Materijalna kultura Srbije: vodenice

Spisak vodenica sa fotografijom, gps pozicijom i osnovnim podacima. Spisak je napravljen na osnovu dostupnih podataka^[1], informacija od strane meštana i ličnih poseta. Spisak nije konačan.

BORSKI OKRUG
Đokinska vodenica/Vodenica iz turskog doba, Brestovac	Vodopad Blederije i vodenica
Opština Bor, Brestovac status spomenik kulture, SK0341	Opština Kladovo, Brza Palanka (44.509534°N 22.370676°E)
BRANIČEVSKI OKRUG
Vodenica Mišića	Vodenica kod Čukara	Vodenica Kaonka	Vodenica Đorđević Vitomira/Trujačka
Opština Kučevo, Kučevo (44.475472°N 21.666474°E) status spomenik kulture, SK0709 stanje aktivna gradnja polovina 19. veka	Opština Kučevo, Neresnica stanje aktivna kapacitet 2 kamena gradnja sredina 19. veka	Opština Kučevo, Lješnica stanje aktivna gradnja 1852 (1982)	Opština Kučevo, Turija status spomenik kulture, SK1736 stanje funkcionalna gradnja polovina 19. veka (1934)
Vodenica Miroslava Stanimirovića/Josina vodenica	Ivkova vodenica	Julanska vodenica	Pavićevska vodenica
Opština Malo Crniće, Crljenac status spomenik kulture, SK1710	Opština Petrovac na Mlavi, Bistrica (44.337888°N 21.495828°E) stanje aktivna pristup putničkim vozilom	Opština Petrovac na Mlavi, Bistrica (44.335017°N 21.504911°E) stanje aktivna pristup putničkim vozilom	Opština Petrovac na Mlavi, Bistrica (44.334076°N 21.5121°E) stanje aktivna pristup putničkim vozilom
Ružanska vodenica	Tomaška valjavica/Valjavica Tomaševića	Velika vodenica, Bistrica	Vodenica Dobrila Ivkovića
Opština Petrovac na Mlavi, Bistrica (44.333988°N 21.5138°E) stanje aktivna pristup putničkim vozilom	Opština Petrovac na Mlavi, Bistrica (44.327930°N 21.522737°E) stanje funkcionalna pristup pešačenje do 200 m	Opština Petrovac na Mlavi, Bistrica (44.334532°N 21.506911°E) stanje aktivna pristup putničkim vozilom	Opština Petrovac na Mlavi, Malo Laole status spomenik kulture, SK0827 stanje urušena gradnja prva polovina 19. veka
Vodenica Đorđa Trifunovića	Vodenica Vojislava Stefanovića
Opština Petrovac na Mlavi, Melnica status spomenik kulture, SK0828	Opština Veliko Gradište, Kusiće (44.719554°N 21.534337°E) status spomenik kulture, SK0822
GRAD BEOGRAD
Vodenica/Protina vodenica, Brgule
Opština Obrenovac, Piroman status spomenik kulture, SK0962 stanje ne postoji gradnja 18-19 vek
JABLANIČKI OKRUG
Dve vodenice, Delivode	Vodenica i gajtanara/Muzej tekstilne industrije	Dininska vodenica, Vučje	Dve vodenice u centru, Vučje
Opština Bojnik, Ivanje (43.008125°N 21.538923°E) stanje napuštene pristup pešačenje do 200m	Opština Leskovac, Strojkovce (42.905359°N 21.922993°E) status spomenik kulture, SK0948 stanje prenamena-muzej gradnja druga polovina 19. veka	Opština Leskovac, Vučje (42.856548°N 21.913021°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena	Opština Leskovac, Vučje (42.862878°N 21.911233°E) stanje nefunkcionalne
Vodenica kod crkve - druga, Vučje	Vodenica kod crkve - prva, Vučje	Vodenica kod groblja, Vučje	Šumareva vodenica, Vučje
Opština Leskovac, Vučje (42.855662°N 21.915990°E) stanje nefunkcionalna	Opština Leskovac, Vučje (42.856063°N 21.916157°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena	Opština Leskovac, Vučje (42.859315°N 21.911388°E) stanje napuštena	Opština Leskovac, Vučje (42.856842°N 21.912368°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena
Manastir i vodenica, Čukljenik
Opština Leskovac, Čukljenik (42.867094°N 21.960700°E) status spomenik kulture od velikog značaja
JUŽNOBANATSKI OKRUG
Vodenica potočara u Kusiću
Opština Bela Crkva, Kusić (44.871488°N 21.479590°E) status spomenik kulture od velikog značaja, SK1459 stanje ne postoji gradnja kraj 19. veka
JUŽNOBAČKI OKRUG
Vodenica, Neštin
Opština Bačka Palanka, Neštin (45.228821°N 19.452515°E) status spomenik kulture, SK1090
KOLUBARSKI OKRUG
Jolića vodenica	Kumova vodenica	Vodenica i valjarica Sretenovića	Ilića vodenica
Opština Lajkovac, Lajkovac (44.358490°N 20.158436°E) status spomenik kulture stanje aktivna kapacitet 7 kamenova gradnja .../1895	Opština Lajkovac, Markova Crkva (44.332440°N 20.086531°E) stanje aktivna kapacitet 3 kamena gradnja početak 18. veka (?)	Opština Lajkovac, Markova Crkva (44.325312°N 20.085653°E) stanje aktivna gradnja .../1818	Opština Lajkovac, Nepričava (44.351252°N 20.102616°E) stanje aktivna kapacitet 4 (od 10) kamena gradnja polovina 19. veka
Vodenica, Vrujci	Vodenica kod Uče	Ilovačića/Srejina vodenica
Opština Mionica, (44.221577°N 20.160285°E) stanje funkcionalna	Opština Ljig, Ljig (44.217549°N 20.226595°E) stanje aktivna kapacitet 2 (od 3) kamena gradnja početak 18. veka (?) (1928) (1990)	Opština Valjevo, Valjevo (44.260885°N 19.893217°E) status spomenik kulture, SK0888 stanje aktivna kapacitet 4 kamena gradnja 18-19 vek/1989
MAČVANSKI OKRUG
Vodenica, Donja Borina
Opština Mali Zvornik, Donja Borina stanje aktivna
MORAVIČKI OKRUG
Vodenica Miladinovića, Lazac	Vodenica Mišovića	Vodenica Ružičića	Ćirkovića vodenica, donja Atenica
Opština Kraljevo, Lazac stanje aktivna gradnja 1830. godina	Opština Čačak, Atenica (43.857025°N 20.362625°E) stanje prenamena - mala porodična etno zbirka	Opština Čačak, Atenica (43.856078°N 20.360888°E) stanje nefunkcionalna	Opština Čačak, Atenica (43.863500°N 20.370283°E) stanje aktivna
Ćirkovića vodenica, gornja Atenica	Vodenica, Prijevor
Opština Čačak, Atenica (43.852333°N 20.340083°E) stanje aktivna	Opština Čačak, Prijevor (43.917481°N 20.262494°E) status spomenik kulture stanje aktivna gradnja 1820. pristup putnčkim vozilom
NIŠAVSKI OKRUG
Vodenice, Donji Dušnik	Grgurova vodenica, Niševac	Vodenica, Okruglica
Opština Gadžin Han, Donji Dušnik	Opština Svrljig, Niševac (43.462232°N 22.103594°E) status spomenik kulture, SK2191 kapacitet 2 kamena gradnja ... /1973/	Opština Svrljig, Okruglica (43.379059°N 22.222637°E)
PIROTSKI OKRUG
Penska vodenica	Vidojkova vodenica	Vodenica na Vrelu, Bela Palanka	Vodenica, Divljana
Opština Bela Palanka, Bela Palanka (43.213342°N 22.305054°E) stanje aktivna	Opština Bela Palanka, Bela Palanka (43.214939°N 22.308271°E) stanje nefunkcionalna	Opština Bela Palanka, Bela Palanka (43.216330°N 22.315133°E) stanje aktivna kapacitet 6 kamenova gradnja početak 18. veka	Opština Bela Palanka, Divljana (43.178433°N 22.304273°E) stanje funkcionalna
Tri vodenice, Gornja Koritnica	Vodenica, Gradašnica	Vodenice Mali Tesla
Opština Bela Palanka, Donja Koritnica (43.1472°N 22.321°E) stanje napuštene	Opština Pirot, Sopot (43.187092°N 22.596082°E) stanje nefunkcionalna	Opština Pirot, Vlasi (42.997119°N 22.643077°E) stanje u rekonstrukciji
POMORAVSKI OKRUG
Stara/Manastirska vodenica, Despotovac	Vodenica porodice Ikodijević	Kovačka vodenica, Veliki Popović	Vodenica manastira Zlatenac
Opština Despotovac, Despotovac (44.095975°N 21.436733°E) status spomenik kulture, SK1675 stanje funkcionalna kapacitet 4 (od 6) kamena	Opština Despotovac, Strmosten stanje aktivna kapacitet 2 kamena	Opština Despotovac, Veliki Popović (44.136778°N 21.380655°E) stanje nefunkcionalna gradnja oko 1680 pristup putničkim vozilom	Opština Svilajnac, Gložane (44.145652°N 21.167113°E) stanje aktivna
Vodenica potočara Radisavljević, Medveđa
Opština Svilajnac, Medveđa (44.149053°N 21.350395°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena pristup putničkim vozilom
PČINjSKI OKRUG
Vodenica Milivoja Stankovića	Cokina/Novice Stankovića vodenica, Sikirje	Mihajlovska/Mirkova vodenica	Ortačka vodenica, Vlase
Opština Vranje, Golemo Selo (42.715083°N 21.850993°E) stanje aktivna	Opština Vranje, Sikirje	Opština Vranje, Trstena (42.688413°N 21.868122°E) stanje aktivna	Opština Vranje, Vlase (42.692676°N 21.862315°E) stanje aktivna
Vodenica Đorđevića, Vlase	Lazina vodenica i vunovlačara	Vodenica Stane i Milana, Korbevac
Opština Vranje, Vlase (42.683858°N 21.839281°E) stanje nefunkcionalna	Opština Vranjska Banja, Izumno (42.545782°N 22.015842°E) stanje funkcionalna kapacitet 2 kamena	Opština Vranjska Banja, Korbevac (42.585778°N 22.034611°E) stanje aktivna pristup kroz privatno dvorište
RASINSKI OKRUG
Lizina vodenica, Kobilje	Lapčevićka vodenica, Lepenac	Lukina vodenica, Šogolj	Kneževa/Knez Miletina vodenica
Opština Brus, Belika Grabovnica (43.388487°N 21.023052°E) stanje nefunkcionalna kapacitet 2 kamena	Opština Brus, Lepenac (43.360263°N 21.069662°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena	Opština Grad Kruševac, Doljane (43.474900°N 21.262720°E) stanje nefunkcionalna	Opština Varvarin, Varvarin (43.717269°N 21.354498°E) status spomenik kulture, SK1122 stanje napuštena
RAŠKI OKRUG
Matovića vodenica	Dve vodenice i izletište Očna banja	Vodenica, Jošanička banja
Opština Kraljevo, Bogutovac (43.650858°N 20.551760°E) stanje aktivna gradnja 1780 /1934/ (2010)	Opština Raška, Gradac (43.367611°N 20.538498°E) stanje aktivne gradnja ... /savremena/	Opština Raška, Jošanička Banja (43.388137°N 20.750283°E) stanje aktivna
SREMSKI OKRUG
Vodenica, Donji Petrovci	Deda Đurina vodenica/Vodenica u Rivici
Opština Ruma, Donji Petrovci (44.971905°N 19.969531°E) status spomenik kulture, SK1302 stanje ne postoji	Opština Ruma, Ruma (45.055110°N 19.824772°E) status spomenik kulture od velikog značaja, SK1297 stanje renovira se gradnja 1800 (savremena)
TOPLIČKI OKRUG
Vodenica, Cerovica, Grgure	Vodenica, Mađere
Opština Blace, Grgure (43.253207°N 21.171485°E) stanje prenamena-memorijal gradnja ... (2016)	Opština Prokuplje, Mađere (43.274928°N 21.393124°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena
ZAJEČARSKI OKRUG
Воденица Лазића, Бања Јошаница	Golubova vodenica	Мијина воденица Врмџа	Vodenica Božidara Rankovića
Opština Sokobanja, Jošanica (43.725588°N 21.772313°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena	Opština Sokobanja, Sokobanja (43.647827°N 21.853593°E) stanje aktivna kapacitet 2 kamena gradnja početak 19. veka	Opština Sokobanja, Vrmdža (43.729444°N 21.828386°E) stanje aktivna pristup putničkim vozilom	Opština Zaječar, Rgotina status spomenik kulture, SK1008
ZLATIBORSKI OKRUG
Stara vodenica, Lug	Vodenice, Taorska vrela	Vodenica Milana Krdžavca	Vodenica 1, Štitkovo
Opština Bajina Bašta, Bajina Bašta (43.973900°N 19.541497°E)	Opština Kosjerić, Makovište (44.112671°N 19.760327°E) stanje napuštene	Opština Nova Varoš, Bistrica (43.469633°N 19.710861°E) stanje nefunkcionalna gradnja ... (savremena)	Opština Nova Varoš, Štitkovo (43.479685°N 19.983858°E) stanje nefunkcionalna pristup putničkim vozilom
Vodenica 2, Štitkovo	Vodenica, Godovik	Mitrovića vodenica	Vodenice, Sopotnica
Opština Nova Varoš, Štitkovo (43.481315°N 19.978987°E) stanje nefunkcionalna	Opština Požega, Godovik (43.780412°N 20.055147°E) stanje funkcionalna	Opština Prijepolje, Rasno (43.381220°N 19.677948°E) stanje aktivna	Opština Prijepolje, Sopotnica (43.301585°N 19.740118°E) stanje prve dve, prenamena-vikendice; treća, ne radi pristup putničkim vozilom
Vodenica na vrelu Grabovice, Sjenica	Vodenica Bojovića, Sevojno	Vodenica kod vodopada, Gostilje	Virića vodenica, Mušvete
Opština Sjenica, Sjenica (43.248833°N 19.991667°E) stanje aktivna	Opština Užice, Sevojno (43.834933°N 19.880776°E) stanje aktivna gradnja oko 1760.	Opština Čajetina, Gostilje (43.653836°N 19.831238°E) stanje nefunkcionalna	Opština Čajetina, Mušvete (43.756658°N 19.780084°E) stanje funkcionalna
ŠUMADIJSKI OKRUG
Budina/Dušanova vodenica, Donje Komarice	Vodenica, Borač	Vodenica, Brnjica	Momčilova vodenica, Bukorovac
Opština Batočina, Donje Komarice (44.053005°N 21.068658°E) stanje renovira se	Opština Knić, Borač (43.960522°N 20.598178°E) stanje nefunkcionalna	Opština Knić, Brnjica (43.974124°N 20.727515°E)	Opština Kragujevac, Bukorovac (44.003647°N 21.016697°E) stanje aktivna
Vodenica, Drača	Petrova vodenica, Grošnica	Markovićeva vodenica, Ljuljaci	Vodenica na Kameničkoj reci
Opština Kragujevac, Drača (44.024978°N 20.795957°E) stanje nefunkcionalna	Opština Kragujevac, Kragujevac (43.973772°N 20.880732°E) status memorijal stanje zarušena	Opština Kragujevac, Prnjavor (44.037025°N 20.657883°E) stanje prazna	Opština Kragujevac, Prnjavor (44.039893°N 20.652722°E) stanje aktivna
Vodenica i valjarica, Ljubičevac	Vodenica Cicić	Vodenica, Ždraljica	Ristića vodenica, Manojlovci
Opština Kragujevac, Ljubičevac (44.122557°N 20.598577°E) stanje napuštena	Opština Kragujevac, Stragari (44.15°N 20.666667°E) stanje aktivna gradnja početak 18. veka	Opština Kragujevac, Trmbas (43.971440°N 20.938461°E) stanje aktivna	Opština Topola, Manojlovci stanje napuštena gradnja sredina 19. veka
Vodenica Alekse i Rajka Đurića, Manojlovci	Gavrilovića vodenica
Opština Topola, Manojlovci stanje napuštena gradnja druga polovina 19. veka	Opština Topola, Ovsi stanje renovira se kapacitet 2 kamena gradnja druga polovina 19. veka

Značenje navoda
Stanje:

• aktivna, vodenica je kompletna i radi stalno ili po potrebi
  
• funkcionalna, vodenica je kompletna ali ne radi iz objektivnih razloga - nema žita / nema dovoljno vode / ...
  
• nefunkcionalna, nedostaje neki od vitanih delova - presečen dovod vode / nema kolo / ...
  
• prazna, postoji samo zgrada, koja pri tom nije značajno oštećena
  
• napuštena, o zgradi se ne vodi briga
  
• urušena, delovi zgrade su u padu
  
• ne postoji, samo za one koje su bile pod zaštitom kao spomenici kulture, ali su u međuvremenu nestale
  
• prenamena, zgrada se koristi u druge namene
  

U listu su uključeni i nepostojeći i objekti u lošem stanju uz uslov da pored osnovne namene imaju i značaj druge vrste.
Gradnja:

• okvirno godina ili vek
  
• ... 1900, godina u kojoj je zapamćeno postojanje objekta koji je postojao i ranije
  
• /1900/, godina gradnje novog objekta (na mestu prethodnog) ili preseljenja na sadašnje mesto
  
• (1900), godina značajnog renoviranja
  

Kapacitet:

• 4 (od 10), četiri kamena se koriste, postoji prostor za 10.
  

1. Pregled prirodnih, kulturnih i istorijskih znamenitosti Srbije