert, 1783)
สปีชีส์:	Milvus migrans
ชื่อทวินาม
Milvus migrans (Boddaert, 1783)
ชนิดย่อย
5, ดูข้อความ
ขอบเขตของเหยี่ยวดำ   พื้นที่สืบพันธุ์   อาศัย   ไม่ใช่พื้นที่สืบพันธุ์   ทางผ่าน
ชื่อพ้อง
Falco migrans Boddaert, 1783 Milvus affinis Milvus ater Milvus melanotis

เหยี่ยวดำในสวนสัตว์ฮานอย

เหยี่ยวดำ (อังกฤษ: Black kite, Pariah kite; ชื่อวิทยาศาสตร์: Milvus migrans) เป็นนกล่าเหยื่อขนาดกลางในวงศ์ Accipitridae กล่าวกันว่าเป็นชนิดที่พบได้แพร่หลายที่สุดในโลก แม้ว่าประชากรบางพื้นที่ลดลงอย่างมากหรือขึ้น ๆ ลง ๆ^[2] ประชากรในปัจจุบันอยู่ที่ประมาณ 6 ล้านตัว^[1]

จัดเป็นนกขนาดกลาง ขนาดลำตัวประมาณ 60-66 เซนติเมตร ตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะเหมือนกันคือ ลำตัวสีน้ำตาลเข้มอมเหลืองทั้งด้านบนและด้านล่าง ปีกสีน้ำตาลเข้ม หางเป็นแฉกตื้น ๆ มองดูคล้ายง่าม ปากสั้นสีดำแหลมคม ปลายปากเป็นขอ หัวค่อนข้างใหญ่ คอสั้น ปีกยาว ส่วนนกที่ยังไม่โตเต็มที่ ลำตัวจะเป็นสีน้ำตาลอ่อน พร้อมกับมีขีดสีเหลืองอ่อนทั่วทั้งตัว

พบกระจายพันธุ์อยู่กว้างขวางในหลายพื้นที่ ตั้งแต่ยูเรเชีย, ออสตราเลเชีย และโอเชียเนีย จึงทำให้มีชนิดย่อยหลากหลายถึง 5 ชนิด (ดูในตาราง) และเป็นนกอพยพในหลายพื้นที่ในช่วงฤดูหนาว ในประเทศไทยพบได้ในป่าทางภาคเหนือ, ภาคกลางและภาคใต้

มีพฤติกรรมหากินในเวลากลางวัน ชอบบินอยู่ตามที่โล่งชายป่า ตามริมฝั่งทะเล หรือตามแม่น้ำลำคลองต่าง ๆ เพื่อหาอาหาร เมื่อจับเหยื่อได้ก็มักกินบนพื้นดิน หรืออาจนำไปกินบนต้นไม้ พบอยู่โดดเดี่ยว เป็นคู่หรือเป็นฝูง

เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์ เหยี่ยวดำจะทำรังรวมกันเป็นกลุ่มบนต้นไม้สูง ทั้งตัวผู้และตัวเมียจะช่วยกันสร้างรังด้วยกิ่งไม้เล็ก ๆ นำมาขัดสานกัน จากนั้นทั้งคู่จะช่วยกันกกไข่และเลี้ยงลูกอ่อน นกจะใช้เวลากกไข่นานประมาณ 29-32 วัน ออกไข่ครั้งละ 2-4 ฟอง ปกติ 3 ฟอง

ไข่ของเหยี่ยวดำ

เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2535^{[3] [4]} ในการสำรวจในปี พ.ศ. 2559 ในประเทศไทยไม่พบเลย จึงทำให้ไม่ทราบว่าสูญพันธุ์ไปแล้วหรือไม่จากประเทศไทย^[5]

อนุกรมวิธาน

ชนิดย่อย

ปัจจุบันมีเหยี่ยวดำชนิดย่อยที่ได้รับการยอมรับ 5 ชนิด^[6]

• M. m. migrans – (Boddaert, 1783)
• M. m. lineatus – (J. E. Gray, 1831)
• M. m. govinda – Sykes, 1832
• M. m. affinis – Gould, 1838
• M. m. formosanus – Kuroda, 1920

อ้างอิง

1. BirdLife International (2020). "Milvus migrans". IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T181568721A181571544. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T181568721A181571544.en. สืบค้นเมื่อ 13 November 2021.
2. Ferguson-Lees, J.; Christie, D. (2001). Raptors of the World. London: Christopher Helm. ISBN 978-0-7136-8026-3.
3. "เหยี่ยวดำ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-06-18. สืบค้นเมื่อ 2012-03-02.
4. เหยี่ยวดำ
5. หน้า 15, รุกป่าชายเลน ทำนกหายากใกล้สูญพันธุ์. ไทยรัฐปีที่ 68 ฉบับที่ 21643: วันจันทร์ที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2560 แรม 13 ค่ำ เดือน 5 ปีระกา
6. Gill, Frank; Donsker, David; Rasmussen, Pamela, บ.ก. (July 2023). "Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors". IOC World Bird List Version 13.2. International Ornithologists' Union. สืบค้นเมื่อ 3 September 2023.

อ่านเพิ่ม

• Desai, J.H.; Malhotra, A.K. (1982). "Annual gonadal cycle of Black Kite Milvus migrans govinda". Journal of the Yamashina Institute for Ornithology. 14 (2–3): 143–150. doi:10.3312/jyio1952.14.143.
• Hardy, J. (1985). "Black Kite capturing small passerines". Australasian Raptor Association News. 6: 14.
• American Ornithologists' Union (2000). "Forty-second supplement to the American Ornithologists' Union Check-list of North American Birds". Auk. 117 (3): 847–858. doi:10.1642/0004-8038(2000)117[0847:FSSTTA]2.0.CO;2.
• Crochet, Pierre-André (2005). "Recent DNA studies of kites". Birding World. 18 (12): 486–488.
• Forsman, Dick (2003). "Identification of Black-eared Kite". Birding World. 16 (4): 156–160. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-04-02. สืบค้นเมื่อ 2023-10-04.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Black Kite species text in The Atlas of Southern African Birds
• Ageing and sexing (PDF; 4.9 MB) by Javier Blasco-Zumeta & Gerd-Michael Heinze
• BirdLife species factsheet for Milvus migrans
• "Milvus migrans". Avibase.
• "เหยี่ยวดำ media". Internet Bird Collection.
• เหยี่ยวดำ photo gallery at VIREO (Drexel University)
• Audio recordings of Black kite on Xeno-canto.