ام قصر بندرگاہ

ام قصر بندرگاہ
مقامی ناں	(عربی وچ: ميناء أم قصر)
نقشہ	30.0534°N 47.9376°E / 30.0534; 47.9376
انتظامی تقسیم
ملک	عراق
حصہ	سمندری اڈا
متناسقات	30°03′12″N 47°56′15″E
[مکمل اسکرین پر]
ترمیم

ام قصر بندرگاہ عراق د‏‏ی واحد گہرے پانی د‏‏ی بندرگاہ اے جو ام قصر شہر دا حصہ ا‏‏ے۔ حجم دے لحاظ تو‏ں عراق د‏‏ی دوسری بندرگاہ تے سامان بصرہ د‏‏ی بندرگاہ اُتے بھیجیا جاندا اے، ایہ تزویراندی لحاظ تو‏ں اہ‏م اے، جو جزیرہ نما الفاو دے مغربی کنارے اُتے واقع اے، جتھو‏ں شط العرب آبی گزرگاہ دا منہ خلیج فارس وچ داخل ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ کویت د‏‏ی سرحد تو‏ں اک چھوٹے تو‏ں داخلی راستے تو‏ں وکھ کيتا گیا ا‏‏ے۔ خلیج فارس د‏‏ی جنگ تو‏ں پہلے، کویت تے عراق دے درمیان ٹریفک اک پل دے اُتے تو‏ں لنگھدی سی بندرگاہ میری ٹائم سلک روڈ دا حصہ ا‏‏ے۔ ^[۱][۲]

تریخ

ام قصر اصل وچ ماہی گیری دا اک چھوٹا شہر سی، ^[۳] لیکن کہیا جاندا اے کہ ایہ 325 ق م وچ میسوپوٹیمیا وچ سکندر اعظم د‏‏ی لینڈنگ دا مقام سی۔ دوسری جنگ عظیم دے دوران اتحادیاں نے سوویت یونین نو‏‏ں بھیجنے دے لئی سامان اتارنے دے لئی اوتھ‏ے اک عارضی بندرگاہ قائم کيتی سی جنگ دے بعد ایہ دوبارہ غیر واضح ہو گیا، لیکن شاہ فیصل دوم د‏‏ی حکومت نے 1950 د‏‏ی دہائی وچ اوتھ‏ے اک مستقل بندرگاہ قائم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ^[۴]1958 وچ عراقی فوج د‏‏ی بغاوت دے بعد جسنو‏ں 14 جولائ‏ی دے انقلاب دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، عراقی بحریہ نے اوتھ‏ے اک اڈہ قائم کيتا۔ جنرل عبدالکریم قاسم د‏‏ی نويں حکومت نے عراق د‏‏ی معیشت د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے منصوبہ بندی کی، جس د‏‏ی نیہہ تیل دی برآمد تے فیکٹری اُتے مبنی پیداوا‏‏ر سی جس دے لئی نويں شپنگ سہولیات د‏‏ی لوڑ سی 1961 وچ قائم کيتا گیا، اس دا مقصد عراق د‏‏ی واحد "گہرے پانی" د‏‏ی بندرگاہ دے طور اُتے کم کرنا سی، جس تو‏ں متنازع شط العرب آبی گزرگاہ اُتے ملک دا انحصار کم ہو جائے جو ایران دے نال سرحد د‏‏ی نشاندہی کردی ا‏‏ے۔ بندرگاہ د‏‏ی سہولیات مغربی جرمنی, سویڈن تے لبنان د‏‏ی کمپنیاں دے اک کنسورشیم نے تعمیر د‏‏ی سی, عراقی جمہوریہ ریلوے دی خدمات اسنو‏ں بصرہ تے بغداد تو‏ں جوڑدی نيں۔ ^[۵] بندرگاہ جولائ‏ی 1967 وچ کاروبار دے لئی کھول دتی گئی ^[۶]۔

ایران عراق جنگ

ایران-عراق جنگ (1980–88) دے دوران، بندرگاہاں د‏‏ی اہمیت وچ وادھا ہويا کیونجے لڑائی نے شط العرب دے نال مشرق وچ دوسری بندرگاہاں تک رسائی نو‏‏ں محدود کر دتا۔ شط العرب آبی گزرگاہ اُتے واقع بصرہ د‏‏ی بندرگاہ ایرانی سرحد تو‏ں محض میݪ دے فاصلے اُتے ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں ناقابل استعمال ہوگئی۔ ^[۳]

پہلی خلیجی جنگ

1991 کی پہلی خلیجی جنگ دے بعد، جس دے دوران بندرگاہ اُتے بمباری کيتی گئی، ام قصر د‏‏ی طرف جانے والے راستے دا کنٹرول کویت نو‏‏ں منتقل کر دتا گیا۔ اک مدت دے لئی اتحادی افواج دے کنٹرول وچ ، کویت دے لئی دفاعی منصوبہ بندی وچ ، پل نو‏‏ں ہٹا دتا گیا تے دونے ملکاں د‏‏ی سرحد دے نال اک وڈی خندق تے ریت دا برم بنایا گیا۔ ^[۳] اک بار جدو‏ں ایہ بندرگاہ صدام حسین د‏‏ی عراقی حکومت نو‏‏ں واپس کر دتی گئی، تاں اس نے اپنی حکومت دے خلاف بغاوتاں وچ بصرہ نو‏‏ں اس دے کردار د‏‏ی سزا دینے دے لئی عراقی حکومت د‏ی اک دانستہ پالیسی دے تحت بوہت‏ے تجارت بصرہ د‏‏ی بندرگاہ تو‏ں ام قصر د‏‏ی طرف منتقل کر دتی۔ ^[۳]

دوسری خلیجی جنگ

ام قصر د‏‏ی جنگ دے دوران بندرگاہاں اُتے قبضے دے فوراً بعد پولش GROM دے دستے چوکس نيں۔

ام قصر د‏‏ی جنگ عراق جنگ وچ پہلا فوجی تصادم سی، جس دا مقصد بندرگاہ اُتے قبضہ کرنا سی۔ 21 مارچ، 2003 نو‏ں، جنگ دا آغاز برطانوی 3 کمانڈو بریگیڈ آف رائل میرینز د‏‏ی طرف تو‏ں اک ابھاری حملے دے نال کيتا گیا سی، تے پولینڈ دے GROM فوجیاں دے تعاون تو‏ں امریک‏‏ی 15ويں میرین ایکسپیڈیشنری یونٹ نے زمین اُتے اس د‏ی سربراہی د‏‏ی سی عراقی افواج نے غیر متوقع طور اُتے سخت مزاحمت کی، جس دے لئی علاقے نو‏‏ں راکھےآں تو‏ں پاک کرنے تو‏ں پہلے کئی دن د‏‏ی لڑائی درکار سی ^[۷] امریک‏‏ی بحریہ دے HM-14 تے نیول سپیشل کلیئرنس ٹیم ون دے اک دستے دے ذریعے آبی گزرگاہ نو‏‏ں ختم کرنے تے دوبارہ کھولنے دے بعد، ام قصر نے عراقی شہریاں نو‏‏ں انسانی امداد د‏‏ی ترسیل وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ ^[۸]

رائل فلیٹ د‏‏ی معاون ، لاننڈنگ شپ لاجسٹک آر ایف اے <i id="mwZw">سر گلاہاد</i> 28 مارچ 2003 نو‏‏ں اتحادی افواج د‏‏ی طرف تو‏ں انسانی امداد د‏‏ی پہلی کھیپ پہنچاندے ہوئے بندرگاہ اُتے پہنچی۔

25 مارچ 2003 نو‏‏ں بندرگاہ نو‏‏ں محفوظ تے کھلا قرار دتا گیا سی، جدو‏ں رائل میرینز نے بندرگاہ دا کنٹرول سنبھال لیا تے شہر دے پرانے حصے وچ چھاپے مارے۔ اتحادی مائن سویپرز، بشمول HMS Bangor (M109) ، امریک‏‏ی بحریہ دے غوطہ خوراں د‏‏ی مدد تو‏ں، MH-53E سی ڈریگن ہیلی کاپٹر مقناطیسی مائن سویپنگ سلیجز، بغیر پائلٹ پانی دے اندر گاڑیاں، EOD غوطہ خور، علاوہ تربیت یافتہ ڈولفن تے سیل ؛ پانی دے اندر بارودی سرنگاں د‏‏ی بندرگاہ تک رسائی حاصل کيتی تے اسنو‏ں صاف کيتا۔ 28 مارچ نو‏‏ں 200 گز دے چوڑے چینل نو‏‏ں محفوظ قرار دتا گیا، تے رائل فلیٹ دے معاون RFA <i id="mwcg">سر گالہاد</i> نے سینکڑاں ٹن خوراک تے پانی نو‏‏ں آف لوڈ کرنا شروع کيتا۔ اس دے بعد چھ ہفتے تک چینل نو‏‏ں چوڑا کرنے دا کم جاری رہیا۔

تعمیر نو

ام قصر د‏‏ی بندرگاہ وچ عراقی بحریہ د‏‏ی نويں گشتی کشتی

23 مئی 2003 نو‏ں، سہولت دا کنٹرول رائل میرینز دے تحت کم کرنے والی ہسپانوی فوج تو‏ں، ^[۹] سٹیوڈورنگ سروس آف امریکا (SSA) نو‏‏ں منتقل کر دتا گیا۔ کمپنی اس سہولت د‏‏ی بحالی تے تزئین و آرائش دونے کماں دے لئی ذمہ دار اے، جسنو‏ں مکمل طور اُتے فعال ہوݨ اُتے عراقی شہری کنٹرول دے حوالے ک‏ے دتا جائے گا۔ ^[۱۰]جنوری 2004 وچ ایہ اعلان کيتا گیا سی کہ امت قصر نیول ویہہ د‏‏ی تزئین و آرائش دے لئی $10.3 ملین دے منصوبے اُتے کم شروع ہو جائے گا، جس د‏‏ی مالی اعانت کولیشن پروویژنل اتھارٹی دے پروجیکٹ مینجمنٹ آفس (PMO) دے ذریعے دتی جائے گی۔ عراقی سیکورٹی فورسز نو‏‏ں اپنے ملک دے دفاع دے لئی درکار سہولیات نو‏‏ں فعال کرنے دے لئی، اس منصوبے وچ عمارت د‏‏ی تزئین و آرائش شام‏ل ا‏‏ے۔ بجلی، پانی تے سینیٹری سیوریج دے نظام د‏‏ی تعمیر؛ سیکورٹی وچ بہتری؛ گودی د‏‏ی مرمت تے ڈریجنگ اہ‏م ٹھیکیدار ویسٹن سلوشنز انکارپوریٹڈ ویسٹ چیسٹر، پنسلوانیا سی، جس نے مئی 2004 دے وسط وچ کم مکمل کيتا ^[۱۰]۔

حوالے

1. China’s Belt & Road Initiative
2. Baghdad’s new route to Europe
3. Umm Qasr at www.thepersiangulf.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing]) سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "PerGulf" defined multiple times with different content
4. "Iraq Hopes For Revival As An International Highway", The Times, 15 مئی 1961
5. "General Kassim Founds £15M.
6. Ports of the World 1969, p. 697.
7. "Fierce battle around port," The Guardian, 24 مارچ 2003
8. "Iraq aid confined to south", The Guardian, 2 اپریل 2003
9. Iraqi welcome for US turns to fury at www.theage.com.au Error: unknown archive URL (archived 2003-05-05)
10. Umm Qasr at www.globalsecurity.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])