Enkelejët ishin një fis ilirë, pasardhës të Enkeleut i cili ishte i biri i Ilirit dhe Galateas. Enkelejët ishin banorë të trevës përreth Liqenit Lyhnid (Pogradec). Qyteti Enkeleana, ndodhet mbi nje kodre ne Pogradec (Kalaja e Pogradecit). Bardhyli ishte mbreti i pare i cili formoi kete mbreteri. Burimet historike i quajnë njëkohësisht enkelejtët edhe si banorë pranë Rizonit (në Grykën e Kotorit). Përmenden në shek. VI-V p.e.r. lidhur me ngjarjet historike si strehimi i Kadmit e Harmonisë që vijnë këtu nga Teba, dhe grabitja e tempullit të Delfit në shek. VI p.e.r. Nuk përmenden më në shek. IV p.e.r., kur në vendin e tyre në ngjarjet e kohës e zënë dasaretët. Në historiografi u është dhënë një rol më i madh ngase dëshmohet prej të dhënave historike. Enkelejtët shquheshin si peshkatarë e konzervues të zotë të peshkut.
Burime informatash për fisin
Emërtimi në literatur
Ilirisht :
Latinisht: Encheleae
Greqisht : Εγχελιοι (Enchelioi)
Anglisht :
Gjuhë tjera: gjermanisht: Encheläer dhe Aalmänner
Tekste kërkimore për Ilirët
Të përgjithëshme
Udhëpërshkruese, lajmëtare, fotolibra
A. Kulpok, Europas letzte Geheimnis - Albanien, Frankfurt 1981 (E mëshefta e fundit e Evropës).
40 Years of Socialist Albania, Tiranë 1982 (40 vite të Shqipëris socialiste ).
P. Lendavi, Das einsame Albanien, Zurich 1985 (Shqipëria e vetmuar) .
W. Peinsipp, Das Volk der Shkypetaren, Wien 1985 (Populli i Shkypetarëve).
C. Lienau - G. Prinzig, Beitrage zu Geographie und Geschichte Albaniens, Munster 1986 (Të dhëna mbi gjeografin dhe historin e Shqipërisë)
Die Albaner und ihre Gebiete, Tiranë 1986 (Shqipëtarët dhe trojet e tyre).
N. Stanek, Albanien. Land der Skipetaren, Munchen 1987 (Shqipëria. Vendi i Shkipetarëve).
Katalogje ekspozitash
L'Art Albanais â travers les siěcles, Paris, Petit Palais, 1974/75.
L'Arte Albanese nei secoli, Rom, Museo Nazionale Preistorico Etnografico >>Luigi Pigorini<<, 1985
G. Koch u.a., Albanien. Kulturdenkmale eines unbekannten Landes aus 2200 jahren, Marburg 1985.
Bibliografike
L. Papajani, Bibliografi për Monumentet e Arkitekturës dhe të Artit 1945-1980, Tiranë 1982.
A. Hertzer - V.S. Roman, Albanien. Ein Bibliographischer Forschungsbericht, 1983.
F. Drini, Bibliografi e Arkeologjisë dhe e Historisë së Lashtë të Shqipërisë 1972-1983, Tiranë 1985
L. Papajani - M. Topi, Bibliografi e Monumenteve të Arkitekturës dhe të Artit 1944-1984, Tiranë 1985.
Udhëpërshkruese dhe doracak udhëtimi të vjetra
C. Patsch, Das Sandschak Berat in Albanien, Wien 1904, Nachdruck Nendel 1976.
C. Praschniker - A.Schober, Archeologische Forschungen in Albanien und Montenegro, Wien 1919, Nachdruck Nendel 1976.
C. Praschniker, Muzakhia und Malakastra, in: Jahreshefte des Osterreichischen Archologischen Instituts 21/22, 1922-24 Beiblatt 1-224.
L. rey, Guide d'Albania, Paris 1930.
Gazeta shqiptare
Culture Populaire Albanaise, Botues : Instituti për Kulturën e Popullit pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
Etnographie Albanaise, Botues : Instituti për Kulturën e Popullit pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
Iliria. Revistë Arkeologjike, Botues : Instituri Arkeologjikë pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
Monumentet, Botues : Instituri për Mirëmbajtjen e Përmendoreve, Tiranë.
Studia Albanica, Botues : Akademia e Shkencave, Tiranë.
Studime Historike, Botues : Instituti i Historisë pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
Tekste për periudha të caktuara
G. Statmuller, Forschung zur aëbanischen Frhgeschichte, Wiesbaden 1966.
N.G.L. Hammond, Epirus. The Geography, the Ancient Remains, the History and the Topography of epirus and Adjacent Areas, Oxford 1967.
P. Cabanes L'Epire de la mort de Pyrros â la conquěte romaine, Paris 1976.
S. Pollo - A. Puto, The History of Albania fro its Origins to the Present Day, Londër 1981.
G. Karaiskaj, Pesë mijë vjet fortifikemit në Shqipëri, Tiranë 1981.
The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton 1976.
Theologische Realenzyklopadie II, Berlin 1978, 160ff.
Lexikon des Mitelalters I, Munchen 1980 273ff.
Parahistoria
F. Prendi, the Prehistory of Albania, in : Cambridge Ancient History I I,Cambridge 1982, 187ff.
M. Korkuti, in P.R. Franke, Albanien im Altertum, s.u 2.1
Z. Andrea, Kultura Ilire e Tumave në Pellgun e Korçës, Tiranë 1985.
A. Koka, The Illyrian Prehistorical Culture in Albania, Tiranë 1985.
Antika; Ilirët, Grekët, Romakët
Në përgjithësi
J.J. Wilkers, Dalmatia (History of the Provinces of the Roman Empire), Londër 1969.
