Zygfryd Gross

Zygfryd Gross

kapitan intendent
Data i miejsce urodzenia	28 października 1896 Tyśmienica
Data i miejsce śmierci	1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	3 pułk piechoty Okręgowy Zakład Gospodarczy Nr 9 Składnica Materiału Intendenckiego Nr 22
Stanowiska	zarządca składnicy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Zygfryd Gross (ur. 28 października 1896 w Tyśmienicy, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan intendent Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w Tyśmienicy, w ówczesnym powiecie tłumackim Królestwa Galicji i Lodomerii, rodzinie Grzegorza^[1]. Był wyznania mojżeszowego^[1]. W roku szkolnym 1913/14 uczęszczał razem z Marianem Kauferem i Henrykiem Nowosielskim do klasy Va c. k. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie^[2]. 25 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich^[1][3]. Służył w 4. kompanii 3 pułku piechoty. Walczył w Karpatach i na Wołyniu jako kapral^[3].

W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 85. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych administracji, dział gospodarczy. Jako oficer rezerwy zatrzymany w służbie czynnej, pełnił służbę w Kierownictwie Rejonu Intendentury Baranowicze, pozostając oficerem nadetatowym Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr 9 w Brześciu^[4][5]. Następnie został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919 roku w korpusie oficerów administracji, dział gospodarczy^[6]. W latach 1932–1939 był zarządcą Składnicy Materiału Intendenckiego Nr 22 w Baranowiczach^[7][8][9]. 12 marca 1933 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 i 2. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa oficerów administracji intendentury^[10]. Z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów^[11].

W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej, osadzony w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa z 5.04.1940. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Jego dokumentacja 27 listopada 1940 znajdowała się w Pierwszym Specjalnym Dziale NKWD ZSRR w związku z korespondencją nadchodzącą do jeńców od osób zamieszkałych na terenie Ukraińskiej Republiki ZSRR^[12]. Krewni do 1945 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości - 9 listopada 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[14][15][16]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[17]
• Srebrny Krzyż Zasługi - 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”^[18]
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986^[19]

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich

Przypisy

1. Gross Zygfryd. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-10-06].
2. Sprawozdanie 1914 ↓, s. 87.
3. Sprawozdanie 1916 ↓, s. 13.
4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1303, 1332.
5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1149, 1185, 1214.
6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 778, 801.
7. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 374, 871.
8. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 187.
9. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 339, 884.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933 roku, s. 50.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 179.
12. УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 283 .
13. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
14. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
15. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-06].
16. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-06].
17. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 339.
18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 54.
19. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .

Bibliografia

• Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za Rok Szkolny 1913/14. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1914.
• Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za Rok Szkolny 1914/15 i 1915/16. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1916.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Adam Moszyński (oprac.): Lista Katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, zaginieni w Rosji sowieckiej. Warszawa: Agencja Omnipress – Spółdzielnia Pracy Dziennikarzy, Polskie Towarzystwo Historyczne, 1989. ISBN 83-85028-81-1.
• УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.