محمود ثانی (پیدائش: 20 جولائی 1785ء، انتقال: یکم جولائی 1839ء) 30 واں عثمانی سلطان سن ۔ سلیم ثالث دے بعد جس عثمانی سلطان نے اصلاح دا کم جاری رکھنے دی کوشش کيتی اوہ محمود (1808ء تا 1839ء) ہی سن ۔ محمود سلطان عبدالحمید اول دا بیٹا سی۔ بے امنی، سرکشی تے بغاوتاں توں اس دے دور دا آغاز ہويا۔ مصر وچ مقامی مملوک سردار بے لگام ہوئے چکے سن تے عرب وچ نجد دے سعودی خاندان نوں عروج حاصل ہويا تے سعودی افواج نے حجاز اُتے قبضہ کرکے عراق تے شام تک چھاپے مارنے شروع کردتے سن ۔ یونان نے وی اپنی آزادی دا اعلان کر دتا۔ محمود نے 18 سال دے اندر تمام بغاوتاں دا خاتمہ کر دتا۔ مصر دے والی محمد علی نے مصر و شام وچ امن قائم کر دتا۔ حجاز نوں سعودی افواج توں واپس لے لیا تے 1826ء وچ یونان دی بغاوت وی فرو کردتی گئی۔ ايسے سال ینی چری دا وی خاتمہ کر دتا گیا جس دے سردار تے سپاہی سلطنت دے لئی اک مصیبت بن گئے سن ۔ محمود نے ہن انہاں دی جگہ جدید طرز دی اک نويں فوج تیار کيتی جس دی وردی یورپی طرز کيتی سی تے پگڑی دی بجائے ترکی ٹوپی پہندی سی۔ سلطان نے بکتاشی تے درویشاں دا وی خاتمہ کر دتا جو اصلاحات دی راہ وچ بہت وڈی رکاوٹ سن ۔ اس دے علاوہ محمود نے جاگیرداری نظام اُتے وی پابندیاں لگائاں تے ایہ حکم جاری کیا کہ کوئی شخص مقدمے دے بغیر قتل نہ کیا جائے۔ سلیمان قانونی دے زمانے توں ایہ قاعدہ ہوئے گیا سی کہ سلاطین نے دربار وچ آنا چھڈ دتا سی جتھے ساری کارروائی وزیر اعظم دی صدارت وچ ہُندی سی۔ محمود نے اس دستور نوں توڑیا تے پابندی توں دیوان وچ آنا شروع کيتا۔ انہاں اصلاحات دے بعد توقع سی کہ سلطنت ترقی دی راہ اُتے گامزن ہوجاندی لیکن مغربی قوتاں خصوصاً روس ایہ نئيں چاہندا سی کہ سلطنت عثمانی فیر اک وڈی طاقت بن جائے۔ چنانچہ انہاں نے سلطنت عثمانیہ دے معاملات وچ مداخلت شروع کردتی تے سلطنت نال جنگ چھیڑ دی۔ 20 اکتوبر 1827ء نوں یونان وچ نوارینو دے مقام اُتے روس، انگلستان تے فرانس دے متحدہ بحری بیڑے نے حملہ کرکے عثمانی بیڑے نوں بالکل تباہ کر دتا۔ روسی فوجاں بلقان دی طرف ودھدی ہوئی 1829ء وچ ادرنہ تک پہنچ گئياں،سلطان نوں روس توں فیر صلح کرنی پئی۔ روسی دباؤ دے تحت وچ یونان نوں آزادی دے دتی گئی۔ روسی افواج نے مفتوحہ علاقے واپس کردیے لیکن دریائے ڈینیوب دے دہانے تے دریا دے شمال وچ واقع رومانیہ دے علاقے اُتے قابض ہوئے گیا۔ ادھر توں اطمینان ہويا تاں 1830ء وچ فرانس الجزائر اُتے قابض ہوئے گیا۔ 1831ء وچ مصر دے والی محمد علی پاشا نے بغاوت کردتی تے اس دی فوجاں ابراہیم پاشا دی قیادت وچ شام نوں فتح کردی ہوئی ترکی دے قلب وچ کوتاہیہ تک پہنچ گئياں تے ایہ معلوم ہُندا سی کہ ہن انہاں دا جلد ہی استنبول اُتے وی قبضہ ہوئے جائے گا۔ انہاں حالات وچ محمود ثانی دا انتقال ہوئے گیا۔
سانچہ:عثمانی شجرہ نسب
- ↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/mahmud-ii — subject named as: Mahmud II. — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Hrvatska enciklopedija ID: https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=38113 — subject named as: Mahmud II. — مصنف: Dalibor Brozović تے Tomislav Ladan — عنوان : Hrvatska enciklopedija — ناشر: Miroslav Krleža Lexicographical Institute