Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie lubomelskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich i miejscowego ukraińskiego chłopstwa (tzw. czerni) na głównie polskiej ludności cywilnej podczas rzezi wołyńskiej w powiecie lubomelskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.
Natężenie mordów w powiecie lubomelskim to sierpień 1943 r. W 4 miejscowościach zginęło powyżej 100 osób, w tym w Ostrówkach 521 a w Woli Ostrowieckiej 628 Polaków. Zaatakowano 50 miejscowości. Na terenie powiatu lubomelskiego ofiarą zbrodni padło 2242-2346 Polaków (ustalona, minimalna liczba ofiar). Ponadto zginęło co najmniej 52 Żydów, 4 Ukraińców. Ustalono 19 sprawców zbrodni. W co najmniej 8 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 2 kościoły i 3 kaplice.
Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców[1] wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.
Ogółem nacjonaliści zniszczyli 22 osiedla polskie[1].
Miejsca zbrodni i liczba ofiar
- Luboml – ofiarą nacjonalistów ukraińskich padło 15 Polaków
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| Bereżce |
1 Polak, 1 Ukrainiec
|
| Binduga |
5 Polaków
|
| Czmykos |
152-154 Polaków
|
| Jankowce |
86-87 Polaków, 1 Ukrainka
|
| Kąty |
209-210 Polaków, 3 Ukraińców
|
| Nowy Jagodzin |
4 Polaków
|
| Ostrowy |
3 Polaków
|
| Rakowiec |
3 Polaków
|
| Rymacze |
1 Polak, 4 Żydów
|
| Sawosze |
6 Polaków
|
| Sztuń |
Liczba ofiar nieznana
|
| Terebejki |
9 Polaków
|
| Wysock |
3 Polaków
|
| Zamłynie |
21 Polaków
|
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| Hołowno |
Liczba ofiar nieznana
|
| osada wojskowa Horodno |
1 Polak
|
| wieś Horodno |
1 Polak
|
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| Kaznopol |
6 Polaków
|
| Ostrówki |
521 Polaków, 2 Żydów
|
| Piotrówka |
1 Polak, 8 Żydów
|
| Piskorowo |
Liczba ofiar nieznana
|
| Przekurka |
9 Polskóe
|
| Równo |
31 Polaków, 1 Ukrainiec
|
| Wilczy Przewóz |
1 Polak
|
| Wola Ostrowiecka |
628 Polaków, 7 Żydów
|
| Wólka Uhruska |
4 Polaków
|
| Zamostecze |
40 Polaków
|
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| Borki |
55 Polaków
|
| Leśniaki |
15 Polaków
|
| Maszów |
3 Polaków
|
| Poczapy |
2 Polaków
|
| Podhorodno |
1 Polak
|
| Radziechów |
4 Polak
|
| Zapole |
12 Polaków
|
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| kolonia Grabowo |
46 Polaków
|
| Klimowsk |
18 Polaków
|
| Piszcz |
3 Polaków
|
| Pulmo |
2 Polaków
|
| Wólka Chrypska |
3 Polaków, 31 Żydów
|
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| Szack |
5 Polaków
|
| Zbrodnie w miejscowościach
|
Ustalona (minimalna) liczba ofiar
|
| Połapy |
1 Polak
|
| Sokół |
6 Polaków
|
Zbrodnie w nieustalonych miejscach
W nieustalonych miejscach powiatu lubomelskiego zginęło również co najmniej 304-305 Polaków.
Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie lubomelskim
| Funkcja
|
Imię, nazwisko i pseudonim
|
Okres działalności
|
| przewodniczący lubomelskiej siatki OUN |
Jarmołowycz |
1942-1943
|
| kuszczowy komendant SB |
Prokop Sztandera „Huzik” |
|
| komendant bojówki SB |
Serhij Bohdan „Byk” |
|
| komendant bojówki SB |
Łukasz Potapejko „Łuj” |
|
Przypisy
- ↑ a b Władysław Filar, Wydarzenia Wołyńskie 1939-1944, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008 s. 400.
Bibliografia
