PROFILBARU.COM

Dvostruki (lorenski, patrijaršijski, dupli) krst čini jedna vertikalna linija koju je pri vrhu pod normalnim uglom seku dve kraće horizontalne linije jedna ispod druge, od kojih je niža obično duža. Ovaj krst je rasprostranjen na području pod uticajem Vizantije odnosno Pravoslavlja. Pored toga čini osnovu grba Mađarske i Slovačke, većeg broja slovačkih gradova, a formirao je i srednjevekovni grb Lorene.

Nazivi

Dvostruki ili Dupli

Naziv dvostruki ili dupli krst dobio je zbog dve horizontalne linije koje ga čine.

Patrijaršijski

Konstantin Porfirogenit i Roman II na vizantijskom zlatniku (945. - 959.)

Lorenski

Lorenski krst je termin koji se koristi u zapadnoj terminologiji, jer se na zapadu on pojavljivao samo u Loreni u koju je stigao sa prostora Moravske (Slovačke i Mađarske).

U novijoj historiji je Lorenski krst postao simbol De Golovog pokreta Slobodnih Francuza u drugom svetskom ratu.

Poreklo

Dvostruki krst je nastao u Vizantiji u kojoj je činio oblik vladarskog žezla do njene propasti. Odatle se proširio po zemljama pod vizantijskim uticajem. Ćirilo i Metodije su ga doneli sa sobom u Moravsku u svojoj misiji među tamošnjim Slovenima, gde je široko prihvaćen i vrlo uskoro postao grb Nitranske kneževine.

Dvostruki krst stiže u Lorenu za vreme Svatopluka Koruškog (870. – 900.), vanbračnog sina Arnulfa Koruškog (850. – 899.) koji mu je dao na upravu Lorensku kraljevinu. Smatra se da je on postavio dvostruki krst kao grb Lorene, preuzevši ga od svog kuma velikomoravskog kralja Svatopluka I (830. - 894.), koji je bio nitranski knez, pre nego što je postao velikomoravski kralj.

Kada je Mađarska ovladala prostorima Nitranske kneževine tokom X i XI veka, dvostruki krst postaje sastavni deo mađarskog grba. To se vidi na novčićima prvog mađarskog kralja sv. Ištvana oko 1000. godine, koji je prethodno bio nitranski knez odakle je verovatno preuzeo dvostruki krst.

Značenje

Dvostruki krst označava državnu samostalnost (nezavisnost). Ovo tumačenje vodi poreklo iz Vizantije čiji su vladari imali žezla u obliku dvostrukog krsta koja su značila da njihova država ima svetovnu i crkvenu vlast (nezavisnost), što su simbolizovale dve horizontalne linije. U prilog ovome govore i ktitorski portreti srpskih vladara u srednjem veku koji su u rukama imali žezla u obliku dvostrukog krsta.

Sam oblik se tumači krstom na koji je Hrist raspet. Naime gornja (kraća) horizontalna linija predstavlja gredu koja sadržala je natpis INRI tj. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum (Isus Nazarećanin Kralj Jevreja) koji je prema legendi (Jevanđelje po Jovanu 19:19) Pilat naredio da okače iznad raspetog Isusa kao njegovu titulu. Niža (duža) horizontalna linija predtavljala je gredu za koju su prikovane Isusove ruke.