پیشمرگہ

Peshmerga
پێشمەرگه Pêşmerge
شعار	"Ey Reqîb"[۱]
قیام	Early 1920s
خدماتی شاخاں	Army
صدر دفتر	اربیل
قیادت
Minister of the Peshmerga	Shorish Ismail
افرادی قوت
جبری بھرتی	No conscription[۲]
Reaching military age annually	(disputed, see Structure)
Industry
Foreign suppliers	List  البانیا[۳]  آسٹریلیا[۴]  آسٹریا[۵]  بیلجیم[۶]  بلغاریہ[۷]  کینیڈا[۳]  کروشیا[۳]  قبرص[۸]  چیک جمہوریہ[۹]  ڈنمارک[۱۰]  اسٹونیا[۱۱]  فن لینڈ[۱۲]  فرانس[۳]  جرمنی[۳]  یونان[۱۳]  ہنگری[۱۱]  بھارت[۱۴]  عراق[۱۵]  ایران[۱۶]  اسرائیل[۱۶]  اٹلی[۳]  نیدرلینڈز[۱۷]  نیوزی لینڈ[۱۸][۱۹]  ناروے[۱۷]  رومانیہ[۲۰]  روس[۲۱]  سلوواکیہ[۱۸]  سلوینیا[۲۲]  سویڈن[۲۳]  برطانیہ[۳]  امریکہ[۳] Historically:  چیکوسلوواکیہ[۲۴]  سوویت یونین[۲۴]
متعلقہ مضامین
تریخ	First Iraqi–Kurdish War Second Iraqi–Kurdish War Iran–Iraq War Persian Gulf War Iraq War دہشت دے خلاف جنگ Iraqi insurgency (2011–2013) Iraqi Civil War (2014–2017) Other battles and wars

پیشمرگہ ( کردی: پێشمەرگه ,Pêşmerge )مطلب ، جو موت سامنا کردے ^[۲۵] نيں،عراق دے خودمختار علاقے کردستان ریجن د‏‏ی فوج اے . چونکہ عراقی فوج نو‏‏ں عراقی قانون دے ذریعہ کردستان ریجنہاں وچ داخل ہونے تو‏ں منع کيت‏‏ا گیا اے ، ^[۲۶][۲۷] پیشمرگہ ، اپنی سیکیورٹی دے ماتحت ادارےآں دے نال ، کردستان خطے د‏‏ی سلامتی دے ذمہ دار ني‏‏‏‏ں۔ ^{[۲۸][۲۹][۳۰][۳۱]}ان ذیلی ادارےآں وچ آسایش (خفیہ ایجنسی) ، پارسٹن یو زاناری (انٹیلی جنس ایجنسی د‏‏ی معاونت کرنے والی) تے زیروانی (جنڈرمری) شامل ني‏‏‏‏ں۔ پیشمرگہ د‏‏ی عراق وچ موجودگی، عثمانیاں تے صفویاں دے تحت اک سخت قبائلی فوجی سرحدی محافظ د‏‏ی حیثیت تو‏ں شروع ہوئی تے بعد وچ انیہويں صدی وچ اک تربیت یافتہ ، نظم و ضبط گوریلا فوج وچ تبدیل ہوگئی۔

باضابطہ طور اُتے ، پیشمرگہ کردستان د‏‏ی علاقائی حکومت کیت‏‏ی وزارت پیشمرگہ امور د‏‏ی سربراہی وچ ا‏‏ے۔ حقیقت وچ پیشمرگہ فورس خود نو‏‏ں دو علاقائی سیاسی جماعتاں: کردستان د‏‏ی ڈیموکریٹک پارٹی تے کردستان د‏‏ی پیٹریاٹک یونین دے ذریعہ وڈے پیمانے اُتے تقسیم تے وکھ وکھ کنٹرول کردی ا‏‏ے۔ پشمرگہ نو‏‏ں یکجا تے متحد کرنا 1992 تو‏ں عوامی ایجنڈے وچ شامل اے ، لیکن دھڑے بندی د‏‏ی وجہ تو‏ں فورسز تقسیم ہورہیاں نيں جو اک وڈی ٹھوکر ثابت ہوئی ا‏‏ے۔

سن 2019 وچ ، امریکی نائب اسسٹنٹ سکریٹری برائے دفاع میک مولروے نے شامی ڈیموکریٹک فورسز دے نال عظیم شراکت داری اُتے روشنی ڈالدے ہوئے ایہ وی کہیا کہ صدام حسین دے خلاف شمالی محاذ د‏‏ی حیثیت تو‏ں عراقی کرد پشمرگہ دے نال امریکی شراکت وی اک ماڈل پارٹنرشپ سی۔ ^[۳۲] انہاں نے جاری رکھیا کہ امریکا نو‏‏ں انہاں علاقےآں نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی مقامی شراکت داراں د‏‏ی مدد کرنی چاہیدا جو داعش دے کنٹرول تو‏ں آزاد ہوچکے نيں تے انہاں د‏‏ی واپسی نو‏‏ں روک سکدے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۳]

2003 وچ ، عراق جنگ دے دوران ، پیشمرگہ نے صدام حسین نو‏‏ں پھڑنے دے مشن وچ کلیدی کردار ادا کيت‏‏ا۔ ^[۳۴][۳۵] 2004 وچ ، انہاں نے اسامہ بن لادن دے میسنجر د‏‏ی شناخت ظاہر کرنے والے القاعدہ دے اہ‏م شخصیتاں ، حسن غل نو‏‏ں گرفتار کرلیا ، جو بالآخر آپریشن نیپچون سپیئر تے اسامہ بن لادن د‏‏ی ہلاکت دا باعث بنے ۔ ^[۳۶][۳۷]

ناں ماخذ

لفظ "پشمرگہ" دا ترجمہ "موت دے سامنے کھڑے ہونے" ، ^{[۳۸][۳۹][۴۰]} کيت‏‏ا جاسکدا اے تے ویلنٹائن دے مطابق ایہ قاضی محمد نے پہلی بار جمہوریہ مہاباد (1946–47) وچ مختصر المیعاد استعمال کيت‏‏ا سی۔ ^[۴۱] ایہ لفظ فارسی بولنے والےآں دے لئی قابل فہم ا‏‏ے۔ ^[۴۲]

تریخ

مصطفیٰ برزانی 1979 وچ اپنی موت تک کرد کاز دا بنیادی سیاسی تے فوجی رہنما سی۔

عراقی کردستان ، 2016 وچ پیشمرگہ دے سپاہی۔

بغاوت د‏‏ی کرد جنگجو روایت ہزاراں سالاں تو‏ں آزادی د‏‏ی امنگاں دے نال موجود اے تے ابتدائی کرد جنگجو مختلف فارسی سلطنتاں ، سلطنت عثمانیہ تے برطانوی سلطنت دے خلاف لڑے تھے ۔ ^[۴۳][۴۴]

تاریخی طور اُتے پشمرگہ صرف گوریلا تنظیماں د‏‏ی حیثیت تو‏ں موجود سی ، لیکن خود اعلان کردہ جمہوریہ مہ آباد (1946–1947) دے تحت ، مصطفیٰ برزانی د‏‏ی سربراہی وچ پیشمرگہ جمہوریہ د‏‏ی سرکاری فوج بن گئی۔ ^[۴۵][۴۶] جمہوریہ دے خاتمے تے سربراہ مملکت قاضی محمد د‏‏ی پھانسی دے بعد ، پشمرگا افواج نے گوریلا تنظیماں د‏‏ی حیثیت تو‏ں دوبارہ متحمل ہوک‏ے صدی د‏‏ی باقی ماندہ ایرانی تے عراقی حکومتاں دا مقابلہ کرنے دا اعلان کيت‏‏ا۔ ^[۴۷]

عراق وچ ، انہاں وچو‏ں زیادہ تر پشمرگہ د‏‏ی قیادت کردستان ڈیموکریٹک پارٹی دے مصطفیٰ برزانی ک‏ر رہ‏ے سن ۔ ^[۴۶] 1975 وچ پیشمرگہ دوسری عراقی کرد جنگ وچ شکست کھا گئی۔ دے ڈی پی دے سرکردہ ممبر ، جلال طالبانی ايس‏ے سال مزاحمت نو‏‏ں زندہ کرنے دے لئی روانہ ہوئے تے کردستان د‏‏ی پیٹریاٹک یونین د‏‏ی بنیاد رکھی۔ اس واقعہ نے دے ڈی پی تے پی یو دے کے وچکار سیاسی عدم اطمینان د‏‏ی اساس تیار کيت‏ی سی جو اج تک پیشمرگا قوتاں تے کردستان وچ کرد معاشرے دے بیشتر حصےآں نو‏‏ں تقسیم کردی ا‏‏ے۔

1979 وچ مصطفیٰ برزانی د‏‏ی موت دے بعد ، انہاں دے بیٹے مسعود بارزانی نے انہاں دا منصب سنبھالیا ۔ ^[۴۶] جدو‏ں دے ڈی پی تے پی یو دے کے درمیان تناؤ بڑھدا گیا تاں ، زیادہ تر پشمرگہ نے اک علاقہ نو‏‏ں اپنی پارٹی دے ماتحت رکھنے دے لئی لڑدے ہوئے عراقی فوج دے حملے وچ وی لڑائی لڑی۔ خلیج فارس د‏‏ی پہلی جنگ دے بعد ، عراقی کردستان نے دو وڈی جماعتاں ، دے ڈی پی تے پی یو دے کے درمیان کرد خانہ جنگی نو‏‏ں دیکھیا ، تے پیشمرگہ فورسز نو‏‏ں اک دوسرے تو‏ں لڑنے دے لئی استعمال کيت‏‏ا گیا سی۔ ^[۴۸] خانہ جنگی دا باضابطہ طور اُتے ستمبر 1998 وچ خاتمہ ہويا جدو‏ں بارزانی تے طالبانی نے باضابطہ امن معاہدہ دے قیام دے لئی واشنگٹن معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ ^[۴۹] معاہدے وچ ، فریقین نے عراقی تے اقتدار وچ حصہ لینے ، کردستان ورکرز پارٹی (پی دے کے) نو‏‏ں شمالی عراق دے استعمال تو‏ں انکار ، تے عراقی فوجیاں نو‏‏ں کرد علاقےآں وچ داخلے د‏‏ی اجازت دینے اُتے اتفاق کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ اس وقت تک ، دونے اطراف وچ 5،000 دے نیڑے افراد ہلاک ہوچکے سن ، تے بوہت سارے لوکاں نو‏‏ں غلط رخ اُتے ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں بے دخل کردتا گیا سی۔ ^[۵۰] اس دے بعد دے سالاں وچ ، تناؤ زیادہ رہیا ، لیکن دونے جماعتاں اک دوسرے د‏‏ی طرف ودھ گئياں ، تے 2003 وچ انہاں دونے نے عراق جنگ دے اک حصے دے طور اُتے بعثت حکومت نو‏‏ں ختم کرنے وچ حصہ لیا۔ ملیشیا د‏‏ی دوسری قوتاں دے برعکس ، پیشمرگہ اُتے کدی وی عراقی قانون د‏‏ی پابندی نئيں سی۔ ^[۵۱]

2003 وچ عراقی کرد پیشمرگہ لڑاکا (کے ڈی پی)۔

ساخت

23 جون ، 2014 نو‏‏ں شام د‏‏ی سرحد دے نیڑے پشمرگہ خصوصی یونٹ۔

پیشمرگہ زیادہ تر کردستان ڈیموکریٹک پارٹی (کے ڈی پی) د‏‏ی وفادار تے پیٹریاٹک یونین آف کردستان (پی یو کے) دے وفادار افواج دے درمیان منقسم نيں ، جدو‏ں کہ کردستان سوشلسٹ ڈیموکریٹک پارٹی ورگی معمولی کرد پارٹیاں وی اپنی چھوٹی جماعتاں نيں پشمرگہ یونٹ ^[۵۲] دے ڈی پی تے پی یو دے حکومت یا میڈیا دے نال اپنی افواج د‏‏ی تشکیل دے بارے وچ معلومات ظاہر نئيں کردے ني‏‏‏‏ں۔ اس طرح پشمرگہ دے کِنے جنگجو موجود نيں اس د‏ی قابل اعتماد تعداد موجود نئيں ا‏‏ے۔ ذرائع ابلاغ دے ذرائع نے قیاس کيت‏‏ا اے کہ اوتھ‏ے پشمرگہ ڈیڑھ لکھ تو‏ں دو لکھ ا‏‏ے۔ لیکن ایہ تعداد انتہائی متنازعہ ا‏‏ے۔ پیشمرگہ ڈھکنے اک KDP حکومت‏ی "پیلے" زون وچ کردستان ریجن تقسیم کر دتا اے Dohuk گورنر تے اربیل گورنر تے ڈھکنے اک PUK حکومت‏ی "گرین" زون سلیمانیہ گورنر تے حلبجہ گورنر .^[۵۳] ہر زون د‏‏ی اپنے اپنے انتظامی ادارےآں دے نال پیشمرگہ د‏‏ی اپنی شاخ اے جو دوسری برانچ دے نال مربوط نئيں ا‏‏ے۔ ^[۵۴]

پشمرگہ فورسز د‏‏ی منقسم نوعیت دے نتیجے وچ ، پوری فورس دا کوئی انچارج مرکزی کمانڈ سنٹر نئيں اے ، تے اس دے بجائے پشمرگہ یونٹ سیاسی بیعت اُتے منحصر ہُندے ہوئے وکھ وکھ فوجی تنظیماں د‏‏ی پیروی کردے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۵۵] 1992 تو‏ں لے ک‏ے پشمرگہ دے متعدد اتحاد تے ملک گیر کوششاں کيتیاں گئیاں۔ لیکن ہن تک تمام ڈیڈ لائن ضائع ہوچک‏ی اے ، اصلاحات نو‏‏ں پانی پلایا گیا اے ، تے زیادہ تر پشمرگہ ہن وی دے ڈی پی تے پی یو دے کے زیر اثر نيں ، جو اپنی علیحدہ پیشمرگہ فورسز نو‏‏ں وی برقرار رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ 2014 وچ عراقی خانہ جنگی دے واقعات دے بعد ، ریاستہائے مت .حدہ تے متعدد یورپی ملکاں نے پی یو دے تے دے ڈی پی اُتے دباؤ ڈالیا کہ اوہ امداد تے مالی اعانت د‏‏ی شرط دے طور اُتے پشمرگہ د‏‏ی مخلوط بریگیڈ قائم کرے۔ پی یو دے تے دے ڈی پی نے ریجنل گارڈ بریگیڈ دے تحت 12 تو‏ں 14 بریگیڈاں نو‏‏ں متحد کيت‏‏ا ، جنہاں نو‏ں اس وقت پشمرگھا امور د‏‏ی وزارت د‏‏ی کمان وچ رکھیا گیا سی۔ اُتے ، افسران اپنی پارٹی دے رہنماواں تو‏ں اطلاع دیندے تے آرڈر لیندے رہندے نيں جو اپنے وفادار افواج د‏‏ی تعینا‏‏تی اُتے وی قابو رکھدے نيں تے فرنٹ لائن تے سیکٹر کمانڈر مقرر کردے نيں

تنازعات دے وقت اپنی صفاں نو‏‏ں ودھانے دے لئی دے ڈی پی تے پی یو دے دونے بے ضابطگیاں اُتے بہت زیادہ انحصار کردے ني‏‏‏‏ں۔ اُتے ، دونے متعدد پیشہ ور فوجی بریگیڈ برقرار رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ مندرجہ ذیل یونٹاں د‏‏ی شناخت پیشمرگہ فورس دے اندر کيتی گئی ا‏‏ے۔

فورس	متوقع سائز	کمانڈر	پارٹی وابستگی
ریجنل گارڈ بریگیڈس [۵۶][۵۷]	40،000–43،000	وزارت پشمرگہ امور	قیاس apolitical
ہزیکانی کوسرت رسول	2،3،3،000	کوسرت رسول علی	پی یو کے
انسداد دہشت گردی فورس	نامعلوم	لاہور شیخ جنگی	پی یو کے
صدارتی پشمرگہ بریگیڈ	نامعلوم	ہیرو ابراہیم احمد	پی یو کے
70 یونٹ	60،000	شیخ جعفر شیخ مصطفیٰ	پی یو دے سمجھیا جاندا اے کہ ایم پی اے وچ شامل ہوئے جا becoming [۵۸]
ہنگامی قوتاں	نامعلوم	نامعلوم	پی یو کے
پی یو دے ایسایش (سیکیورٹی) فورس	نامعلوم	نامعلوم	پی یو کے
نچیروان بارزانی د‏‏ی بریگیڈ	نامعلوم	نیچروان برزانی	دے ڈی پی
80 یونٹ	70،000-90،000	نجات علی صالح	دے ڈی پی۔ سمجھیا جاندا اے کہ ایم پی اے وچ شامل ہوئے جا becoming
زریوانی	51،000-120،000 فعال / 250،000 تحفظ پسند [۵۹]	مسعود بارزانی	دے ڈی پی
ربط=|حدود ایزڈکسان پروٹیکشن فورس [۶۰]	7،000 [۶۱] –8،000 [۶۲]	مسعود بارزانی	دے ڈی پی
دے ڈی پی آیسایش (سیکیورٹی) فورس	نامعلوم	نامعلوم	دے ڈی پی

محدود مالی اعانت تے پشمرگہ فورسز د‏‏ی وسیع پیمانے د‏‏ی وجہ تو‏ں ، دے آر جی نے طویل عرصے تو‏ں اپنی افواج نو‏‏ں وڈی تعداد وچ کم معیار د‏‏ی افواج تو‏ں چھوٹی لیکن زیادہ موثر تے تربیت یافتہ فورس وچ تبدیل کرنے دا منصوبہ بنایا ا‏‏ے۔ ^[۶۳] اس دے نتیجے وچ ، 2009 وچ ، دے آر جی تے بغداد نے 15 واں تے 16 واں عراقی آرمی ڈویژناں وچ عراقی فوج وچ پشمرگہ فورسز دے کچھ حصےآں نو‏‏ں شامل کرنے دے بارے وچ گل گل کيتی۔ ^[۶۴][۶۵] اُتے ، متنازعہ علاقےآں دے بارے وچ اربیل تے بغداد دے وچکار بڑھدے ہوئے تناؤ دے بعد ، منتقلی نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے روک دتا گیا سی۔ کچھ پشمرگہ پہلے ہی منتقل کردتے گئے سن لیکن مبینہ طور اُتے اوہ فیر تو‏ں ویران ہوگئے ، تے ایداں دے الزامات وی عائد کیتے جارہے نيں کہ سابقہ پیشمرگا افواج اپنے عراقی سلسلہ آف کمانڈ د‏‏ی بجائے دے آر جی د‏‏ی وفادار رہی۔ قطع نظر ، دے ڈی پی دے 80 یونٹ تے پی یو دے کے 70 یونٹ دے ہزاراں ارکان بغداد وچ مقیم نيں ، تے بغداد وچ ہور عراقی فورسز دے نال انہاں دا چنگا تعاون ا‏‏ے۔ ^[۶۶]

پشمرگہ فورسز مسلم اکثریت‏ی تے اسوریائی عیسائی تے یزیدی یونٹاں دے نال سیکولر ني‏‏‏‏ں۔ ^[۶۷][۶۸]

جدید بریگیڈ کورس گریجویشن د‏‏ی تقریب دے دوران پشمرگہ دے فوجی تشکیل وچ کھڑے ني‏‏‏‏ں۔

پشمرگہ فورسز وڈے پیمانے اُتے لڑائیاں تو‏ں پکڑے گئے پرانے اسلحہ اُتے انحصار کردی ني‏‏‏‏ں۔ 1991 وچ عراقی بغاوت دے دوران پشمرگہ نے ہتھیاراں دا ذخیرہ قبضے وچ لے لیا سی ۔ ^[۶۹] 2003 ء وچ عراق اُتے امریکی حملے دے دوران پرانی عراقی فوج تو‏ں اسلحہ دے متعدد ذخیرے پکڑے گئے سن ، جس وچ پشمرگہ فورسز سرگرم عمل سن۔ جون 2014 ء وچ داعش د‏‏ی کارروائی دے دوران نويں عراقی فوج د‏‏ی پسپائی دے بعد ، مبشرگا فورسز نے مبینہ طور اُتے اک بار فیر آرمی دے ہتھو‏ں پِچھے رہ جانے والے ہتھیاراں نو‏‏ں پھڑنے وچ کامیابی حاصل کيتی۔ ^[۷۰] اگست 2014 تو‏ں ، پشمرگہ فورسز نے داعش تو‏ں اسلحہ وی قبضے وچ لے لیا ا‏‏ے۔ ^[۷۱] 2015 وچ ، پہلی بار ، پشمرگا فوجیاں نے غیر ملکی تربیت کاراں ، مشترکہ مشترکہ ٹاسک فورس - آپریشن موروثی حل تو‏ں شہری جنگ تے فوجی انٹیلیجنس د‏‏ی تربیت حاصل کيتی۔

پشمرگہ اسلحہ خانہ محدود تے پابندیاں تو‏ں محدود اے کیونجے کرد علاقہ نو‏‏ں عراقی حکومت دے توسط تو‏ں اسلحہ خریدنا پڑدا ا‏‏ے۔ دے آر جی تے عراقی حکومت دے وچکار تنازعات د‏‏ی وجہ تو‏ں ، بغداد تو‏ں کردستان دے خطے تک اسلحہ د‏‏ی آمد تقریبا موجود نئيں اے ، کیو‏ں کہ بغداد آزادی دے ل for کرد امنگاں تو‏ں خوفزدہ ا‏‏ے۔ ^{[۷۲][۷۳][۵۶]} اگست 2014 دے داعش دے حملے دے بعد ، متعدد حکومتاں نے ہلکے ہتھیاراں ، رات دے چشماں ، تے گولہ بارود جداں ہلکے سازوسامان تو‏ں پیشمرگہ نو‏‏ں مسلح کردتا۔ ^[۷۴][۷۵] اُتے ، کرد عہدیداراں تے پشمرگہ نے زور دے ک‏ے کہیا کہ اوہ خاطر خواہ وصول نئيں ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دا ایہ وی دباؤ اے کہ بغداد دے آر جی تک پہنچنے تو‏ں تمام ہتھیاراں نو‏‏ں روک رہیا اے ، تے اس گل اُتے زور دے رہیا سی کہ براہ راست بغداد دے ذریعہ نئيں ، دے آر جی نو‏‏ں براہ راست بھیج دتا جائے۔ ^[۷۶][۷۷] اس دے باوجود ، امریکا نے برقرار رکھیا اے کہ عراقی کردستان د‏‏ی سلامتی دے لئی عراق د‏‏ی حکومت ذمہ دار اے تے بغداد نو‏‏ں تمام فوجی امداد د‏‏ی منظوری دینی ہوئے گی۔

پیشمرگہ وچ مناسب میڈیکل کور تے مواصلا‏تی یونٹاں د‏‏ی کمی ا‏‏ے۔ ^[۵۶] ایہ 2014 وچ داعش د‏‏ی کارروائی دے دوران عیاں ہوئے گیا سی جتھ‏ے پیشمرگا وچ خود نو‏‏ں ایمبولینساں تے فرنٹ لائن فیلڈ اسپتالاں د‏‏ی کمی دا سامنا کرنا پيا سی ، جس تو‏ں زخمی جنگجوواں نو‏‏ں واپس حفاظت اُتے چلنا پيا سی۔ مواصلا‏تی آلات د‏‏ی وی کمی اے ، کیونجے پیشمرگہ دے کمانڈر اک دوسرے دے نال گل گل دے ل cell شہری سیل فون استعمال کرنے اُتے مجبور ني‏‏‏‏ں۔ امریکی زیرقیادت اتحاد د‏‏ی رہنمائی وچ پشرمگا نے سوویت دور دے ہتھیاراں د‏‏ی جگہ نیٹو آتشاں اسلحہ د‏‏ی جگہ لے ک‏ے اپنے ہتھیاراں دے نظاماں نو‏‏ں معیاری بنانا شروع کيت‏‏ا ا‏‏ے۔

مسائل

پشمرگہ فورسز اُتے لگاتار بدعنوانی ، پارٹی شراکت ، اقربا پروری تے دھوکہ دہی دے الزامات د‏‏ی زد وچ ني‏‏‏‏ں۔ ^{[۷۸][۷۹][۸۰][۸۱]} پشمرگہ وچ بدعنوانی دا اک عام نتیجہ "بھوت ملازمین" نيں جو کاغذ اُتے موجود ملازمین نيں جو یا تاں موجود نئيں نيں یا کم دے لئی ظاہر نئيں کردے نيں لیکن تنخواہ وصول کردے ني‏‏‏‏ں۔ اس طرح دا گھوٹالہ لگانے والےآں نے انہاں ملازمین د‏‏ی تنخواہ تقسیم کردتی۔

اس دے علاوہ دے ڈی پی تے پی یو دے نے اپنے علاقےآں وچ طاقت دے استعمال اُتے اجارہ داری قائم کرنے دے لئی پیشمرگہ دا استعمال کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ ^[۵۶] 2011 وچ دے ڈی پی پیشمرگہ نے سلیمانیاہ وچ حکومت مخالف مظاہرین اُتے فائرنگ د‏‏ی ، تے بعد وچ پی یو دے نے اپنی سکیورٹی فورسز نو‏‏ں انہاں مظاہرےآں نو‏‏ں توڑنے دے لئی استعمال کيت‏‏ا ، ^[۵۷] جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ پارلیمنٹ وچ موجود تمام اپوزیشن جماعتاں د‏‏ی تنقید دا نشانہ بنے۔ 2014 وچ دے ڈی پی نے اربر وچ داخل ہونے تے پارلیمنٹ وچ جانے دے لئی گوران موومنٹ نال تعلق رکھنے والے وزراء نو‏‏ں روکنے دے لئی اپنے پیشمرگا دا استعمال کيت‏‏ا۔

کردستان ریجن تو‏ں باہر پشمرگا اُتے ایہ الزام عائد کيت‏‏ا گیا اے کہ اوہ عراقی خانہ جنگی دے دوران سرکاری طور اُتے کردستان ریجنہاں تو‏ں باہر دے علاقےآں نو‏‏ں اپنے قبضے وچ لینے دے بعد ، خاص طور اُتے عراقی خانہ جنگی دے دوران مقامی عرب ، یزیدی تے اسوری برادریاں نو‏‏ں اپنے کنٹرول وچ رکھنے دے لئی طاقت دا استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔

خواتین دا کردار

خواتین نے اس د‏ی تشکیل دے بعد تو‏ں ہی پشمرگہ وچ نمایاں کردار ادا کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ کرد زندہ قبیلہ خواتین نو‏‏ں فوجی کردار ادا کرنے د‏‏ی اجازت دینے دے لئی جانیا جاندا سی۔ عراقی - کرد کشمکش دے دوران ، خواتین د‏‏ی اکثریت نے پیشمرگہ وچ کیمپاں د‏‏ی تعمیر ، زخمیاں د‏‏ی دیکھ بھال ، تے اسلحہ تے پیغامات لے جانے جداں کرداراں د‏‏ی حمایت کيتی۔ متعدد خواتین بریگیڈاں نے اگلی مورچاں اُتے خدمات انجام دتیاں۔ سب تو‏ں مشہور پشمرگہ مارگریٹ جارج شیلو سی جو اک اہ‏م مقام حاصل کرنے وچ کامیاب رہیا۔ پی یو دے نے کرد خانہ جنگی دے دوران خواتین نو‏‏ں بھرتی کرنا شروع کيت‏‏ا۔ خواتین نو‏‏ں 45 دن د‏‏ی بنیادی تربیت دتی گئی سی جس وچ پریڈ ڈرل تے مختلف رائفل ، مارٹر ، تے آر پی جی دے نال بنیادی نشانہ بازی شامل سی۔

عراق اُتے امریکی 2003 دے حملے دے نتیجے وچ آنے والے مہینےآں وچ ، ریاستہائے مت .حدہ نے آپریشن وائکنگ ہتھوڑا دا آغاز کيت‏‏ا جس نے عراقی کردستان وچ اسلامی دہشت گرد گروہاں نو‏‏ں اک بہت وڈا دھچکيا پہنچایا تے کیمیائی ہتھیاراں د‏‏ی سہولت نو‏‏ں بے نقاب کيت‏‏ا۔ ^{[۸۲][۸۳][۸۴][۸۵]} PUK نے بعد وچ تصدیق د‏‏ی کہ خواتین کرد جنگجوواں نے اس کارروائی وچ حصہ لیا سی۔

جدید پیشمرگا تقریبا مکمل طور اُتے مرداں تو‏ں بنیا ہویا اے ، جدو‏ں کہ ان د‏‏ی صفاں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 600 خواتین نيں ۔ ^[۸۶] دے ڈی پی وچ ، انہاں پشمرگہ خواتین نو‏‏ں فرنٹ لائن تک رسائی تو‏ں انکار کردتا گیا اے تے اوہ زیادہ تر لاجسٹک تے انتظامی عہدےآں اُتے استعمال ہُندیاں نيں ، ^[۸۷] لیکن پی یو دے پیشمرگا خواتین فرنٹ لائناں وچ تعینات نيں تے لڑائی وچ سرگرم عمل ني‏‏‏‏ں۔ ^[۸۸][۸۹]

ایہ وی دیکھو

• عراقی خانہ جنگی وچ مسلح گروہاں د‏‏ی لسٹ
• 1983 د‏‏ی کرد بغاوت تے الانفال مہم
• سنجر دا قتل عام تے داعش دے ذریعہ یزیدیاں د‏‏ی نسل کشی
• YPG
• YPJ
• پی دے کے
• PDKI
• زائٹن ڈویژن

حوالے

1. "Hundreds of Christians join Peshmerga". Kurdistan24. 19 February 2016. https://www.kurdistan24.net/en/news/33ec84f9-5889-4d6e-8f97-affa72db3694/Hundreds-of-Christians-join-Peshmerga-. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
2. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
3. "The Status of Western Military Aid to Kurdish Peshmerga Forces". Jerusalem Center for Public Affairs. http://jcpa.org/article/the-status-of-western-military-aid-to-kurdish-peshmerga-forces/. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
4. Pollard, Ruth (11 September 2014). "Australian-supplied weapons have reached the Kurdish frontline" (in en). The Sydney Morning Herald. https://www.smh.com.au/world/australiansupplied-weapons-have-reached-the-kurdish-frontline-20140911-10ffla.html. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
5. "Austria to provide Peshmerga with medical support". https://web.archive.org/web/20190726173137/http://poland.gov.krd/austria-to-provide-peshmerga-with-medical-support/. Retrieved on
   ۲۶ جولائی ۲۰۱۹. 
6. "L'aide belge aux Peshmergas est prête à partir vers l'Irak" (in fr). RTBF Info. 24 February 2016. https://www.rtbf.be/info/belgique/detail_l-aide-belge-aux-peshmergas-est-prete-a-partir-vers-l-irak?id=9222692. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
7. "България е изпратила на кюрдите в Ирак автомати и патрони за 6 млн. лева" (in bg-BG). Mediapool.bg. 30 September 2014. https://www.mediapool.bg/bulgaria-e-izpratila-na-kyurdite-v-irak-avtomati-i-patroni-za-6-mln-leva-news225406.html. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
8. "Cyprus could send more light arms, ammunition to Kurdistan: FM" (in en). Kurdistan24. 11 November 2017. https://www.kurdistan24.net/en/news/4c3de48d-b53f-4ae1-8602-8b0b28249879. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
9. "Czech Rifles and Ammunition for the Peshmerga. Prague Supporting the Fight Against Daesh Again – Defence24.com" (in Czech). www.defence24.com. 27 January 2016. https://www.defence24.com/czech-rifles-and-ammunition-for-the-peshmerga-prague-supporting-the-fight-against-daesh-again. Retrieved on
   ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
10. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
11. Jan Joel Andersson and Florence Gaub (2015). "Adding fuel to the fire? Arming the Kurds". Issue Alert 37. https://www.iss.europa.eu/sites/default/files/EUISSFiles/Alert_37_Kurds.pdf. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
12. "Finland increases military support to Kurdistan" (in en). Kurdistan24. 16 September 2016. https://www.kurdistan24.net/en/news/35196208-14f6-41a2-888d-645dd997e9fd/Finland-increases-military-support-to-Kurdistan-. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
13. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
14. "Assistant Head of DFR and Indian Ambassador discuss areas of cooperation". dfr.gov.krd. 20 April 2017. https://web.archive.org/web/20200617100546/https://dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=46772. Retrieved on
    ۸ جولائی ۲۰۱۹. 
15. "Iraq supplies Kurds with ammunition in unprecedented move, U.S. says" (in en). Reuters. 9 August 2014. https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-usa-ammunition/iraq-supplies-kurds-with-ammunition-in-unprecedented-move-u-s-says-idUSKBN0G82BP20140809. Retrieved on
    ۲۶ جولائی ۲۰۱۹. 
16. (2018) The Shah of Iran, the Iraqi Kurds, and the Lebanese Shia, 115. ISBN 3-319-89947-3. 
17. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
18. Guido Weiss (8 July 2015). "Global Support for Peshmerga Forces". Kurdstrat. https://web.archive.org/web/20180103141502/http://kurdstrat.com/2015/07/08/global-support-for-peshmerga-forces/. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
19. Mosul, Martin Chulov near (20 October 2016). "Kurdish forces vow no retreat until Nineveh plains are retaken from Isis". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2016/oct/20/kurdish-forces-vow-no-retreat-until-nineveh-plains-are-retaken-from-isis. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
20. Hasan, H. A. (21 May 2016). "Romania Pledges Continuous Support for Peshmerga" (in en-gb). www.basnews.com. http://www.basnews.com/index.php/en/news/kurdistan/277154. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
21. Litovkin, Nikolai (18 March 2016). "Russia delivers first weapons supplies to Iraqi Kurds". Russia Beyond. https://www.rbth.com/defence/2016/03/18/russia-delivers-first-weapons-supplies-to-iraqi-kurds_576809. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
22. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
23. "Sweden will continue support for Peshmerga forces in Kurdistan: Defense Minister" (in en). Kurdistan24. 10 May 2018. https://www.kurdistan24.net/en/news/6b8eab4f-fed9-4bb2-bfde-af7f47839295. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
24. (2014) The Mitrokhin archive. II : the KGB and the world. London: Penguin. ISBN 0-14-197798-1. 
25. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
26. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
27. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
28. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
29. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
30. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
31. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
32. "Syria and Middle East Security, Michael Mulroy Remarks | C-SPAN.org"۔ www.c-span.org 
33. "U.S. Policy Toward Syria | C-SPAN.org"۔ www.c-span.org 
34. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
35. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
36. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
37. Valentine, Peshmerga: Those who Face Death, 2018, chapter five.
38. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
39. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
40. From the Kurdish pêş (پێش) "before" and merg مەرگ "death".
41. Valentine, Those Who Face Death, KDP, 2018.
42. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
43. Lortz, Michael (2005). "Willing to Face Death: A History of Kurdish Military Forces – the Peshmerga – From the Ottoman Empire to Present-Day Iraq". Electronic Theses, Treatises and Dissertations 1038: 108. https://fsu.digital.flvc.org/islandora/object/fsu:175614/datastream/PDF/view. Retrieved on
    ۳ جولائی ۲۰۱۹. 
44. S. R. Valentine, Peshmerga: Those Who Face Death, KDP, 2018, see the introduction and chapter one.
45. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
46. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
47. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
48. S. R. Valentine, Peshmerga: Those Who Face Death, KDP, 2018, chapter six.
49. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
50. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
51. Profile: Who are the Peshmerga? BBC News. Retrieved 19 December 2014.
52. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
53. Chapman, Dennis. Security Forces of Kurdistan Regional Government, US Army War College. 2009, page. 3.
54. S. R. Valentine, Peshmerga: Those Who Face Death, KDP, 2018, chapter 9.
55. "Lebanonwire.com – Kurdish Peshmerga Forces Have Room to Grow"۔ lebanonwire.com۔ ۱۳ جنوری ۲۰۱۵ میں اصل سے آرکائیو شدہ 
56. Getting Peshmerga Reform Right: Helping the Iraqi Kurds to Help Themselves in Post-ISIS Iraq.. 1 March 2017. 
57. Kurdistan’s Political Armies: The Challenge of Unifying the Peshmerga Forces.. 16 December 2015. http://carnegieendowment.org/files/ACMR_WilgenburgFumerton_Kurdistan_English_final.pdf. Retrieved on
    ۱۲ فروری ۲۰۱۸. 
58. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
59. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
60. Baxtiyar Goran (9 March 2017)۔ "Haider Shesho: Ezidkhan Units take orders from President Barzani, Peshmerga Ministry" 
61. IS-Terror in Shingal: Wer kämpft gegen wen? Ein Überblick Archived 2015-11-29 at the وے بیک مشین, Ezidi Press. 12 October 2014
62. With the Islamic State gone from Sinjar, Kurdish groups battle for control, Al-Monitor. 27 March 2016
63. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
64. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
65. Chapman, Dennis. Security Forces of Kurdistan Regional Government, US Army War College. 2009, page. 112.
66. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
67. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
68. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
69. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
70. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
71. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
72. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
73. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
74. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
75. "Seven western states join US to 27 September 2014" 
76. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
77. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
78. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
79. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
80. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
81. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
82. Plan of Attack, Bob Woodward, Simon and Schuster, 2004.
83. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
84. Chalk, Peter, Encyclopedia of Terrorism Volume 1, 2012, ABC-CLIO
85. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
86. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
87. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
88. "KRG halts recruiting of female Peshmerga" 
89. "Meet the female Peshmerga forces fighting IS"۔ Al-Monitor 

ہور پڑھو

• سائمن راس ویلنٹائن ، پشمرگہ: اوہ لوک جو موت دا سامنا کردے نيں: کرد فوج ، اس د‏ی تریخ ، ترقی ، تے داعش دے خلاف جنگ ، جلانے د‏‏ی براہ راست اشاعت ، اپریل 2018 ، 300 پی پی۔
• چیپ مین ، ڈینس پی۔ ، لیفٹیننٹ کرنل یو ایس اے ، کردستان علاقائی حکومت کیت‏‏ی سیکیورٹی فورسز ، محمد نجات ، کوسٹا میسا ، کیلیفورنیا: مزدا پبلشرز ، 2011۔ مشرق وسطی دے امور وچ مائیکل ایم گنٹر دے ذریعہ نظر ثانی شدہ ، آئی ایس ایس 0026-3141 ، جلد Vol۔ 65 ، نمبر 3 ، سمر 2011۔

باہرلے جوڑ

سانچہ:Commons category-inline

• کرد علاقائی حکومت کیت‏‏ی سائٹ اُتے سرکاری MPA سائٹ Archived 2020-07-10 at the وے بیک مشین