อภิรดี ยิ่งเจริญ

พลเอกหญิง ท่านผู้หญิง อภิรดี ยิ่งเจริญ ม.ว.ม., ป.ช., ท.จ.ว., ภ.ป.ร.2, ว.ป.ร.2
เกิด	อภิรดี สนิทวงศ์ ณ อยุธยา 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2469 ประเทศสยาม
เสียชีวิต	30 กันยายน พ.ศ. 2563 (94 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
สัญชาติ	ไทย
คู่สมรส	อวยชัย ยิ่งเจริญ
บุตร	4 คน
บิดามารดา	พลตรี พระยาเสนีณรงค์ฤทธิ์ (หม่อมหลวงเล็ก สนิทวงศ์) ท่านผู้หญิงโพยม เสนีณรงค์ฤทธิ์

พลเอกหญิง ท่านผู้หญิง อภิรดี ยิ่งเจริญ (ราชสกุลเดิม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา; 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2469 - 30 กันยายน พ.ศ. 2563) เป็นคุณข้าหลวงผู้ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็นพระพี่เลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นนายทหารราชองครักษ์พิเศษ และเป็น “พลเอกหญิง” คนแรกและคนเดียวจนปัจจุบันที่เป็นสามัญชน

ประวัติ

พลเอกหญิง ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญเป็นธิดาคนใหญ่ของพลตรี พระยาเสนีณรงค์ฤทธิ์ (หม่อมหลวงเล็ก สนิทวงศ์) กับท่านผู้หญิงโพยม เสนีณรงค์ฤทธิ์ (สกุลเดิม ณ นคร) มีน้องร่วมบิดามารดาหกคน ได้แก่

1. อธึก สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
2. จุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา อดีตองคมนตรีไทย
3. พลโทอุทาร สนิทวงศ์ ณ อยุธยา อดีตราชองครักษ์
4. นายแพทย์เสนี สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
5. ณรงค์ฤทธิ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา รองเลขาธิการสำนักพระราชวัง
6. มณีรัตน์ มรรคดวงแก้ว อดีตเลขานุการกรมชลประทาน

การศึกษา

ท่านผู้หญิงอภิรดีจบการศึกษาจากโรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์^[1] โรงเรียนสายปัญญา ในพระบรมราชินูปถัมภ์ และโรงเรียนพยาบาลผดุงครรภ์และอนามัย กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข (ปัจจุบันคือ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ)^[2]

ครอบครัว

ท่านผู้หญิงอภิรดีสมรสกับอวยชัย ยิ่งเจริญ มีบุตรธิดาสี่คน ได้แก่

1. กรองใจ บุนนาค
2. กุลศักดิ์ ยิ่งเจริญ
3. กุลยา ฉิมคล้าย
4. ดุลทัศน์ ยิ่งเจริญ^[3]

อนิจกรรม

ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ ถึงแก่อนิจกรรมเนื่องจากหลอดเลือดแดงใหญ่ฉีกเซาะเฉียบพลัน เมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2563 สิริอายุ 94 ปีวันที่ 1 ตุลาคม 2563 ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานโกศไม้สิบสอง ที่ทำด้วยไม้แกะสลักลวดลายย่อมุม ทรงพระศพหักเหลี่ยมทรงไม้สิบสอง ฝายอดทรง มงกุฎปิดทอง ประดับกระจกสี และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ในการพิธีพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ พลเอกหญิง ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ ณ ศาลา 100 ปี ปิยมหาราชอนุสรณ์ วัดเบญจมบพิตร วันที่ 1 ตุลาคม 2563

วันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2565 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินีเสด็จพระราชดำเนิน ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร พระราชทานเพลิงศพในเวลา 18.31 น.

ยศทางทหาร

ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ ได้รับพระราชทานยศทางทหารจากพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ดังนี้

• พันโทหญิง (20 เมษายน พ.ศ. 2538)^[4]
• ราชองครักษ์พิเศษ (1 มิถุนายน พ.ศ. 2538) อัตราพันโท^[5]
• พลตรีหญิง (28 มีนาคม พ.ศ. 2540)^[6]
• พลโทหญิง (17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2548)^[7]
• พลเอกหญิง (9 กันยายน พ.ศ. 2549)^[8]

อภิรดี ยิ่งเจริญ
รับใช้	ไทย
แผนก/สังกัด	กองทัพบกไทย
ประจำการ	9 กันยายน พ.ศ. 2549 - 30 กันยายน พ.ศ. 2563
ชั้นยศ	พลเอก

รับใช้เบื้องพระยุคลบาท

ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ เป็นพระอภิบาล (พี่เลี้ยง) ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งแต่เสด็จพระราชสมภพระหว่างปี พ.ศ. 2495-2498 และเป็นคุณข้าหลวงผู้ใหญ่ รับใช้เบื้องพระยุคลบาทพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2501 ทั้งนี้พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงไว้วางพระราชหฤทัยให้ท่านผู้หญิงอภิรดีดูแลงานภายในของพระองค์ด้วย^[2]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2542 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[9]
• พ.ศ. 2541 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[10]
• พ.ศ. 2533 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)^[11]
• พ.ศ. 2538 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)^[12]
• พ.ศ. 2537 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2542 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2533 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2562 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ ๒ (ว.ป.ร.๒)^[13]

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ

16. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท               8. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์                       17. หม่อมแย้ม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา               4. พระยานาวาพลานุโยค (หม่อมราชวงศ์ชม สนิทวงศ์)                             9. หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา                       2. พระยาเสนีณรงค์ฤทธิ์ (หม่อมหลวงเล็ก สนิทวงศ์)                                   5. คุณหญิงคง นาวาพลานุโยค                             1. ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ                                         24. เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อยกลาง ณ นคร)               12. เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (หนูพร้อม ณ นคร)                       6. เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (แย้ม ณ นคร)                             13. นิ่ม ณ นคร                       3. ท่านผู้หญิงโพยม เสนีณรงค์ฤทธิ์                                   14. หลวงสุนทรสินธพ (จอ ปัจฉิม)                       7. ท่านผู้หญิงเลียบ บดินทรเดชานุชิต                             15. จาด สุนทรสินธพ

อ้างอิง

1. "ศิษย์เก่าดีเด่น โรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-12-08. สืบค้นเมื่อ 2007-12-06.
2. "ศิษย์เก่าดีเด่น ประจำปี 2549 สมาคมศิษย์วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-12-13. สืบค้นเมื่อ 2007-12-06.
3. เล่าลือ หลังวัง เก็บถาวร 2007-12-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก thaimonarchy.com
4. ราชกิจจานุเบกษา, [ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร]
5. ราชกิจจานุเบกษา, [ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชองครักษ์]
6. ราชกิจจานุเบกษา, [ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหารชั้นนายพล]
7. ราชกิจจานุเบกษา, [ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหารชั้นนายพลเป็นกรณีพิเศษ]
8. ราชกิจจานุเบกษา, [ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหารชั้นนายพลเป็นกรณีพิเศษ]
9. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพาย ประจำปี 2542" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (20ข): 31. 2 ธันวาคม 2542. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2564. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
10. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพาย ประจำปี 2541" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 115 (23ข): 50. 2 ธันวาคม 2541. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-28. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2564. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
11. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ประจำปี 2533" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (74ง ฉบับพิเศษ): 4. 4 พฤษภาคม 2533. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2564. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
12. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน (พันโทหญิง ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ)" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (10 ข): 8. 10 กรกฎาคม 2538. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2564. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
13. "พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 (พลเอกหญิง ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ)" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 136 (28 ข): 1. 6 มิถุนายน 2562. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2564. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

แหล่งข้อมูลอื่น

• http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/05/K4336510/K4336510.html