![]()
Ukoliko ste tražili drugi pojam iz geografije, vidite članak Vratna (reka).
Koordinate: 44° 22′ 37" SGŠ, 22° 22′ 21" IGD
Vratna je naselje u Srbiji u opštini Negotin u Borskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 316 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 451 stanovnika). U blizini sela se nalazi manastir Vratna (XIV vek), iza koga počinje kanjon reke Vratne, poznat po svojim prirodnim prerastima.
Geografske odlike
Vratna je stočarsko-ratarsko seosko naselje zbijenog tipa udaljeno 33 km severozapadno od Negotina. Smešteno je na 120 metara nadmorske visine, na reci Vratni, desnoj pritoci Dunava. Severna geografska širina naselja je 44°22’40”, istočna geografska duž 22°22’21”, a površina atara 2.696 hektara. Do ovog naselja se može stići asfaltnim putem od Negotina preko naselja Jasenica, Štubik i Jabukovac, odnosno preko naselja Slatina i Urovica.
Istorija
Naselje je svoj naziv dobilo po prirodnim kamenim mostovima koji se nalaze u njegovom ataru, po njima naziv nosi i reka koja protiče ispod njih, kao i istoimeni manastir posvećen Vaznesenju Gospodnjem koji potiče iz 14. veka. Prvi pomen naselja nalazimo u turskim popisima 1530. godine kao naselje sa 19 kuća, odnosno 1586. godine kao naselje sa 2 kuće. U vreme austrijske uprave 1723. godine imalo je 90 kuća.
Privreda
Zemljoradnička zadruga u Vratni osnovana je 1946. godine, električnu rasvetu dobija 1953. godine, dok zadružni dom (za čiju je izgradnju urađen plan 1948. godine, a izgradnja započeta 1986. godine) ni do dana današnjeg nije završen. Asfaltni put Vratna dobija 1974, a telefonske veze sa svetom 1985. godine.
Demografija
U naselju Vratna živi 268 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 48,2 godina (47,0 kod muškaraca i 49,3 kod žena). U naselju ima 113 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,80.
Ovo naselje je u uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
Današnje naselje objedinjuje više mahala koje nose nazive po familijama. Nakon Prvog svetskog rata ovo naselje je imalo sledeće familije: Strainešti ili Angelonji (slava Petkovica), Ikonešti (slava sv. Nikola), Gogešti i Dobrosav (slava Mitrovdan), Dinulovići (slava sv. Nikola), Ivuce (slava sv. Vrač), Irinešti (slava Petkovica), Pogocinji (slava sv. Nikola), Rtanešti (slava sv. Stefan), Jajicešti (slava sv. Nikola), Karlani (slava sv. Arhanđeo), Prvujevi (slava Petkovica), Nestorešti (slava sv. Alimpije), Njegulešti (slava Petkovica), Nikolaj (slava sv. Stevan), Caran (slava Mala Gospojina), Nedeljkonji (slava sv. Arhanđeo), Ungurjani (slava sv. Stevan), Stefani (slava sv. Nikola), Crnošonji (slava sv. Nikola), Praške (slava sv. Nikola), Stojanovići (slava sv. Nikola), Buljika (slava Petkovica), Milići (slava sv. Nikola), Miljkovići (slava Petkovica), Njegocešti (slava sv. Arhanđeo), Nikešti (slava Petkovica), Mađar (slava sv. Nikola), Kapuđešteni (slava sv. Nikola), Rabulovići (slava sv. Nikola), Jonašonji (slava Mala Gospojina), Veljkovi (slava Petkovica), Stojkovi (slava Petkovica), Barbulešti (slava Petkovica), Jonovići (slava Petkovica), Sfija (slava Petkovica), Berbek (slava Petkovica) i Dejanovi (slava Petkovica).
Antropogeografskim i etnološkim izučavanjima naselje je svrstano u vlaška naselja.
Manastirska slava i zavetina naselja je Spasovdan.
Stanovništvo Vratne je pravoslavno, prilikom popisa nacionalno se izjašnjava kao srpsko i uglavnom se bavi stočarstvom i ratarstvom.
Godine 1921. Vratna je imala 100 kuća i 366 stanovnika, godine 1948. – 136 kuća i 567 stanovnika, a 2002. godine 187 kuća i 327 stanovnika. Po popisu 1981. godine na privremenom radu u inostranstvu iz ovog naselja je bilo 89 stanovnika.
Četvororazredna osnovna škola u naselju postoji od 1894. godine (od 1957/58. godine kao područno odeljenje škole u Jabukovcu). Školske 2006/2007. godine ima 15 učenika.
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
4 |
|
|
6 |
| 80+ |
2 |
|
|
5 |
| 75-79 |
9 |
|
|
14 |
| 70-74 |
18 |
|
|
17 |
| 65-69 |
19 |
|
|
21 |
| 60-64 |
12 |
|
|
15 |
| 55-59 |
5 |
|
|
11 |
| 50-54 |
10 |
|
|
8 |
| 45-49 |
11 |
|
|
10 |
| 40-44 |
4 |
|
|
7 |
| 35-39 |
6 |
|
|
4 |
| 30-34 |
5 |
|
|
7 |
| 25-29 |
13 |
|
|
5 |
| 20-24 |
7 |
|
|
7 |
| 15-19 |
7 |
|
|
8 |
| 10-14 |
6 |
|
|
6 |
| 5-9 |
2 |
|
|
6 |
| 0-4 |
10 |
|
|
9 |
| prosek |
47.0 |
|
|
49.3 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
136
|
134
|
144
|
155
|
149
|
124
|
113
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
29
|
35
|
17
|
11
|
10
|
7
|
2
|
2
|
-
|
-
|
2.80
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
132
|
22
|
90
|
11
|
9
|
-
|
145
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
16
|
98
|
23
|
8
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
63
|
53
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1
|
2
|
-
|
2
|
| Ženski
|
66
|
59
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
| Oba
|
129
|
112
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1
|
2
|
-
|
2
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
-
|
-
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
4
|
| Ženski
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2
|
3
|
-
|
-
|
2
|
| Oba
|
-
|
-
|
-
|
1
|
2
|
3
|
-
|
-
|
6
|
Reference
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Vanjske veze
