Wyrazów

Wyrazów

wieś
Fragment miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
Gmina	Blachownia
Liczba ludności (2008)	639
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-290[2]
Tablice rejestracyjne	SCZ
SIMC	0130518
Położenie na mapie gminy Blachownia Wyrazów
Położenie na mapie Polski Wyrazów
Położenie na mapie województwa śląskiego Wyrazów
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Wyrazów
50°47′04″N 19°00′24″E[1]

Tor kartingowy w Wyrazowie

Wyrazów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Blachownia.

Miejscowość wchodzi w skład aglomeracji częstochowskiej, jest położona bezpośrednio między Częstochową a Blachownią^[3]. Znajduje się tam tor wyścigowy Wyrazów^[4] oraz węzeł drogowy Częstochowa Blachownia^[5].

Historia

W 1782 roku wieś podlegała pod parafię w Konopiskach (filię parafii św Zygmunta w Częstochowie). Wyrazów obok Trzepizur, Blachowni i Błaszczyk wchodził w skład tzw. "państwa zagórskiego", terenów należących do Benedykta Lemańskiego. Jego spadkobiercy sprzedali je hrabiemu Guido Hencklowi von Donnersmarckowi, który ze sporym zyskiem w 1891 roku sprzedał dobra carowi Aleksandrowi III. Ziemie od chwili nabycia przez cara nosiły nazwę Dobra Ostrowy. Po śmierci cara w 1894 r. cały majątek przejął Mikołaj II. Na mocy jego rozkazu w dniu 17 czerwca 1899 roku dobra w Ostrowach otrzymał jego brat Michał Aleksandrowicz^[6].

Wyrazów leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. W latach 1928–1931 funkcjonowała podziemna kopalnia rud żelaza "Bernard dukle", a w latach 1930–1938 kopalnia "Bernard" szyb centralny. Należały one do firmy "Wspólnota Interesów" Zakłady Górniczo-Hutnicze S.A. w Częstochowie. W Wyrazowie znajdował się jeden z czterech szybów kopalni rud żelaza "Franciszek". Po jej zamknięciu pozostała po niej hałda.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Osoby związane z Wyrazowem

• Florian Trawiński – historyk sztuki urodzony w Wyrazowie, uczestnik Komuny Paryskiej, wbrew planom komunardów uratował muzeum w Luwrze od spalenia.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 153232
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1572 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. RobertR. Krzysztofik RobertR., Aglomeracja częstochowska, [w:] RyszardR. Kaczmarek (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego. Tom I, Katowice: Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej, 2014, s. 25, ISBN 978-83-64210-14-3 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-08] .
4. Nielegalne wyścigi samochodowe na torze w Wyrazowie. Interweniowała policja i władze gminy Blachownia. 13 lutego 2020. [dostęp 2021-03-26].
5. Węzeł A1 Częstochowa Blachownia w Wyrazowie już otwarty!. [w:] Gmina Blachownia [on-line]. 10 czerwca 2020. [dostęp 2021-03-26].
6. Wielki Książę Michał Romanow w Hucie Blachownia - Blachownia i okolice, „Blachownia i okolice”, 1 października 2017 [dostęp 2017-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-13]  (pol.).

Bibliografia

• Barbara Herba, Dzieje Konopisk i okolic, Konopiska, 2004

Linki zewnętrzne

• Wyrazów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 103 .