ابو الحسن علی بن عبید اللہ بن نصر بن عبید اللہ بن سہل ابن زاغونی بغدادی اپنے زمانے دے امام، علامہ تے حنابلہ دے شیخ سن، مشہور کتاب "الایضاح فی اصول الدین" دے مؤلف نيں۔
ولادت و سیرت
سنہ 455 ہجری وچ پیدا ہوئے، اس زمانے دے وڈے اجل ائمہ توں علم حاصل کیتا تے حدیث دی سماعت کيتی۔[۱]
علم حدیث اُتے خوب توجہ دتی تے خوب حاصل کيتا، اس دے علاوہ انہاں دے بوہت سارے اجتہادات تے فتاویٰ وی نيں، بعض فتاویٰ و اجتہادات وچ تفرد وی رکھدے نيں، مثلاً انہاں دا فتویٰ اے کہ: "جے کوئی مستأمن دار الاسلام وچ تجارت دی غرض توں داخل ہوئے تاں اس توں خمس (پنجواں حصہ) لیا جائے گا، لیکن جے کوئی ذمی دار الاسلام وچ تجارت کرے تاں اس توں خمس (پنجواں حصہ) لیا جائے گا"۔ ایہ انہاں دا منفرد اجتہاد اے، جو حضرت عمر بن خطاب تے امام احمد بن حنبل تے انہاں دے مذہب دے خلاف اے۔ اس توں معلوم ہُندا اے کہ ابن زاغونی مقلد نئيں سن، دلائل توں اجتہاد کیتا کردے سن تے اپنے اجتہاد دے مطابق فتویٰ دتا کردے سن تے عمل کیتا کردے سن، چاہے انہاں دا اجتہاد اس زمانہ دے وڈے علما و فقہا دے خلاف ہی کیوں نہ ہوئے ايسے توں انہاں دی ہمت تے فکری آزادی ہور حنبلی مذہب تے اس دے فقہا دی وسعت فکر دا پتا چلدا اے اوہ کس طرح آزادی توں اجتہاد کیتا کردے سن ۔[۲]
استاداں
- ابو جعفر بن مسلمہ
- عبد الصمد بن مامون
- ابو محمد بن ہزارمرد
- ابن ناقور
- ابن بسری
تلامذہ
ابن زاغونی دے بوہت سارے اجل تے قابل فخر تلامذہ وی نيں، جنہاں وچوں چند ایہ نيں:
- ابو بکر ابن زاغونی (ان دے بھائی نيں)
- سلفی
- ابن ناصر
- ابن عساکر
- ابو موسیٰ مدینی
- علی بن عساکر بطائحی
- ابو القاسم بن شدقینی
- مسعود بن غیث دقاق
- ابو الفرج بن جوزی
- برکات ابن ابی غالب
- عمر بن طبرزد
علما دی آرا
- ابن جوزی کہندے نيں: «ماں انہاں دے (ابن زاغونی) دے نال اک زمانے تک رہیا، انہاں توں علم حاصل کيتا، انہاں توں فقہ و وعظ لکھیا، 17 محرم سنہ 527 ہجری وچ انہاں دی وفات ہوئی، جنازہ وچ حاضر مجمع دا شمار ناممکن تھا۔»
وفات
ابن زاغونی دی وفات 17 محرم الحرام سنہ 527 ہجری وچ ہوئی۔
حوالے
|
|---|
| | تیسری صدی ہجری | | |
|---|
| | چوتھی صدی ہجری | |
|---|
| | پنجويں صدی ہجری | |
|---|
| | چھیويں صدی ہجری | |
|---|
| | ستويں صدی ہجری | |
|---|
| | اٹھويں صدی ہجری | |
|---|
| | نويں صدی ہجری | |
|---|
| | دسويں صدی ہجری | |
|---|
| | گیارہويں صدی ہجری | |
|---|
| | بارہويں صدی ہجری | |
|---|
| | تیرہويں صدی ہجری | |
|---|
| | چودہويں صدی ہجری | |
|---|
| | پندرہويں صدی ہجری | |
|---|
| |
|
