Tzw. „Nowy Zamek”, czyli wschodnie skrzydło pałacu z początku XX wiekuWnętrze biblioteki w WSD Salwatorianów w BagnieKaplica w WSD Salwatorianów w BagnieKrucyfiks w WSD Salwatorianów w Bagnie
Wyższe Seminarium Duchowne Salwatorianów w Bagnie – była uczelnia wyznaniowa, należąca do Prowincji Polskiej zakonuTowarzystwa Boskiego Zbawiciela (Salwatorianów)[2], zlokalizowana przy ulicy Ziołowej 51 w Bagnie[3]. Jego głównym zadaniem było przygotowanie kleryków na sześcioletnich studiach filozoficzno-teologicznych do pracy kapłańskiej w zakonie. Seminarium duchowne powstało w 1953 roku i od 1993 do 2024 roku było afiliowane do Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu[2]. W 2024 roku klerycy przenieśli się do Krakowa, gdzie studiują w Kolegium Teologiczno-Filozoficznym Dominikanów w Krakowie, jednak klasztor w Bagnie nadal jest w posiadaniu Towarzystwa Boskiego Zbawiciela.
Informacje ogólne
Seminarium duchowne prowadziło własne studiumfilozofii i teologii. Wykłady odbywały się w zabytkowej części kompleksu klasztornego, w którym dostępna jest dla studentów biblioteka z księgozbiorem liczącym ponad 33 tysiące książek i 8 tysięcy czasopism. Od 2007 roku seminarium wydaje własne czasopismo naukowe „Studia Salvatoriana Polonica”. Od początku jego istnienia jego mury opuściło i otrzymało święcenia kapłańskie ponad 500 zakonników. Oprócz działalności formacyjno-edukacyjnej dla młodzieży zakonnej w zabudowaniach klasztornych odbywały się również wydarzenia kulturalno-edukacyjne dla gości z zewnątrz, w tym m.in.: wakacyjny plener malarski i wernisaż, otwarte wykłady gościnne, spotkania integracyjne dla społeczności lokalnej, spotkania wolontariuszy misyjnych oraz ruchów młodzieżowych[2]. W roku akademickim 2024/2025 w wyższym seminarium duchownym studiowało 12 alumnów[4]. 9 września 2024 r. Wyższe Seminarium Duchowne Salwatorianów zostało przeniesione do Krakowa[5].
Władze
Od 1 lipca 2024 roku Wyższemu Seminarium Duchownemu Salwatorianów przewodzą:
Salwatorianie przybyli do Bagna koło Obornik Śląskich w 1930 roku, kiedy to Prowincja Niemiecka tego zakonu odkupiła od banku ziemskiego dawną posiadłość rodziny Kisslingów, sprzedaną przez Conrada Kisslinga. Zakonnicy zaadaptowali ten obiekt do celów edukacyjnych, umieszczając w nim swój międzynarodowy nowicjat oraz prowadząc studia z filozofii dla kleryków. Wielu z nich podjęło później pracę na terenie Chin i Ameryki Łacińskiej. Placówka ta nosiła niemiecką nazwę Salvatorkolleg Heinzendorf. W czasie II wojny światowej władze hitlerowskie odebrały zakonnikom w większości posiadłość, pozostawiając do ich dyspozycji wyłącznie dom położony na skraju przypałacowego parku. Przed zakończeniem działań wojennych niemieccy salwatorianie opuścili Bagno, a na miejscu pozostał o Feliks Sierny z Prowincji Polskiej Salwatorian. Dzięki jego działalności udało się ocalić cały kompleks przed nadciągającą ze wschodu Armią Czerwoną[7].
W 1946 roku do Bagna przybyli kolejni salwatorianie z Prowincji Polskiej, zakładając w tym miejscu nowicjat zakonny. Z kolei w 1953 roku w zabudowaniach pałacowych powołano do życia Wyższe Seminarium Duchowne Salwatorianów. Dzięki staraniom władz zakonu zostało ono w 1993 roku afiliowane do Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu[7].
Wyższe Seminarium Duchowne Salwatorian mieście się w Bagnie przy ulicy Ziołowej 51 na terenie dawnego kompleksu szlacheckiego. Jego główną stanowi barokowy pałac powstały w latach 1720–1734, jak podają przekazy na miejscu warowni, której początki sięgały XIII wieku i zostały zniszczone w trakcie wojny trzydziestoletniej[9]. Najstarsza zachodnia część pałacu została zbudowana z inicjatywy hr. Henryka Leopolda von Seher-Thos i jego żony Joanny Fryderyki von Wentzky. Posiadłość ta przez blisko dwa stulecia co najmniej dziewięciokrotnie zmieniała właścicieli. W 1905 roku dobra te za sumę około 1,5 miliona marek kupił wrocławski przemysłowiec i browarnik Georg Kissling, przenosząc się tu siedem lat później wraz z całą rodziną. Dokonał restauracji dotychczasowego gmachu oraz dobudował w 1913 roku nowe wschodnie neobarokowe skrzydło zwane dzisiaj „Nowym Zamkiem”. W 1922 roku po śmierci ojca dobra te objął w posiadanie Conrad Kissling, który z powodów ekonomicznych sprzedał je Śląskiemu Towarzystwu Kredytowo-Ziemskiego z siedzibą we Wrocławiu, od którego te zostały następnie nabyte w 1930 roku przez zakon salwatorianów[10].
Pałac zbudowany jest na planie nieregularnego wieloboku z ryzalitami oraz wewnętrznym dziedzińcem. Skrzydła jedno- i dwutraktowe, piętrowe, zostały nakryte dachami dwuspadowymi z attykami i szczytami. Obok pałacu zachował się także park krajobrazowy z kilkoma gatunkami starodrzewu[10].
Przypisy
↑Statystyka (zeszyt 4). W: Sławomir Wilewski: Posłani w pokoju Chrystusa. Tydzień modlitw o powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego (8–12 maja 2022). Radom: Krajowe Centrum Powołaniowe • Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2022, s. 8. ISBN 978-83-67205-01-6.
↑ abI. Kiełbasa 60-lecie Wyższego Seminarium Duchownego Salwatorianów w Bagnie (1953–2013), (w:) "Studia Salvatoriana Polonica", t. 7, Bagno 2013, s. 27-42.
