شاہ فیصل بن حسین بن علی ہاشمی (عربی: فيصل بن الحسين بن علي الهاشمي) عراق دے پہلے حکمران (1921ء تا 1933ء) سن جنہاں نے عرباں دی تحریک آزادی وچ وڈی بیدار مغزی توں حصہ لیا سی۔ شریف حسین دے سب توں وڈے بیٹے سن ۔ 20 مئی 1883ء نوں طائف وچ پیدا ہوئے۔ مشروطی حکومت دے قیام دے بعد جدہ توں عثمانی پارلیمنٹ دے رکن منتخب ہوئے سن ۔ جدوجہد آزادی دے دوران انہاں نے اک طرف برطانوی حکومت توں خفیہ مراسلت جاری رکھی تے دوسری طرف ترکاں نوں اپنی وفاداری دا یقین وی دلاندے رہے۔ انہاں نے عثمانی حکومت دی امداد دے ناں اُتے جو رضا کار دستے منظم کیتے سن اوہ بغاوت شروع ہونے اُتے انگریزاں توں مل گئے تے اک ایداں دے نازک موقع اُتے جدوں انگریز مصر دی طرف توں فلسطین اُتے حملہ آور ہوئے انہاں دستےآں نے ترکاں دی پشت اُتے خنجر گھونپ دتا جس دی وجہ توں ترک فوجاں نوں وڈے حصے نوں انگریزاں دا مقابلہ کرنے دی بجائے عرب باغیاں دا مقابلہ کرنے اُتے مجبور ہونا پيا۔ جنگ دے بعد 1919ء وچ شاہ فیصل نے پیرس امن کانفرنس وچ اپنے والد دی طرف توں نمائندگی کيتی۔ اس دے بعد اوہ لندن چلے گئے تاکہ برطانیہ نوں جولائی 1915ء دے عرب برطانیہ معاہدے اُتے عمل درآمد اُتے آمادہ کرن۔ اس دے بعد اوہ دمشق آئے جتھے انہاں نوں شام دا بادشاہ منتخب کيتا گیا لیکن فرانسیسیاں نے انہاں نوں جلد ہی دمشق توں بے دخل کر دتا۔ بالآخر انگریزاں نے انہاں نوں 23 اگست 1921ء نوں عراق دا بادشاہ تسلیم کر ليا۔ عراق دی مکمل آزادی دے بعد شاہ فیصل صرف اک سال تے زندہ رہے۔ 8 ستمبر 1933ء نوں انہاں دا انتقال ہوئے گیا۔
شاہ فیصل دے بعد انہاں دے بیٹے شاہ غازی تخت نشین ہوئے۔
علامہ اقبال نے ترکاں دے خلاف بغاوت دے پس منظر وچ انہاں دا ذکر انہاں لفظاں وچ کیہ اے:
کیا خوب امیر فیصل کو سنوسی نے پیغام دیا
تو نام و نسب کا حجازی ہے پر دل کا حجازی بن نہ سکا
حوالے
↑ ۱.۰۱.۱Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ۲.۰۲.۱Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.