Lugina Dibër

Dibra e vogël

Lugina Dibër është një pjesë e luginës së Drinit në rajonin kufitar midis Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë.

Lugina me lartësi të madhe është e rrethuar nga male edhe më të larta nga të gjitha anët: në veri është vargmali i Korabit, që përmban malin e Korabit, i cili, me 2764 metra, është pika më e lartë në të dy vendet; malet në anët e tjera kalojnë gjithashtu 2000 metra. Drini i Zi rrjedh nga jugu përmes një kanioni të ngushtë në luginë dhe e lë atë përmes një kanioni po aq të pjerrët. Më parë lumi ishte i njohur për përmbytjet vjetore, si rezultat i të cilave nuk ka vendbanime pranë vetë lumit. Që nga ndërtimi i një rezervuari në anën maqedonase, liqeni i Dibrës, niveli i lumit është i rregulluar.

Rezervuari në anën maqedonase (1986)

Lugina e Dibrës është pjellore. Ujqërit dhe arinjtë gjenden ende në pyjet e mëdha të luginës. Një pjesë e madhe e banorëve merren me bujqësi.

Pas rënies së Perandorisë Osmane në Evropë, fuqitë e mëdha evropiane vendosën kufijtë e shteteve të reja ballkanike në Konferencën e Londrës të 1912-1913. Si pasojë, lugina e Dibrës u përgjysmua. Pjesa veriperëndimore, e njohur edhe si Dibër e Vogël, iu caktua Shqipërisë. Dibra e Madhe, rreth qytetit të Dibrës, shkoi në Mbretërinë e Serbisë. Kështu qyteti humbi një pjesë të madhe të brendësisë së tij. Familjet u ndanë dhe banorët e shtetit shqiptar nuk mund të vizitonin më tregun në Dibër. Nga ana shqiptare, qyteti i Peshkopisë u bë qendra e re rajonale, kryeqyteti i qarkut të Dibrës dhe bashkisë Dibër.

Shumica e banorëve të Dibrës janë shqiptarë, të cilët flasin një dialekt gegë dhe janë tradicionalisht muslimanë. Në të dy anët e kufirit ka një minoritet sllav maqedonas.

Lidhje të jashtme

• Dibra.org Arkivuar 23 janar 2022 tek Wayback Machine