Władysław Marcinkowski (1906–1996)

Ten artykuł dotyczy biogramu żołnierza. Zobacz też: rzeźbiarza o tym samym imieniu i nazwisku.
Władysław Marcinkowski
Jaxa
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1906
Skarżysko-Kamienna

Data śmierci

18 marca 1996

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Związek Jaszczurczy
Narodowe Siły Zbrojne

Jednostki

1 Dywizjon Pociągów Pancernych
Brygada Świętokrzyska

Stanowiska

z-ca d-cy brygady

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego (nadany w 1944)

Władysław Marcinkowski, ps. Jaxa (ur. 26 maja 1906 w Skarżysku-Kamiennej, zm. 18 marca 1996) – polski inżynier, działacz polityczny o orientacji narodowej, w trakcie okupacji niemieckiej jeden z organizatorów i przywódców Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy i pułkownik Narodowych Sił Zbrojnych[1][2].

Życiorys

Urodził się w Skarżysku-Kamiennej jako syn ówczesnego dyrektora tamtejszej odlewni „Kamienna”[3]. W dzieciństwie mieszkał w Rostowie nad Donem, zaś w 1918 osiadł wraz z rodzicami w Warszawie, gdzie ukończył Gimnazjum im. Stanisława Staszica. W 1931 uzyskał dyplom inżyniera na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. W dwudziestoleciu międzywojennym odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Centrum Wyszkolenia Saperów, a także ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych oraz kurs Dowódców Batalionu Piechoty dla Oficerów Technicznych. W latach 1937–1939 wydawca antysemickiego czasopisma "Alarm : organ Związku Polskiego Okręgu Warszawskiego : tygodnik społeczno-gospodarczy"[4]. Do wybuchu II wojny światowej pracował w firmie inżynieryjnej której założycielem był jego ojciec[1].

Po agresji III Rzeszy na Polskę, uczestniczył w polskiej wojnie obronnej września 1939 jako dowódca plutonu w 1 dywizjonie pociągów pancernych. W okresie okupacji niemieckiej był członkiem kierownictwa tzw. Grupy Szańca wywodzącej się ze środowiska Obozu Narodowo-Radykalnego ABC. Był jednym z organizatorów Związku Jaszczurczego w którym odpowiadał za organizację pionu wojskowego. Po powstaniu Narodowych Sił Zbrojnych, był członkiem politycznego organu zwierzchniego NSZ – Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej. Warszawę opuścił przed wybuchem powstania warszawskiego[1] i 13 sierpnia 1944 objął funkcję zastępcy dowódcy Brygady Świętokrzyskiej NSZ[3]. Brał udział w walkach toczonych przez Brygadę Świętokrzyską NSZ, a także wraz z nią przeszedł na Zachód. Po wojnie pozostał na emigracji. W 1951 osiadł w Kanadzie[1].

W 1944 został odznaczony Złotym Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego[5].

Jest autorem autobiograficznej książki Wspomnienia 1934-1945[6].

Tablica pamiątkowa na budynku przy ulicy Marcina Kromera 4 w Warszawie (adres obecny), poświęcona pamięci Władysława Marcinkowskiego

Przypisy

  1. ↑ a b c d Paweł Brojek: Władysław Marcinkowski ps. „Jaxa” – zastępca dowódcy Brygady Świętokrzyskiej. prawy.pl. [dostęp 2017-08-13]. (pol.).
  2. ↑ Sławomir Czyż: Marcinkowski Władysław ps. "Jaxa". www.nsz.com.pl. [dostęp 2019-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)].
  3. ↑ a b Władysław Marcinkowski. muzeumonr.wordpress.com. [dostęp 2017-08-13]. (pol.).
  4. ↑ Ludwik Heinrich, Władysław Marcinkowski, Alarm : organ Związku Polskiego - Okręgu Warszawskiego : tygodnik społeczno-gospodarczy, Władysław Marcinkowski, 1937–1939, OCLC 839132850 [dostęp 2023-03-21].
  5. ↑ Leszek Żebrowski: Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia. Tom 3. Warszawa: Burchardt Editions, 1996, s. 103.
  6. ↑ Władysław Marcinkowski, Wspomnienia 1934-1945, Warszawa: Burchard Edition, 1998, ISBN 83-87654-00-0.

Linki zewnętrzne

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!