บามียัน (ดารี/ปาทาน: ولایت بامیان) เป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศอัฟกานิสถาน มีเมืองหลักคือบามียันตามชื่อจังหวัด มีประชากรราว 495,557 คน[4]
ประวัติ
ในอดีตพื้นที่จังหวัดบามียันถูกปกครองโดยจักรวรรดิมีดซ์ (Medes) ก่อนตกอยู่ในการปกครองของจักรวรรดิอะคีเมนิด (Achaemenid) ต่อมาในปี 330 ปีก่อนคริสต์ศักราช พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้เข้ายึดบริเวณนี้แต่ได้ละทิ้งไป ภายหลังจักรวรรดิเซลูซิดจึงเข้ามาปกครองต่อ ขณะนั้นพื้นที่ทางตอนใต้ของเทือกเขาฮินดูกูซ ได้มีการเผยแผ่ศาสนาพุทธจากราชวงศ์เมารยะเข้ามา จึงมีการตั้งอารามพุทธศาสนาที่บามียัน ว่ากันว่าชื่อ บามียัน มาจากคำว่า "วรมายานา" (varmayana) ที่แปลว่าสีในภาษาสันสกฤต ด้วยเหตุนี้จึงมีการก่อสร้างพระพุทธรูปขึ้นที่นี่จำนวนมาก และได้มีการแกะสลักขึ้นบนหน้าผาโดนเด่นสององค์ ขนานนามว่า พระพุทธรูปแห่งบามียัน ที่อายุเก่าแก่กว่า 1,500 ปี ตั้งอยู่ในบริเวณโบราณสถาน ที่ต่อมารัฐบาลกลุ่มตอลิบานได้ระเบิดทำลายเสียหายทั้งองค์ด้วยเหตุผลทางศาสนา เมื่อปี ค.ศ. 2001 สร้างความสูญเสียครั้งใหญ่ให้แก่วงการอนุรักษ์โบราณสถานไปทั่วโลก
ช่วงศตวรรษที่ 7 มีชาวอาหรับคนแรกเดินทางเข้ามาปกครองคาบูลชาหิ (Kabul Shahi) ก่อนถูกพิชิตในนามศาสนาอิสลามของจักรวรรดิซัฟฟาริดในศตวรรษที่ 9 ต่อมาได้ถูกปกครองโดยจักรวรรดิกัซนาวิด (Ghaznavids) รัฐสุลต่านกูริด (Ghurid) และถูกพิชิตโดยชาวมองโกลในศตวรรษที่ 13 ปกครองโดยอาร์กุน ข่าน แห่งอิลข่าน (Ilkhanate) ก่อนตกเป็นของจักรวรรดิตีมูร์ และจักรวรรดิโมกุล ตามลำดับ
ปี ค.ศ. 1709 จักรวรรดิโฮตากี (Hotaki) ที่ปกครองกันดาฮาร์ได้พ่ายแพ้แก่จักรวรรดิซาฟาวิด (Safavid) บามียานอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิโมกุล จนกระทั่งอะฮ์มัด ชาห์ ดุรรานี (Ahmad Shah Durrani) ได้ก่อตั้งจักรวรรดิดุรรานี (Durrani) ที่ต่อมาได้พัฒนาเปลี่ยนแปลงเป็นประเทศอัฟกานิสถาน จากการเปลี่ยนแปลงในช่วงปี ค.ศ. 1980 ถึงกลางปี 1990 อัฟกานิสถานถูกควบคุมโดยฮิซบ์ อี วะฮ์ดัต (Hizb-i-wahdat) นำโดยอับดุล อาลี มาซารี (Abdul Ali Mazari) จนในปี ค.ศ. 1995 ถูกเข้าควบคุมและปกครองโดยรัฐบาลตอลิบาน ก่อนถูกโค่นล้มโดยกองทัพสหรัฐอเมริกาเมื่อปี ค.ศ. 2001
ภูมิศาสตร์
จังหวัดบามียัน ตั้งอยู่ในหุบเขาบามียัน ซึ่งมีแม่น้ำหล่อเลี้ยงประชาชน ด้านหนึ่งเป็นเขา ด้านหนึ่งเป็นหน้าผาสูงชันสลักเป็นพระยืน สภาพแวดล้อมของหุบเขา รายล้อมไปด้วยความแห้งแล้ง แต่ที่แห่งนี้อุดมไปด้วยทุ่งหญ้าและน้ำ ปัจจุบันเมืองบามียัน ใช่แต่เป็นสถานที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการสู้รบเท่านั้น แต่มีความสำคัญเพราะเป็นสถานที่ที่มีโบราณสถานอีกทั้งโบราณวัตถุและร่องรอยประวัติศาสตร์ทางสังคมและศาสนาจำนวนมากอีกแห่งหนึ่ง ที่กลุ่มนักอนุรักษ์วัตถุทางโบราณคดีในปัจจุบันให้ความสนใจ[5]
ประชากร
ใน ค.ศ. 2020 ประชากรทั้งหมดในจังหวัดบามียันมีราว 495,557 คน[4] เกือบทั้งหมดเป็นชาวแฮซอเร แต่ยังมีชาวทาจิกจำนวนน้อยอาศัยในบริเวณนี้ด้วย
อำเภอ
นี่คือรายชื่ออำเภอใน ค.ศ. 2021–โดยมีที่อยู่อาศัยประมาณ 22 แห่ง:
![]()
อำเภอในจังหวัดบามียาน
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
สถานที่ใกล้เคียงกับจังหวัดบามียัน |
|---|
|
|
|---|
| นานาชาติ | |
|---|
| ประจำชาติ | |
|---|
| ภูมิศาสตร์ | |
|---|
| อื่น ๆ | |
|---|
