Według danych z 31 grudnia 2010[2] gminę zamieszkiwało 7365 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] gminę zamieszkiwało 6763 osób.
Gmina Zalewo położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północnej części powiatu iławskiego. Gmina graniczy z gminami Iława i Susz z powiatu iławskiego, a ponadto z gminami Małdyty i Miłomłyn (powiat ostródzki) oraz gminą Stary Dzierzgoń (województwo pomorskie).
W granicach gminy poza miastem Zalewo znajduje się 29 miejscowości. Największymi (nie licząc Zalewa) są: Półwieś – 392, Dobrzyki – 376 i Jerzwałd – 361 mieszkańców.
Na terenie gminy przebiegają drogi: wojewódzka nr 519 Morąg-Zalewo-Stary Dzierzgoń oraz sieć dróg powiatowych (m.in. Zalewo-Iława, Zalewo-Susz, Zalewo-Rychliki). Odległość miasta Zalewo od drogi krajowej nr 7 wynosi ok. 11 km. Do Iławy (siedziby władz powiatowych) z Zalewa jest około 35 km, do Olsztyna jest ok. 75 km. Odległość Zalewa od stolicy kraju – Warszawy wynosi ok. 270 km.
Wiodącą funkcją gospodarki gminy jest rolnictwo, rozwijające się na bazie gospodarstw indywidualnych. Obszar gminy charakteryzuje się pagórkowatym krajobrazem z licznymi jeziorami.
Historia
Gmina zbiorowa Zalewo z siedzibą w pozbawionym praw miejskich Zalewie (niem. Saalfeld in Ostpreussen)[4] powstała 30 października 1945 w powiecie morąskim na obszarze okręgu mazurskiego, na terenie tzw. Ziem Odzyskanych[5]. 28 czerwca 1946 gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego[6]. 14 lutego 1946 gminę zamieszkiwało 2895 mieszkańców[7].
Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Zalewo była podzielona na 13 gromad: Barty, Dobrzyki, Gajdy, Jerzwałd, Kupin, Matyty, Mazanki, Pozorty, Półwieś, Rucewo, Siemiany, Witoszewo i Zalewo[8].
Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[9].
Gminę Zalewo przywrócono 1 stycznia 1973 w powiecie morąskim w woj. olsztyńskim[10] po reaktywowaniu gmin[11]. W 1973 gmina obejmowała takie nieistniejące współcześnie, a ówcześnie niezamieszkane miejscowości, jak dawne majątki Lipniak czy Nowiny Bądeckie, leśniczówka Nowiny Kiemańskie, osada Lisówka czy przysiółki Uroczysko (poczta Boreczno) i Młynik oraz gajówka Rozdroże (dwa ostatnie - poczta Janiki Wielkie)[12]. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim.
Według danych 31.12.2003 r., w gminie mieszkało 7569 osób, z tego ludność miejska liczyła 2403 mieszkańców, wiejska – 5166 mieszkańców, liczba gospodarstw domowych – 2196, liczba mieszkań zamieszkanych na stałe – 1868 (dane z Urzędu Miejskiego w Zalewie).
Gęstość zaludnienia gminy wynosi 30 osób/1 km² i jest o ponad połowę mniejsza od średniej w województwie. Saldo migracji zarówno w odniesieniu do miasta, jak i gminy Zalewo charakteryzuje się w ostatnim okresie wartościami ujemnymi.
Piramida wieku mieszkańców gminy Zalewo w 2014 roku[1].
↑l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019. Brak numerów stron w książce
↑Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, Warszawa, 1964, s. 191-192, 208
↑Pismo starosty morąskiego z 30X 1945 (Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Olsztynie, Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski w Olsztynie, 170, k. 56)
↑Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 r., Nr 13, Poz. 176)
