สัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือของไทย

สัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือของเรือหลวงจักรีนฤเบศรคือ CVH-911

สัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือของไทย คือสัญลักษณ์ในการจัดประเภทของเรือ (บางครั้งถูกเรียกว่า รหัสตัวเรือ หรือ หมายเลขตัวเรือ) ของกองทัพเรือไทย มีลักษณะะคล้ายคลึงกับสัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือของกองทัพเรือสหรัฐ เพื่อระบุเรือตามประเภทของเรือและภารกิจย่อยของเรือประเภทนั้น ๆ ซึ่งนอกจากนี้ระบบนี้ยังคล้ายคลึงกับระบบหมายเลขชายธงที่ราชนาวีอังกฤษและกองทัพเรือในยุโรปและประเทศอื่น ๆ ในเครือจักรภพใช้งาน

ประวัติ

สัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือของไทย มีการใช้งานมาอย่างไม่เป็นทางการมาก่อนหน้านี้แล้วตามหลักนิยมของกองทัพเรือไทยที่ใช้การจัดกำลังตามแบบของกองทัพเรือสหรัฐ โดยยึดหลักตามแนวทางของหนังสือ Jane's Fighting Ships^[1] ต่อมาในปี พ.ศ. 2541 ได้มีการกำหนดประเภทของเรือในกองทัพเรือขึ้นโดยคณะทำงานพิจารณาและจัดทำเอกสารอ้างอิงของกองทัพเรือด้านยุทธการ กิจการพลเรือน และการสรรพาวุธ^[1]

จากนั้นได้มีการกำหนดขึ้นตามระเบียบกองทัพเรือ ว่าด้วยการแบ่งประเภทของเรือหลวง พ.ศ. 2555 ซึ่งกำหนดมาเพื่อให้ครอบคลุมเรือทุกประเภทที่มีการใช้งานอยู่หรือมีแผนจะจัดหามาใช้งานในอนาคตของกองทัพเรือ โดยมีการระบุสัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือไว้ในส่วนของภาคผนวกส่วนของอักษรย่อภาษาอังกฤษ รวมถึงให้ยกเลิกระเบียบกองทัพเรือว่าด้วยการแบ่งประเภทของเรือหลวง พ.ศ. 2541 ซึ่งในส่วนของตัวระเบียบที่ประกาศใช้นั้น มีเพียงการกำหนดประเภทและชื่อประเภทเรือรวมถึงเรือภายในแต่ละประเภท ไม่ได้มีการกำหนดอักษรย่อหรือสัญลักษณ์การจัดประเภทภาษาอังกฤษเป็นการเฉพาะบนส่วนของระเบียบ แต่มีระบุอยู่ในส่วนของภาคผนวก และให้อำนาจกรมยุทธการทหารเรือเป็นผู้พิจารณาในการเปลี่ยนแปลงหรือเพิ่มลดประเภทของเรือ รวมถึงอักษรย่อทั้งภาษาไทย และภาษาอังกฤษที่ใช้ตามระบบสัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือ^[2]

สำหรับการใช้งานสัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือนอกเหนือไปจากที่ระบุไว้ในระเบียบฯ พ.ศ. 2555 โดยอ้างอิงตามสัญลักษณ์การจัดประเภทตัวเรือของกองทัพเรือสหรัฐ^[3][4] โดยมีการใช้งานและเผยแพร่โดยทั้งกองทัพเรือเอง และส่วนราชการที่เกี่ยวข้องทั้งในประเทศ^[5]และต่างประเทศ^[6][4] เช่น ในเรือฟริเกตชุดเรือหลวงนเรศวร^[4] และเรือฟริเกตชุดเรือหลวงภูมิพลอดุลยเดช^[7]

รหัสการจัดประเภทตัวเรือ

เรือรบ

เรือหลวงจักรีนฤเบศร (CVH-911) คือเรือบรรทุกเครื่องบินของกองทัพเรือไทย

เรือหลวงนราธิวาส (OPV-512) คือเรือตรวจการณ์ไกลฝั่ง

เรือหลวงภูมิพลอดุลยเดช (FFG-471) คือเรือฟริเกต

เรือหลวงมันกลาง (LCU-782) คือเรือระบายพลขนาดใหญ่

เรือรบของกองทัพเรือไทย แบ่งออกเป็น 11 ประเภท ได้แก่

ลำดับที่	รหัสการจัดประเภท	ประเภทของเรือ	อักษรย่อ	ประเภทของเรือ (ภาษาอังกฤษ)	หมายเหตุ
เรือบรรทุกเฮลิคอปเตอร์
1	CVH	เรือบรรทุกเฮลิคอปเตอร์	บฮ.	Helicopter Carrier	[4]
เรือพิฆาต
2	DD	เรือพิฆาต	พฆ.	Destroyer
เรือฟริเกต
3	FF	เรือฟริเกต	ฟก.	Frigate
3.1	FFG	เรือฟริเกต (อาวุธนำวิถี)	ฟก.	Frigate, Guided Missile	[7][4][note 1]
เรือคอร์เวต
4	FS	เรือคอร์เวต	คว.	Corvette	[4]
เรือเร็วโจมตี
5	-	เรือเร็วโจมตี	รจ.
5.1	FAC (G)	เรือเร็วโจมตี (อาวุธนำวิถี)	รจอ.	Fast Attack Craft, Guided Missile
5.2	FAC	เรือเร็วโจมตี (ปืน)	รจป.	Fast Attack Craft
5.3	FAC (T)	เรือเร็วโจมตี (ตอร์ปิโด)	รจต.	Fast Attack Craft, Torpedo
เรือดำน้ำ
6	-	เรือดำน้ำ	ด.	-
6.1	SS	เรือดำน้ำ (ธรรมดา)	ด.	Submarine
6.2	SSM	เรือดำน้ำเล็ก	ดล.	Midget Submarine
เรือทุ่นระเบิด
7		เรือทุ่นระเบิด	ทบ.
7.1	MCM	เรือต่อต้านทุ่นระเบิด	ตท.	Mine Countermeasures Ship
7.1.1	MS	เรือกวาดทุ่นระเบิด	กท.	Minesweeper
7.1.1.1	MSO	เรือกวาดทุ่นระเบิดไกลฝั่ง	กทก.	Minesweeper, Ocean
7.1.1.2	MSC	เรือกวาดทุ่นระเบิดใกล้ฝั่ง	กทฝ.	Minesweeper, Coastal
7.1.1.3	MSI	เรือกวาดทุ่นระเบิดชายฝั่ง	กทช.	Minesweeper, Inshore
7.1.1.4	MLMS / MSB	เรือกวาดทุ่นระเบิดน้ำตื้น	กทต.	Motor Launch Minesweeper/ Minesweeping Boat
7.1.2	MH	เรือล่าทำลายทุ่นระเบิด	ลท.	Minehunter
7.1.2.1	MHC	เรือล่าทำลายทุ่นระเบิดใกล้ฝั่ง	ลทฝ.	Minehunter, Coastal
7.1.2.2	MHI	เรือล่าทำลายทุ่นระเบิดชายฝั่ง	ลทช.	Minehunter, Inshore
7.2	ML	เรือวางทุ่นระเบิด	วท.	Minelayer
7.2.1	MLC	เรือวางทุ่นระเบิดใกล้ฝั่ง	วทฝ.	Minelayer, Coastal
7.2.2	MLI	เรือวางทุ่นระเบิดชายฝั่ง	วทช.	Minelayer, Inshore
7.3	MCS	เรือสนับสนุนการต่อต้านทุ่นระเบิด	สตท.	Mine Countermeasures Support
เรือยกพลขึ้นบก
8		เรือยกพลขึ้นบก	ยพ.
8.1	LCC	เรือบัญชาการและสนับสนุนการยกพล	บยพ.	Amphibious Command and Support Ship
8.2	LPD	เรือยกพลอู่ลอย	ยพอ.	Amphibious transport, dock
8.3	LST	เรือยกพลขนาดใหญ่	ยพญ.	Landing Ship, Tank
8.4	LSM	เรือยกพลขนาดกลาง	ยพก.	Landing Ship, Medium
8.5	LSIL	เรือยกพลขนาดเล็ก	ยพล.	Landing Ship, Infantry, Large
8.6	LCU	เรือระบายพลขนาดใหญ่	รพญ.	Landing Craft, Utility
8.7	LCM	เรือระบายพลขนาดกลาง	รพก.	Landing Craft, Mechanical
8.8	LSSL	เรือสนับสนุนการยกพล	สยพ.	Landing Ship Support Large
เรือตรวจการณ์
9		เรือตรวจการณ์	ตก.
9.1	OPV	เรือตรวจการณ์ไกลฝั่ง	ตกก.	Offshore Patrol Vessel
9.2	PG	เรือตรวจการณ์ (ปืน)	ตกป.	Patrol Craft
9.3	PC	เรือตรวจการณ์ (ปราบเรือดำน้ำ)	ตกด.	Patrol Craft, Antisubmarine
9.4	PGM	เรือตรวจการณ์ใกล้ฝั่ง	ตกฝ.	Coastal Patrol Craft
9.5	PCF	เรือตรวจการณ์ชายฝั่งฝั่ง	ตกก.	Inshore Patrol Craft
เรือปฏิบัติการลำน้ำ
10		เรือปฏิบัติการลำน้ำ	ปล.
10.1	PBR	เรือเร็วตรวจการณ์ลำน้ำ	รตล.	River Patrol Boat
10.2	AB	เรือจู่โจมลำน้ำ	จล.	Assault Boat
เรือปฏิบัติการพิเศษ
11		เรือปฏิบัติการพิเศษ	ปพ.
11.1	LCVP	เรือระบายพลขนาดเล็ก	รพล.	Landing Craft Vehicle Personnel
11.2	NSOC	เรือปฏิบัติงานยุทธการนักทำลายใต้น้ำจู่โจม	รยจ.	Navy SEAL Operation Craft
11.3	APC	เรือโจมตีลาดตระเวน	รจว.	Assault Patrol Craft
11.4	SSOC	เรือประมง	รปม.	Supporting Special Operation Craft
11.5	HOC	เรือปฏิบัติการความเร็วสูง	รปส.	High Speed Operation Craft

เรือช่วยรบ

เรือหลวงจิก (YW-842) คือเรือน้ำ สำหรับบรรทุกน้ำจืด

เรือหลวงพฤหัสบดี (AGOR-813) คือเรือสำรวจขนาดใหญ่

เรือช่วยรบของกองทัพเรือไทย แบ่งออกเป็น 8 ประเภท ได้แก่

ลำดับที่	รหัสการจัดประเภท	ประเภทของเรือ	อักษรย่อ	ประเภทของเรือ (ภาษาอังกฤษ)	หมายเหตุ
เรือส่งกำลังบำรุง
1		เรือส่งกำลังบำรุง	สก.
1.1	AOR (H)	เรือส่งกำลังบำรุงขนาดใหญ่	สกญ.	Replenishment Ship, Large
1.2	AOR (L)	เรือส่งกำลังบำรุงขนาดกลาง	สกก.	Replenishment Ship, Medium
เรือน้ำมัน
2	YO / YOG	เรือน้ำมัน	นม.	Fuel Barge / Fuel Barge (Gasolene)
เรือน้ำ
3	YW	เรือน้ำ	น.	Water Barge
เรือลากจูง
4		เรือลากจูง	ลจ.
4.1	YTB	เรือลากจูงขนาดใหญ่	ลจญ.	Harbour Tug, Large
4.2	YTM	เรือลากจูงขนาดกลาง	ลจก.	Harbour Tug, Medium
4.3	YTL	เรือลากจูงขนาดเล็ก	ลจล.	Harbour Tug, Small
เรือลำเลียง
5		เรือลำเลียง	ลล.
5.1	AP	เรือลำเลียงทหาร	ลลท.	Personnel Transport
5.2	AKL	เรือลำเลียงพัสดุ	ลลพ.	Light Cargo Ship
5.3	AKS	เรือเสบียง	ลลส.	Stores Ship	[5][note 1]
เรือสำรวจ
6		เรือสำรวจ	สร.
6.1	AGOR	เรือสำรวจขนาดใหญ่	สรญ.	Oceanographic Research Ship	[5]
6.2	AGSC	เรือสำรวจขนาดเล็ก	สรฝ.	Surveying Ship, Coastal	[5]
เรือพี่เลี้ยงเรือดำน้ำ
7	AS	เรือพี่เลี้ยงเรือดำน้ำ	พลด.	Submarine Tender
เรือใช้ในกิจการพิเศษอื่น ๆ
8		เรือใช้ในกิจการพิเศษอื่น ๆ
8.1	ABU	เรือใช้งานเครื่องหมายทางเรือ	งคร.	Navigational Aids Service Ship / Buoy Tender	[5]
8.2	AX	เรือฝึก	ฝ.	Training Ship
8.3	YAC	เรือพระที่นั่ง	เรือพระที่นั่ง	Royal Yacht

หมายเหตุ

1. มีการใช้งานอย่างแพร่หลาย เช่น ในสื่อของกองทัพเรือ ในเครื่องแต่งกายของพลประจำเรือ ในสื่อมวลชน แต่ไม่มีระบุในระเบียบ ทร. ปี 2555

อ้างอิง

1. คณะทำงานพิจารณาและจัดทำ อทร.ด้านยุทธการ กิจการพลเรือน และการสรรพาวุธ (2541). เอกสารอ้างอิงของกองทัพเรือ หมายเลข 3504 ประเภทเรือในกองทัพเรือ เก็บถาวร 2023-04-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (navy.mi.th)
2. ระเบียบกองทัพเรือ ว่าด้วยการแบ่งประเภทของเรือหลวง พ.ศ. 2555 เก็บถาวร 2023-01-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (navy.mi.th)
3. SubLt.Wallopee. "fcsorm". fcsorm.dyndns.org.
4. "สหรัฐฯ-ไทยเปิดฉากการฝึกปราบเรือดำน้ำ Guardian Sea - สถานทูตสหรัฐและสถานกงสุลในประเทศไทย". th.usembassy.gov.
5. มาตรฐานงานช่าง กรมอู่ทหารเรือ. มอร. 200-0002-1148 การวิเคราห์การสั่นสะเทือนในเรือ. เก็บถาวร 2023-01-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน กองทัพเรือ, หน้า 38-43
6. "ไทย-สหรัฐฯ ร่วมการฝึกการัตประจำปี 2565 เพื่อยกระดับความร่วมมือทางทะเล - สถานทูตสหรัฐและสถานกงสุลในประเทศไทย". th.usembassy.gov.
7. ""ในหลวง-พระราชินี" ทรงประกอบพิธีเจิมเรือหลวงภูมิพลอดุลยเดช เรือรบลำใหม่ของไทย". mgronline.com. 2019-10-16.